Scaco mato

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Grafèma
Grafèma
Grafèma
Grafèma

Se calche caratare in sta pajina nol se vede e vien fora dei cuadratini vodi o dei ponti interogadivi, lexi ła pajina Unicode.

El termine scaco mato deriva dal persian شاه مات Shāh Māt, che signifega el re xe sconfito o el re xe indifexo (xe un eror comun credare che 'l vol dire "el re xe morto"[1]). Denota ła mosa co cui inte el zugo de i scachi uno dei do xùgadori vinse ła partia, dato che el re aversario nò'l pol sotrarse a ła catura.

Ło scopo del xugo de i scachi xe infati queło de caturar el re aversario; par un'antichisima convension, parò, ła catura nò ła vien mai exeguia e ła partia se interonpe quando esa diventa inevitabiłe; ła partia xe donca vinta par scaco mato.

Ło scaco mato nò'l xe l'unico modo inte el cuało se pol vinsare na partia, tanto pì comun inte i tornei internasionałi xe l'abandono de uno dei xugadori quando ritien che ła sconfita ła xe inevitabiłe. N'altra posibiłità xe data dall'aver consumà tuto el tenpo de riflesion a dispoxision (indicà cofà perdare pà'l tenpo).

Na partia de scachi nò se conclude nesesariamente co ła vitoria de uno dei do partesipanti, in quanto i existe diversi caxi inte i cuałi ła partia ła pol finir in parità (pata).

Exenpi[canbia | canbia el còdaxe]

a8 b8 c8 d8 kd e8 f8 g8 h8
a7 b7 c7 d7 ql e7 f7 g7 h7
a6 b6 c6 d6 e6 kl f6 g6 h6
a5 b5 c5 d5 e5 f5 g5 h5
a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4
a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3
a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2
a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1
Re e Dona contro Re
a8 b8 c8 d8 kd e8 f8 rl g8 h8
a7 b7 c7 d7 e7 f7 g7 h7
a6 b6 c6 d6 kl e6 f6 g6 h6
a5 b5 c5 d5 e5 f5 g5 h5
a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4
a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3
a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2
a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1
Re e Tore contro Re
a8 kd b8 c8 d8 e8 f8 g8 h8
a7 b7 c7 d7 e7 f7 g7 h7
a6 kl b6 c6 bl d6 e6 f6 g6 h6
a5 b5 c5 d5 e5 bl f5 g5 h5
a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4
a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3
a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2
a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1
Re e do Alfieri contro Re

Exenpi de scaco mato in apertura[canbia | canbia el còdaxe]

