Gresa

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Gresia
Gresa
Ελλάδα (el)
Ελλάς (el)
Ελληνική Δημοκρατία (el) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera Stema
Bandiera Stema
Someja


InoHymn to Liberty (1865) Cànbia el vałor in Wikidata


Bomò«Eleftheria i thanatos» Cànbia el vałor in Wikidata
EpònemoGreghi Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Map

38°30′N 23°00′E / 38.5°N 23°E38.5; 23Coordinae: 38°30′N 23°00′E / 38.5°N 23°E38.5; 23

ContinenteEoropa

Capitałe  Atene (1834–) Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe10 482 487 (2021) Cànbia el vałor in Wikidata
−158 734 (2021)
Densità79,44 hab./km²
Demònemogrego, grega, greghe, greghi   Edit this at Wikidata
Idiomagrego
grego demòtego
grego moderno Cànbia el vałor in Wikidata
Speransa de vita81,1 (2015) Cànbia el vałor in Wikidata
0,06340999999999 (2015, 2016)
Taso de suicìdio3,6 (2019) Cànbia el vałor in Wikidata
Putełi no scołarizai45 430 (2014) Cànbia el vałor in Wikidata
7 786 (2013)
Zeografia
Parte deEoropa Sud-est, Union Eoropèa, Spàsio Econòmego Eoropeo e Organizasion de łe Nasion Unìe Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea131 957 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Àcua2,3 %[4] Cànbia el vałor in Wikidata
Bagnà damar Mediteràneo Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoOlimpo (2 919 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì basoFossa Calypso (it) Traduzi (−5 269 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Dati istòreghi
Prima mesion documentadaThird Hellenic Republic (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Dì festivo
Organizasion pułìtega
Forma de goernorepùblega parlamentària Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano ezecutivoGoerno de ła Grecia (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoConsejo dei Ełeni Cànbia el vałor in Wikidata
Presidente de ła Gresa Cànbia el vałor in WikidataAikaterinī Sakellaropoulou (it) Traduzi (13 de marso del 2020) Cànbia el vałor in Wikidata
Primo Ministro de ła Gresa Cànbia el vałor in WikidataKyriakos Mītsotakīs (it) Traduzi (8 de zugno del 2019) Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de Democrasia

7.39/10

   

Menbro de
Economia
PIL nomenałe214 873 879 834 $ (2021) Cànbia el vałor in Wikidata
Persentuałe IVA24 % Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de desviłupamento oman0,887[23] Cànbia el vałor in Wikidata (2021[23] Cànbia el vałor in Wikidata)
Monedaeuro Cànbia el vałor in Wikidata
Banca sentrałeBanca de ła Gresa Cànbia el vałor in Wikidata
Taso de dezocupasion18,5 %[25] Cànbia el vałor in Wikidata
Coefisente de Gini

33.1/100

   

Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1GR Cànbia el vałor in Wikidata GRC Cànbia el vałor in Wikidata 300 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze de matricołasionGR Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.gr
Prefiso tełefònego+30 Cànbia el vałor in Wikidata
Tełèfono d'emerzensa
Còdaze NUTSEL Cànbia el vałor in Wikidata
Preza ełètrega
Istòrego

Sito webgovernment.gov.gr Cànbia el vałor in Wikidata

















































MusicBrainz: 803db0ca-b6ed-3bbc-aeb8-f89efd0a2168


Ła Gresa, oficialmente Repùblega Ełenega (in greco Ελληνική Δημοκρατία), ła xe un stado del sud Eoropa.
Ła confina a nordovest co l'Albania, a nord co ła Masedonia e co ła Bulgaria, a nordest co ła Turchia.

Zeografia[canbia | canbia el còdaxe]

La Gresa dal satelite

La ga na Suparficie de 131 957 km², dei cuałi 106 778  km² de terafèrma e 25 166 km² de ìzołe.

La Gresa la xe formada da na parte continental e da da sirca 2000 ìzołe catae inte i mari Jonio a ovest e Egeo a est.
la parte continental la conprende el toco meridional de la penìzoła balcanega, che a so volta ła xe formada da un mucio de penìzołe conpagne, come ła penìzoła Calcidega, del'Atica e del Peloponeso.

Ła longhesa total dei confini terestri ła xe de 1 215,5 km.

Orografia[canbia | canbia el còdaxe]

L'entrotera el xe par l'80% montagnoso e par el 20% ocupà da pianure.

