Maroco
El Maroco, ufisialmente Regno del Maroco (en arabo المغرب, Al-Mamlaka al-Maghribiyya) el xe on Stato del Nordafrica[1].
El confina co i Stati de l'Algeria a est e de ła Mauritania a sud [2]; el confina a anca co łe sità autonome de Ceuta e Melilla[3] e ła plaza de soberanía del Peñón de Vélez de la Gomera [4][5] tute soto sovranità spagnola[6]. El xe bagná da l'Oceano Atlantico a nordovest e dal Mar Mediteraneo a nord.
Zeografia[canbia | canbia el còdaxe]
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Zeografia del Maroco. |
El ga a nord do grandi cadene de monti, el Rif e l’Atlante, co vete che pasa i 4.000 m.
Inte el sud se cata el dexerto del Sahara.
Łe cadene de monti łe protege el resto del paéxe, che el xe semidexertico al interno e mediteraneo łongo ła costa.
Storia[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Storia del Maroco . |
Antighità[canbia | canbia el còdaxe]
I Fenici i gavéa vari insediamenti su ła costa del Maroco. Ła region ła xera abitá da grupi berberi [7] che i gavéa fondá on regno, che ciapaa rentro tuta ła costa fin zo a ła Mauritania de ancò, za inte el IV secolo a.C..
A ła morte del re Tolomeo (40 d.C.) i Romani i ga anéso el regno come provincia de ła Mauretania Trigitana.
Entel 429 d.C, da ła penisola iberica riva i Vandałi, seguii un secoło dopo dai Vixigoti.
Entel 683 d.C. i ze rivá i Arabi che i era drio conquistar tuto el Maghreb.
Inte el 788, ła prima dinastia locałe de re musulmani ła sale al poder. Se trata dei Idisidi, dal nome del primo re Idris I.
I xe seguì dai Almoravidi, na dinastia berbera che controlaa anca ła Spagna.
Dal 1269 al 1421 xe stá el tenpo de ła dinastia berbera dei Merinidi.
Inte el 1554 el poder el pasa a i Shaditi.
I Alawiti, oncora al poder ancò, i xe sałii al poder inte el 1660.
Inte el 1912, el re el ga dovù sotométarse al protetorato francexe e spagnoło. De sti ani xe ła ribełion de Abd el-Krim co ła fondasion de ła Repùblica del Rif ne łe montagne de l’interno che ła ga durà fin ai primi ani trenta.
Indipendensa[canbia | canbia el còdaxe]
El Maroco l’è torná indipendente inte el 1956.
Entel 1979, el Maroco el ga ocupá el teritorio del Sahara Ocidentałe [8] e'l ga combatuo contro i gueriłieri del Fronte Polisario che i lota par l’indipendensa.
Anca se el Maroco el ga proméso on referendum par l’autodeterminasion de ła zona, el continua a trovar scuxa par rimandar el voto. Al stéso tempo, cołoni marochini vien mandá continuamente inte el Sahara Ocidentałe par crear na popołasion fedełe al re de Casablanca.
Zeografia połitega[canbia | canbia el còdaxe]
El re atuale el xe Mohammad IV.
Sudivixion aministrativa[canbia | canbia el còdaxe]
El Maroco el xe divixo in 37 province e in 2 wilaya (distréti sitadini):
| Łe province (łe ciapa el nome da ła sità capołogo) | |||
|---|---|---|---|
|
| ||
| Wilaya | |||
|
|||
Tre altre province (Ad Dakhla (Oued Eddahab), Boujdour) e Es Smara), a cui a se zónta parti de Tan-Tan e de Laayoune, łe se cata inte ła parte reclamà dal Maroco del Sahara Osidentałe.
Cavedal e altre sità[canbia | canbia el còdaxe]
La cavedal ła xe Rabat.
Altre sità inportanti łe xe, in ordene alfabetego: Aaiún, Agadir, Casablanca, Dakhla, Er Rachidia, Essaouira, Fes, Ketama, Larache, Marrakech, Meknes, Ouarzazate, Tangeri.
Popołasion[canbia | canbia el còdaxe]
Etnie[canbia | canbia el còdaxe]
I Marochini i xe el resultá del misiamento de tanti pòpołi.
El 60% de ła popołasion l'è de orìxine berbere bastansa pure.
Rełigion[canbia | canbia el còdaxe]
Musulmani i xe el 99%. Cristiani e seventi łe rełigion tradisionałi el 1%.
Łéngue[canbia | canbia el còdaxe]
Economia[canbia | canbia el còdaxe]
El Maroco el ga n’economia agricoła. La dependensa da ła produsion de gran [9] ła fa si che le zone rurali łe ghabia na crésita insuficente.
La produsion industrial ła xe in aumento, ma no l’è mìa suficente a darghe laoro a la zente.
Note[canbia | canbia el còdaxe]
- ↑ Par ragion storiche e geografiche el xe on Paéxe african, ma łigá a l’Eoropa.
- ↑ sti cuà łi xe i confini considerando marochin el teritorio custionà del Sahara Ocidentale
- ↑ dó semienclave
- ↑ ìxoła deventà "semienclave"
- ↑ sendo łe altre plazas de soberanía łe ìxołe Alhucemas e łe ìxołe Chafarinas, tute a nord del Maroco.
- ↑ Anca łe Ìxołe Canarie, al łargo del Maroco del sud, le ze de ła Spagna
- ↑ mauri o mori
- ↑ ex Sahara spagnoło
- ↑ che ła xe influenzá da ła pióva e ła sofre el séco
.svg){kind=small}
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Maroco
el detien schemi gràfeghi so
| Controło de autorità | VIAF (EN) 140638492 · ISNI (EN) 0000 0001 2170 3280 · LCCN (EN) n79069715 · GND (DE) 4037680-1 · BNF (FR) cb15238604s (data) · NLA (EN) 61543532 · NDL (EN, JA) 00567851 · WorldCat Identities (EN) n79-069715 |
|---|