Eritrea

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Eritrea
دولة إرتريا (ar)
إرتريا (ar)
ኤርትራ (ti) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera Stema
Bandiera Stema
Someja


InoErtra, Ertra, Ertra Cànbia el vałor in Wikidata


EpònemoMar Roso Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Map

15°29′N 38°15′E / 15.483333°N 38.25°E15.483333; 38.25Coordinae: 15°29′N 38°15′E / 15.483333°N 38.25°E15.483333; 38.25

ContinenteAfrica

Capitałe  Asmara Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe3 497 000 (2019) Cànbia el vałor in Wikidata
−2 836 135 (2013)
Densità29,74 hab./km²
Demònemoeritrea, eritree, eritrei, eritreo   Edit this at Wikidata
Idiomatigrin (de facto)
àrabo (de facto)
inglezo (de facto) Cànbia el vałor in Wikidata
Speransa de vita65,092 (2016) Cànbia el vałor in Wikidata
0,456 (2015)
Taso de suicìdio7,9 (2016) Cànbia el vałor in Wikidata
−0,2 (2015)
Putełi no scołarizai968 035 (2015) Cànbia el vałor in Wikidata
67 190 (2014)
Zeografia
Parte deAfrica Orientałe Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea117 600 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoSoira (3 018 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì basoLake Kulul (en) Traduzi (−75 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Dati istòreghi
Dì festivo
Organizasion pułìtega
Òrgano lejislativoAsenblea Nasionałe Cànbia el vałor in Wikidata
Presidenti de l'Eritrea Cànbia el vałor in WikidataIsaias Afewerki (it) Traduzi (1993) Cànbia el vałor in Wikidata
Presidenti de l'Eritrea Cànbia el vałor in WikidataIsaias Afewerki (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de Democrasia

2.15/10

   

Menbro de
Economia
Ìndaze de desviłupamento oman0,492[10] Cànbia el vałor in Wikidata (2021[10] Cànbia el vałor in Wikidata)
Monedanakfa eritreo Cànbia el vałor in Wikidata
Banca sentrałeBanca de Eritrea Cànbia el vałor in Wikidata
Taso de dezocupasion7 %[11] Cànbia el vałor in Wikidata
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1ER Cànbia el vałor in Wikidata ERI Cànbia el vałor in Wikidata 232 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze de matricołasionER Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.er
Prefiso tełefònego+291 Cànbia el vałor in Wikidata
Tełèfono d'emerzensa
Preza ełètrega

Sito webshabait.com… Cànbia el vałor in Wikidata

















































MusicBrainz: 2005d841-29df-3445-8b5c-c981de756bd3


Ł'Eritrea (en tigrìn Ērtrā) ła xe no Stato de l'Africa Oriental, che xe trova ne ła parte setentrionàl deł Corno d'Africa.
Ła confina coł Sudan a ovest, coł'Etiopia a sud e coł Gibuti a sudest.

Ł'est el nordest deł paéxe gàno na łonga łinea de costa sul mar Roso, diretamente de fronte a ł'Arabia Saudia e a ło Yemen.

Etimołozia[canbia | canbia el còdaxe]

El nome Eritrea vien dal greco eritros, che vol dir "roso".
El nome del Mar Roso l’è pasá al paexe quando i italiani ga ciamá la colonia Eritrea.

Zeografia[canbia | canbia el còdaxe]

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Zeografia de l'Eritrea.

L’Eritrea xe on paexe seco, co precipitazioni scarse.
I altipiani xe fredi e co piova pi frequente.

Storia[canbia | canbia el còdaxe]

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Storia de l'Eritrea.

Antighità[canbia | canbia el còdaxe]

L’Eritrea xe sempre stá parte de i regni etiopici dal VIII secolo a.C. fin a la conquista islamica del VII secolo d.C..

En tel 1557, i otomani ga conquistá i porti de Massaua e Arqiqo, e ga lasá la conquista de le tere de l’interno a grupi de coloni egiziani.
Co la fin de la presenza egiziana in Sudan, l’Etiopia sa tolto i distreti de la pianura che gavea perso na olta.

Modernità[canbia | canbia el còdaxe]

I Italiani xe rivá in Eritrea co de le compagnie comerciali che ga comprá i porti da i otomani. El armador Raffaele Rubattino de Genova ga comprá la baia de Assab inte el 1870.
Ł'Eritrea xe divegnua ofiçialmente cołonia itałiana el 1 genaro 1880. El governo italiano comprò a so volta el porto de Assab da Rubattino inte el 1882. Inte el 1885 xe la olta de Masaua. En tel 1890, tuta l’Eritrea xera italiana.
L’Italia ga costruio strade, ponti, la ferovia Masaua-Asmara e altre infrastruture importanti. Tanti coloni italiani ga costruio novi quartieri in Asmara e svilupá l’agricoltura.

