Salta al contegnùo

Wikipedia:Prinsipio

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
  • Istòria
    Ła Regio X Venetia et Histria ła zera una de łe regiones co łe cuałe Augusto el ga dividesto ła Itàlia sirca inte el 7 d.C.
    Łe denominasion de łe rejon augustee łe zera solché numarałi, e soło łe fonte acadèmeghe del dì de uncò łe costuma atribuir al nome uficiałe roman on ajetivo che dizegna el teritorio. A ła rejon ghe zé stà zontà l'ajetivo Venetia, par via dei vèneti, ła popołasion che vivea inte ła zona oncora prima dei romani, mentre Histria el ze on nome de chel divien da ła tribù iłìrega dei histri.
    El teritorio se stendea dal'Ada al Tajamento, oltre che mucia parta del Carso, l'Istria.
    Ła Venetia ła jera ła parta abità dal pópoło pałeovèneto dal cual ła tołe el nome, on pópoło zà conosesto ai greghi

    Lezi ła voze...

    Cervantes Jáuregui

  • Imàzene in rezalto
    Ła definision de Repùblega marinara ła se dòpara in rełasion a serte sità costiere (de ła penìzoła italiana ma anca no), che intrà el z e el zII secolo łe ga godesto de on perìodo de prosperità econòmega par via de łe so atività comersałi, inte on cuadro de larga autonomia pułìtega. In zènere, la definision ła se rifarise in partegołar a cuatro sità italiane: Amalfi, zènoa, Piza e Venèsia.
    Oltre che ste cuatro, che le ze le pi famose, ghe zera anca altre sità che łe godea inte ła istesa manjiera de l'indipendensa (co on goerno autònomo soto forma de repùblega ołigàrchega, un so scheo, un so ezèrsito, etc.), łe gavea partesipà a łe Crozade, łe gavea na flota de navi e la gavea fònteghi (o sia boteghe-magazini andove véndar łe merse) inte i vari porti del Mediteràneo, e par tute ste motivasion łe połe èsar ritegneste anca łore repùbleghe marinare. Intrà ste cuà, ghe ze Gaeta, Ancona, Trani, Raguza e Noli. Par Venèsia la denomenasion de Repùblega Marinara ła ze seguramente scursadiva, ma efetivamente ła ze stà una de ste cuà, siben che anca cavedałe de on inpero.

    imàzene del dia

    Cervantes Jáuregui

  • Zughi
    I scachi i ze un zugo da toła stratèzego par do persone che el se zuga so na scachiera. Cadaun zugador el ga sedaze pedine: uno łe ga bianche (cheło che el move par primo), che l'altro łe ga negre. Par vìnsare on zugador el ga da darghe scaco mato a che l'altro.
    El tèrmano el divien da ła łéngua ositana e catełana escac, che el deriva a so olta dal persian شاه, Shah, "re", pasà forsi traerso on indatamento arabo eš-šāq, co ła zonta de l'articoło e ła trasformasion de ła fricativa persiana in ocluziva.

    Lezi ła voze..

    imàzene del dia

    Cervantes Jáuregui

Lo savéito che?

El Teatro Olìnpego de Vicensa el xe on teatro projetà da l'architeto rinasimentałe Andrea Palladio inte el 1580, e inaugurà el 3 de marso del 1585, dopo la costrusion de le conoseste sene fise da parte de Vincenzo Scamozzi. El xe ritegnesto in xènere el primo exénpio de teatro stàbiłe al cuerto de l'època moderna.

Lexi la voxe...

On provèrbio a ócio

Mèjo 'vere du schei de mona che pasar pa' masa svejo

On testo a ócio

TODERO: Nissun fa gnente in sta casa. Mio fio xe un alocco; le donne no gh’ha giudizio. Se no fusse quel bon galantomo de sior Desiderio, poveretto vu. Son vecchio; certe fadighe no le posso più far; gramo mi, se nol fusse elo; el xe un omo attento, el xe un omo fedel, el xe nato in tel paese dove che son nato anca mi; el xe anca, alla lontana, un pochettin mio parente; avanti che mora, lo voggio beneficar. Ma no voggio miga, per beneficarlo elo, privarme mi: che son vecchio, xe vero, ma posso viver ancora dei anni assae; ghe n’è dei altri che xe arrivai ai cento e quindese, ai cento e vinti, e no se sa i negozi come che i possa andar. Troverò ben mi la maniera de beneficarlo senza darghe un bezzo del mio. Velo qua. No vôi per altro che el creda che gh’abbia bisogno de elo, no vôi che el se insuperbissa. Lo voggio beneficar; ma vôi che el laora, e che el se sfadiga.



Carlo Goldoni, Sior Todero brontolon
ła ze meta de turismo culturałe par el so patrimònio artìstego e ła ze stada declarada Patrimònio de l'umanità par łe tante òpare architetòneghe de Pałàdio
el ze el caołogo de ła Marca Trevizana, tera che da l'alta età de mezo ła ze famoza par ła richesa culturałe e econòmega.

Trevizo:Pałaso dei Trezento in Piasa dei Siori

Ócio!: Premetindo che ła łéngua vèneta no ła ga oncora on stàndar bel-ché definio e che ła ga de consevensa pì de na variante, par capirse tuti mejo e réndar i artìcułi de Wikipèdia na cołesion de conceti ai cuałi tuti i połe farghe ingreso, se ga fato-sù de łe convension de scritura che, tegnendo fede a ła Grafia Vèneta Internasionałe Moderna, łe rende ła ensiclopedia pì omozènea.

.
Wikipedia e i so projeti fradeƚi multiłengua:
Meta-Wiki, coordinamento dei projeti WikimediaWikiSpecies, catalogo de ƚe speçe viventiMediaWiki, el software dei projeti WikimediaWikiversità, rixorse e atività didategheWikisionàrio, gaƚepin e lesegoWikinotisie, fonte de notisie a contegnuo vertoWikisource, documentasion de publego dominioWikimedia Commons, rixorse multimediaƚi condivixeWikipedia, l'ençiclopedia libaraWikimania, confarensa dedicada ai projeti WikimediaIncubator, projeti in partensaWikiquote, na racolta de citasionWikibooks, ƚa biblioteca libaraWikidataWikivoyageWikimedia Foundation, organixasion che jestise i projeti Wikimedia
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Prinsipio&oldid=1178624"