  • Difexa Benoni: 1.d4 c5 2.d5 e6 3.Cc3 exd5?! 4.Cxd5 Ce7 5.Ag5 h6 6.Ah4 Da5+ 7.c3 Cf5?? 8.Da4!! Dxa4 9.Cc7# 1-0 (Yermolinsky-Tate, Reno 2001)
  • Ganbeto Blackburne Shilling: 1.e4 e5 2.Cf3 Cc6 3.Ac4 Cd4?! 4.Cxe5!? Dg5! 5.Cxf7?? Dxg2 6.Tf1 Dxe4+ 7.Ae2 Cf3#
  • Ganbeto de Budapest:
    • 1.d4 Cf6 2.c4 e5 3.dxe5 Cg4 4.Af4 Cc6 5.Cf3 Ab4+ 6.Cbd2 De7 7.a3 Cgxe5! 8.axb4?? Cd3#
    • 1.d4 Cf6 2.c4 e5 3.d5?! Ac5 4.Ag5? Ce4! 5.Axd8?? Axf2#
  • Difexa Caro-Kann:
    • 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Cc3 dxe4 4.Cxe4 Cd7 5.De2 Cgf6?? 6.Cd6# (Reres-Arlamowski, 1950)
    • 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Cc3 dxe4 4.Cxe4 Cd7 5.Ac4 Cgf6 6.Cg5 e6 7.De2 Cb6 8.Ad3 h6 9.C5f3 c5 10.dxc5 Cbd7!? 11.b4 b6 12.Cd4! bxc5?? 13.Cc6! Dc7 14.Dxe6+! (1-0 Perenyi-Eperjesi, Audapest 1974) fxe6 15.Ag6#
    • 1.e4 c6 2.Cc3 d5 3.Cf3 dxe4 4.Cxe4 Af5?! 5.Cg3 Ag6? 6.h4 h6 7.Ce5 Ah7 8.Dh5! g6 9.Ac4! e6 10.De2 Cf6?? 11.Cxf7! Rxf7 12.Dxe6+ (1-0 Alekhine-Aruce, Plymouth 1938) Rg7 13.Df7#
    • 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Cc3 dxe4 4.Cxe4 Cf6 5.Dd3!? e5?! 6.dxe5 Da5+ 7.Ad2 Dxe5 8.0-0-0! Cxe4?? 9.Dd8+!! Rxd8 10. Ag5++ (Réti-Tartakower, Vienna 1910) 10...Re8 11.Td8# or 10...Rc7 11.Ad8#
  • Difexa olandexe:
    • 1.d4 f5 2.Ag5 h6 3.Ah4 g5 4.Ag3 f4? 5.e3 h5 6.Ad3 Th6?? 7.Dxh5+! Txh5 8.Ag6#
    • 1.d4 f5 2.h3 Cf6 3.g4 fxg4 4.hxg4 Cxg4 5.Dd3 Cf6?? 6.Txh7! Txh7 7.Dg6#
  • Ganbeto Gruenfeld: 1.d4 e5?! 2.dxe5 Cc6 3.Cf3 De7 4.Af4 Db4+ 5.Ad2 Dxb2 6.Ac3?? Ab4 7.Dd2 Axc3 8.Dxc3 Dc1#
  • Ganbeto From: 1.f4 e5 2.fxe5 d6 3.exd6 Axd6 4.Cf3 (4.b3?? Dh4+ 5.g3 Dxg3+ 6.hxg3 Axg3# (Pantelidakis-Thine, Chicago 1974) g5 5.h3?? Ag3# (Capetschnig-Thine, Chicago 1977)
  • Difexa Grünfeld: 1.d4 Cf6 2.c4 g6 3.Cc3 d5 4.cxd5 Cxd5 5.e4 Cxc3 6.bxc3 Ag7 7.Ac4 c5 8.Ce2 cxd4 9.cxd4 Cc6 10.Ae3 Da5+!? 11.Ad2 Da3 12.Tb1 0-0 13.d5? Ce5 14.Ab4? Df3!! 15.gxf3?? Cxf3+ 16.Rf1 Ah3#
  • Difexa Nimzowitsch: 1.e4 Cc6 2.d4 d5 3.exd5 Dxd5 4.Cf3 Ag4 5.Cc3 Axf3 6.Cxd5 Axd1 7.Cxc7+ Rd8 8.Cxa8 Axc2 9.Af4 Cxd4 10.Cc7? e5! 11.Axe5?? Ab4#. Possìbiłe anche: 7...Rd7 8.Cxa8 Axc2 9.Af4 e5 10.dxe5 Ab4+ 11.Re2 Cge7 12.e6+ fxe6 13.Cc7?? Cd4+ 14.Re3 Cef5# (Riss-Aarcza, Debrecen 1930)
  • Difexa Owen: 1.e4 b6 2.d4 Ab7 3.Ad3 f5?! 4.exf5! Axg2 5.Dh5+ g6 6.fxg6! Cf6?? 7.gxh7+! Cxh5 8.Ag6# (Greco-N.N., Tome 1619)
  • Difexa Philidor: 1.e4 e5 2.Cf3 d6 3.Ac4 Ag4?! 4.Cc3 g6? 5.Cxe5! Axd1?? 6.Axf7+ Re7 7.Cd5# (Légal-Saint Arie, Parigi 1750. Mato de Legal)