Co la seconda guera mondiale, l’Italia ga perso el control su l’Eritrea, che xe stà dichiarà protetorato inglexe fin al 1952.
En tel 1952, l’ONU ga restituio l’Eritrea a l’Etiopia.

Inte el 1961 el Fronte de Liberasion Eritreo (FLE) ga scominsiá la guerilia.

Indipendensa[canbia | canbia el còdaxe]

Ł'atuałe Stato deł'Eritrea guadagnò l'indipendensa da ł'Etiopia dopo na guera de trent'ani, conbatuta intrà el 1961 el 1991.

L’indipendenza rivò inte el 1993.

On fronte de guera de confin co l’Etiopia sa riaverto in tel 1998 e ghe oncora tension tra i do paexi.

El Presidente Afeworki no pol perdonar a la Ceza de verghe parlá apertamente de i problemi del paexe e de la militarizasion forzada [15]: el governo de l'Eritrea ga arestá el patriarca ortodoxo Antonios in inte el 2006 e lo ga sostituio co on laico; el ga anca prová a far lo steso co la Ceza catolega, sensa riusirghe; in tel novembre 2007, el governo el ga espulso 15 misionari stranieri e tentá n'altra olta de nasionalizar tute le propietá de la cexa.

Oservatori internasionali e i militari de l'ONU che controla la frontiera co l'Etiopia i ga paura che l'Eritrea la tentará n'altra guera par rivendicar i tereni in man a l'Etiopia.

Zeografia połitega[canbia | canbia el còdaxe]

Ła costitusiòn, adotata inte el 1997, sancixe un regime de repùblica presidensiàl con parlamento monocamerałe; tutavia el proceso de ratifica de ła carta costitusional s'a interoto da quando, neł 1998, łe ostiłita co ł'Etiopia xe scominciá n'antra volta.

La cavedal xe Asmara.

Popolasion[canbia | canbia el còdaxe]

L'Eritrea ła xe no Stato multiłéngue e multiculturàl.

Etnie[canbia | canbia el còdaxe]

In Ertitrea abita nove grùpi etnici: i tigrigna (50%) e i tigrè (40%) xe i do grupi pi grosi.
El resto della popolasion xe de etnia nara, kumana, afar, bilen, rashaida, hidareb e saho.

Religione[canbia | canbia el còdaxe]

La popolasion xe divisa tra cristianéximo (cexa ortodoxa oriental) e islamismo (sunita).

Łéngue[canbia | canbia el còdaxe]

L'Eritrea no gà na łéngua ofiçiałe.
Neł paéxe son utilixà quatro łéngue: el tigrino, l'arabo, el itałiàn e l'inglexe.

Economia[canbia | canbia el còdaxe]

La majoria de la gente vive soto el livel de povertá.

L’Eritrea xe on paexe agricolo. L’agricoltura no xe bona de sostener la popolasion, specialmente inte i ani de sicitá.
L’ativitá mineraria, vivace durante el tempo colonial, no l’è de alcuna importansa ancò.

Le industrie se cata a Asmara.

Gałeria de someje[canbia | canbia el còdaxe]

Note[canbia | canbia el còdaxe]

  1. 1,0 1,1 1,2 URL de refarensa: http://www.eritrean-embassy.se/about-eritrea/people-and-languages/.
  2. URL de refarensa: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editor: Interpol. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  3. URL de refarensa: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editor: Organizasion par ła Proibision de łe Arme Chìmeghe. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  4. URL de refarensa: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
  5. URL de refarensa: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  6. URL de refarensa: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  7. URL de refarensa: https://public.wmo.int/en/members/eritrea. Data de consultasion: 26 de majo del 2020.
  8. URL de refarensa: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consultasion: 21 de lujo del 2020.
  9. URL de refarensa: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consultasion: 16 de marso del 2024. Pajina: 6. Sostiene il qualificatore: data del scumìsio.
  10. 10,0 10,1 voze de refarensahdr.undp.org.
  11. URL de refarensa: http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
  12. voze de refarensaitu.int.
  13. 13,0 13,1 voze de refarensaitu.int.
  14. 14,0 14,1 voze de refarensaiec.ch.
  15. tuti i omeni ga da far el servisio militare e i pol cavar la divisa solo a 60 ani, lo steso par le done che pol lasar el militare a 50 ani. Nisun citadino pol lasar el paexe prima de compiar i 50 ani de etá


Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Cołegamenti forèsti[canbia | canbia el còdaxe]






Controło de autoritàVIAF (EN152381756 · ISNI (EN0000 0001 2186 9846 · LCCN (ENn93074182 · GND (DE4015278-9 · BNF (FRcb153231730 (data) · BNE (ESXX451117 (data) · NDL (ENJA00577628 · WorldCat Identities (ENn93-074182
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Eritrea&oldid=1104105"