La caena del Pindo, prolongamento de le Alpe Dinareghe, el nasse in Albania e el se slarga in direzion sud-est, intrà Epiro e Tesaja.
La caena dei monti Rodopi ła se cata a nord-est che se slarga da ovest a est al confin intrà Gresa e Bulgaria.
Ghe xe anca un mucio de caéne ìzołae, come el Monte Ołinpo (2911 m, el Monte Parnaxo[28] e el Monte Taigeto, in Pełoponexo.

Altri mónti inportanti i xe i Monti Acarnaniani, Aenos, Agia Dynati nell'ìzoła di Cefalonia, Agkistro, Aigaleo o Egaleo, Arachnaia, Monti Artemissio, Aroania o Chelmos, Askio, Attavyros.

En Tesaja se cata łe Meteore, de łe formasion de piera sora de łe cuałi inte el Medioevo i xe stà fati dei monasteri.

Parché el teritorio greco el ga un mucio de mónti, xe siguro che łe pianure łe xe poche.
Ła pianura pì inportante ła xe fata dal basin pianegiante de ła Tesaja, sèvito da cheło de ła Masedonia; łe pì pìcene łe xe visin a ła costa.

Idrografia[canbia | canbia el còdaxe]

Corfù
Na vedua de l'Isola de Idra

El stato greco se fasa interamente sul mar e no existe miga parte del teritorio nasional chel sia distanto pì de 137 km da ła costa.
Ła conformasion de łe coste ła xe bastansa iregołar co numaroxe frastagiadure, tra łe cuałi ghe xe i gòlfi de Corinto e Egina,[29], Patraso, Salonichi, Mesenia, Łaconia, Argòłide, Casandra, Hagiu òrus e de Orfani.
In total ghe xe 15 021 chilometri de coste.
La costa jònega la xe bassa e paludosa. Quele egee e meridionale, le xe alte e pierose.

In total ghe xe pì de 1 500 ìzołe, che łe se divide in arcipèłaghi:

  • a nord ovest ghe xe quel de łe Ìxołe Jonie (tra łe cuałi: Corfù, Zante, Lefcas, Ìtaca e Sefałonia)
  • a sud se cata Candia, ła pì granda de łe ìzołe greche
  • a sud est, Rodi e łe ìzołe visine, catàe vanti a ła costa de ła Turchia, łe costituise el Dodecanexo, e łe divide el mar Egeo dal Mediteraneo oriental
  • 'ntel'Egeo se cata el Negroponte, visin al'Àtica, łe Spòrade e łe Grandi Egee (Lemno, Lesbo, Chio e Samo).

I fiumi greghi i ga un parcorso curto e dificil e i xe de caratare torentizio, donca la so portada la varia par piovosità e stagion.
Intra i fiumi pì inportanti ghe xe:

  • l'Aliakmonas, el fiume pì longo de la Gresa (297 km)[30]
  • l'Achelòos, el secondo fiume par longhezza[31]
  • el Peneiòs, che el nasse da la caena montagnosa del Pindo e el xe el principal fiume de la Tessagia[30]
  • l'Axios, che el nasse da la Masedonia [32][33]
  • el Strimòn[33]
  • el Néstos[33]
  • l'Arachthos[33]
  • l'Evròtas[33]
  • el Màrisa o Ebro, che el fa da confin co la Turchia[33]

Altri fiumi i xe: Penelos, Mestae.

Intra i laghi pì inportanti ghe xe:

  • Lago Trichonida 96 km².
  • Lago Volvi 70 km².
  • Lago Vegoritis 54 km².
  • Lago de Prespa 39 km².[34]

Istoria[canbia | canbia el còdaxe]

Inte el 1967 la zera deventada na ditadura. Inte el 1974 la xe tornada a eser na democrazia.

Zeografia połitega[canbia | canbia el còdaxe]

La xe na Republica democratega.

Rento de la Gresa ghe xe anca el teritorio semi-autonomo del Mónte Athos.

Divixion aministrative[canbia | canbia el còdaxe]

La se divide in 13 periferie (περιφέρειες, perifereies).

  1. Atica
  2. Gresa Sentral
  3. Macedonia Sentrale
  4. Càndia
  5. Macedonia Oriental e Tracia
  6. Epiro
  7. Ìxołe Jonie
  8. Egeo Setentrional
  9. Pełoponnexo
  10. Egeo Meridional
  11. Tesaja
  12. Gresa Osidentale
  13. Macedonia Osidental
Periferie de la Gresa.
Periferie de la Gresa.