  • Difexa Robatsch: 1.e4 g6 2.Cf3 d6 3.Ac4 Cd7?? 4.Axf7+! Rxf7 5.Cg5+ Rf6 (altrimenti 6.Ce6 guadagna la dona) 6.Df3+ Rxg5 (6...Re5 7.Dc3+ Rf4 8.Dg3#) 7.d4+ Rh4 8.Dh3#
  • Partia spagnoła: 1.e4 e5 2.Cf3 Cc6 3.Ab5 a6 4.Aa4 Cf6 5.0-0 Cxe4 6.d4 exd4?! 7.Te1 d5 8.Cxd4 Ad6 9.Cxc6 Axh2+! 10.Rh1! Dh4 11.Txe4+! dxe4 12.Dd8+! Dxd8 13.Cxd8+ Rxd8 14.Rxh2 f5?? 15.Ag5#
  • Difexa scandinava: 1.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Cc3 Da5 4.d4 c6 5.Cf3 Ag4 6.Af4 e6 7.h3 Axf3 8.Dxf3 Ab4 9.Ae2 Cd7 10.a3 O-O-O?? 11.axb4!! Dxa1+ 12.Rd2! Dxh1 13.Dxc6+! bxc6 14.Aa6# (Canal-N.N., Budapest 1934 - L'"Immortale peruviana": il Bianco sacrifica entrambe le tori e ła dona par finire co el mato de Boden)
  • Difexa siciłiana:
    • 1.e4 c5 2.d4 cxd4 3.c3 dxc3 4.Cxc3 Cc6 5.Cf3 e6 6.Ac4 Dc7 7.0-0 Cf6 8.De2 Cg4! 9.h3?? Cd4! (guadagnando infine ła dona bianca) 10.Cxd4? Dxh2# (ła trapoła siberiana)
    • 1.e4 c5 2.d4 cxd4 3.c3 d5 4.exd5 Dxd5 5.Cf3?! Ag4 6.Da4+ Cc6 7.Cxd4 Ad7 8.Cb5? 0-0-0! 9.Cxa7+?? Cxa7 10.Dxa7 Dd1+!! (0-1 Dutch-Sugden, Londra 1964) 11.Rxd1 Ag4+ 12.Rc2 Ad1# or 12.Re1 Td1# (un epiłogo simiłe a queło de Réti-Tartakower, Viena 1910, sità prima).
    • 1.e4 c5 2.Cf3 Cf6 3.e5 Cd5 4.Cc3 e6 5.Cxd5 exd5 6.d4 Cc6 7.dxc5 Axc5 8.Dxd5 Db6 9.Ac4 Axf2+ 10.Re2 O-O 11.Tf1 Ac5 12.Cg5 Cd4+ 13.Rd1 Ce6 14.Ce4 d6 15.exd6 Axd6?? 16.Cxd6 Td8 17.Af4! Cxf4? 18.Dxf7+ Rh8 19.Dg8+! (1-0 Unzicker-Sarapu, Siegen Olimpiadi 1970) Txg8 20.Cf7#
    • 1.e4 c5 2.Cf3 d6 3.d4 cxd4 4.Cxd4 Cf6 5.Cc3 a6 6.Ag5 e6 7.f4 b5 8.e5 dxe5 9.fxe5 Dc7 10.De2 Cfd7 11.0-0-0 Ab7 12.Dg4 Dxe5 13.Ad3 Cf6? 14.Axf6 Dxf6? 15.The1 h5 16.Cxe6! Ae7 (16...hxg4 17.Axb5+! Re7 (17...axb5? 18.Cc7# or 18.Cxg7#) 18.Cxf8+ Rxf8? 19.Te8#) 17.Axb5+! axb5 18.Cc7+! Rf8 19.Td8+! Axd8 20.Te8# (Tal-N.N., Inghiltera 1974)
  • Partia dei 3 cavałi: 1.e4 e5 2.Cf3 Cc6 3.Cc3 g6 4.d4 exd4 5.Cd5 Ag7 6.Ag5 Cge7? 7.Cxd4! Axd4?? 8.Dxd4! Cxd4 9.Cf6+ Rf8 10.Ah6#
  • Partia vienexe: 1.e4 e5 2.Cc3 Cf6 3.Ac4 Cxe4 4.Axf7+ (4.Cxe4 d5) Rxf7 5.Cxe4 Cc6 6.Df3+ Rg8?? 7.Cg5! Dxg5 8.Dd5#

Note[canbia | canbia el còdaxe]

  1. "The King Isn't Dead After All! The Real Meaning of Shah Mat or the Lesson of the Commode" Archivià il 28 de majo 2012 in Internet Archive. , Jan Newton, GoddessChess.com

Varda anca[canbia | canbia el còdaxe]

Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Łigadure foreste[canbia | canbia el còdaxe]


Controło de autoritàLCCN (ENsh85022832
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Scaco_mato&oldid=1083815"