Demografia[canbia | canbia el còdaxe]

La ga 10 655 989 abitanti.

Cultura[canbia | canbia el còdaxe]

Mistrà e Mónte Athos łi xe patrimoni mondiałi de ła umanità.

Gałeria de someje[canbia | canbia el còdaxe]

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

  1. 1,0 1,1 URL de refarensa: http://europa.eu/about-eu/countries/member-countries/greece/index_en.htm. Data de consultasion: 29 de marso del 2015.
  2. URL de refarensa: http://europa.eu/about-eu/countries/member-countries/greece/index_en.html. Data de consultasion: 29 de marso del 2015.
  3. URL de refarensa: http://europa.eu/about-eu/countries/greece/index_en.html. Data de consultasion: 29 de marso del 2015.
  4. URL di archivio: https://web.archive.org/web/20230226162959/https://en.worldstat.info/World/List_of_countries_by_Water_surface_(percentage_of_total_area). Data di archiviazione: 26 de febraro del 2023.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 URL de refarensa: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/244154/Greece/26430/Greek-history-since-World-War-IGreece. Data de consultasion: 29 de marso del 2015.
  6. URL de refarensa: http://www.oecd.org/greece/. Data de consultasion: 12 de agosto del 2015.
  7. URL de refarensa: http://mtcr.info/partners/. Data de consultasion: 4 de disenbre del 2017.
  8. URL de refarensa: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editor: Interpol. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  9. URL de refarensa: http://www.nuclearsuppliersgroup.org/en/participants1. Editor: Grupo de Fornidori Nucleari. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  10. URL de refarensa: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editor: Organizasion par ła Proibision de łe Arme Chìmeghe. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  11. URL de refarensa: https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en. Editor: Organizasion Idrogràfega Internasionałe. Data de consultasion: 8 de disenbre del 2017.
  12. URL de refarensa: https://www.iea.org/countries/membercountries/. Editor: Ajensia Internasionałe de l'Enerzia. Data de consultasion: 8 de disenbre del 2017.
  13. URL de refarensa: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
  14. URL de refarensa: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  15. URL de refarensa: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  16. URL de refarensa: https://www.touteleurope.eu/les-pays-membres-de-l-espace-schengen.html.
  17. URL de refarensa: https://www.dhs.gov/visa-waiver-program-requirements. Data de consultasion: 7 de marso del 2020.
  18. URL de refarensa: https://public.wmo.int/en/members/greece. Data de consultasion: 26 de majo del 2020.
  19. URL de refarensa: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consultasion: 21 de lujo del 2020.
  20. URL de refarensa: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consultasion: 16 de marso del 2024. Pajina: 4. Sostiene il qualificatore: data del scumìsio.
  21. URL de refarensa: https://holocaustremembrance.com/countries/greece. Data de consultasion: 17 de marso del 2024. Tipo di riferimento: official member page. Sostiene il qualificatore: data del scumìsio.
  22. URL de refarensa: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Editor: Banca Mondiałe. Data de consultasion: 26 de agosto del 2023.
  23. 23,0 23,1 voze de refarensahdr.undp.org.
  24. URL de refarensa: http://www.traveldir.org/greece/. Data de consultasion: 2 de zugno del 2015.
  25. URL de refarensa: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Unemployment_statistics.
  26. 26,0 26,1 26,2 voze de refarensaitu.int.
  27. 27,0 27,1 voze de refarensaiec.ch.
  28. Vèro noti dal'antighidà. Inte el Ołinpo ghe zera tuti i dèi, inte el Monte Parnaxo dove ghe zera łe 9 muxe che ła dava na man par łe arte.
  29. divixi dal' Istmo de Corinto
  30. 30,0 30,1 sboca inte el mar Egeo e el xe intieramente grego
  31. sboca sul mar Jonio
  32. dove el ga el nome de Vardar
  33. 33,0 33,1 33,2 33,3 33,4 33,5 sboca inte el mar Egeo e i vien da de altri stai
  34. parte greca, totale 3,28 km²


Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Łinganbi forèsti[canbia | canbia el còdaxe]














Controło de autoritàVIAF (EN131265011 · ISNI (EN0000 0004 0555 2357 · LCCN (ENn80046090 · GND (DE4022047-3 · BNF (FRcb118727476 (data) · BNE (ESXX450889 (data) · NDL (ENJA00562473 · WorldCat Identities (ENn80-046090


Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Gresa&oldid=1166947"