Wikipedia:Prinsipio

Benvegnesti inte ła Wikipedia Vèneta

L'ençiclopedia lìbara
andove tuti i połe cołaborar.

Serca inte łe 69 290 voxe, stae scriveste da 36 319 cołaboradori. Version mòbiłe Version stàndar

Co 69 290 voxe en łéngua Vèneta
e 36 319 utense notae

• Come notarse
• Portałi temàdeghi
• Guida
• Jùtame
• Ciàcołe

• 
  Istòria
  Guera de Morea

  Ła Guera de Morea ła xe sta conbatesta intrà el 1684 e el 1699 in Morea (el Pełoponexo de ancó), inte el Mar Exeo e in Dalmasia intrà la Republega Veneta e l'Inpero Otoman. La xe sta la setima de le oto guere conbateste intrà ła Venesia e i turchi, e ła ga vedesto ła ùltema espansion teritoriałe de ła Repùblega Vèneta, che a ła fin de ła guera, col Tratà de Karlowitz, la ga guadagnà ła Morea e calche toco de la Dalmàsia.
  Inte el 1683 xera s-ciopà na nova guera intrà l'Austria e i otomani, e un grando exèrsito turco el ga metesto l'asedio a Viena, ma el xe sta batesto da na Liga Santa tra połachi, austriaghi e todeschi, i cuałi, comandà dal re de Połònia Jan Sobieski, i ga sconvixesto e fato scanpar el exèrsito che asediava. Ełora i venesiani i ga pensà de profitar de sto momento, inte el cual i otomani i xera in crixi, par reconcuistar i teritori de l'Exeo e de ła Dalmasia, perdesti inte łe guere presedenti.
  
  Lexi la voxe...

  Cervantes Jáuregui

  

  Cervantes Jáuregui

• 
  Teritòrio
  Monte Paxùbio

  El Monte Paxùbio el xe un alto acròcoro de łe Prealpi Vènete, postà intrà ła provincia de Vicensa e ła provinsa de Trento. A sud e a est el casca xo inte łe val Łeogra e val Poxina, che łe xe visentine, e a ovest e a nord nord-est el ga ła Vałarsa e ła Val Teragnoło, che łe xe trentine. El Paso de ła Borcoła ło łiga ai Altipiani, el Paso Xomo al monte Novegno e el Pian de łe Fugase al Sengio Alto.
  Ła parte de sora del monte ła xe un altopian tajà da diversi vałoni, coi punti pi alti che xe el Roite (2148 m), el Pałòn (2232 m) e l'Incudine (2114 m), tuti in riga da nord a sud. Da sta cadena prinsipałe se destaca altre rame: cueła de ła Sima dei Forni Alti (2023 m) che ła va verso el Paso Xomo e chełi altri che i va verso al monte Xenevri, ai Soj Bianchi, al monte Bisorte e al Col Santo, tuti sora i domiła metri.
  
  Lexi ła vóxe...

  imàzene del dia

  

  Cervantes Jáuregui

• 
  Informàtega
  Navegadore web

  El navegador web o web browser (o pì senplegamente browser

  /ˈbraʊzə(r)/

  , che en inglexo significaria "sfojadore", ma inte ła so acesion informàtega signifegaria navegadore) en informadega, el xe na aplicasion che el consente a l'utente de ver e torse da on lato documenti de ipertesto, de solito scrivesti en HTML, e ła riprodusion de file multimediałi, scrivendo sol servidor, che el xe a dispoxision so el World Wide Web (la rete global che la se poxa so internet), so na rete locałe o sol steso computer, andove el browser el xe in execusion, e da che l'altro lato łe funsionalità de client par el protocoło HTTP, che regoła el descargamento de łe risorse dai server web partendo dal so indiriso URL;
  Intrà i navegadori pì doparai par computer, a difarensa de chełi par rełoji intełijenti e tełefunini ghe xe: Google Chrome, Internet Explorer, Mozilla Firefox, Microsoft Edge (vegnuo fora co Windows 10), Safari, Opera e Maxthon.
  
  Lexi ła voxe...

  imàzene del dia

  

  Cervantes Jáuregui

Lo savéito che?

L'Orto Botànego de Pàdoa el xe stà fondà inte el 1545 e el xe l'orto botànego pì antigo oncora existente inte el mondo. El ga atualmente na superfise de vinti-dumiłe metri cuadri e el contien pì de siemiłe piante de tute łe sorte. Dal 1997 el xe sta meso inte ła lista dei Patrimoni de ła umanità da l'UNESCO.

Lexi ła voxe...

On provèrbio a ócio

Chi vol fare el stronso masa groso, ghe vien le lagreme ai oci.

On testo a ócio

“ Hà da viver le belle, e le brutte,     E per questo ghe voi ben a tutte.     D’Amore la fortuna     Un poco per una     Ghe n’hà da gustar. Fioli cari tiolè ’l mio conseggio,     Se quella xe bona,     Quell’altra xe meggio,     Tutti i vezzi dell’arte amorosa     No se puol co’ una sola gustar. „

Giorgio Baffo, Opere di Giorgio Baffo

25 de majo del 2024

Uncó i ze 783 ani

La comunità ebràega de Francoforte sul Meno ła sorbise uno dei primi atachi antisemii.

Uncó i ze 380 ani

El zenerałe Ming Wu Sangui el verze łe porte de ła Granda muraja cineza al Paso Shanhai par permétare a łe forse d'invazion Manciù de rivare a ła capitałe Pechin.

Uncó i ze 63 ani

Programa Apollo: El presidente Kennedy el anunsa davanti a na sesion speciałe unifegada del Congreso el so vołer scumisiar un projeto par mandar "un omo inte ła Luna" prima de ła fin del dezènio.

Uncó i ze 23 ani

Alpinismo: Erik Weihenmayer el devien el primo no-vedente a scałar fin ła sima del monte Everest, finmente che Sherman Bull el devien ła persona pì ansiana a conpir ła medèzema inpreza.

Ócio!: Premetindo che ła łéngua vèneta no ła ga oncora on stàndar bel-ché definio e che ła ga de consevensa pì de na variante, par capirse tuti mejo e réndar i artìcułi de Wikipèdia na cołesion de conceti ai cuałi tuti i połe farghe ingreso, se ga fato-sù de łe convension de scritura che, tegnendo fede a ła Grafia Vèneta Internasionałe Moderna, łe rende ła ensiclopedia pì omozènea.

• Vuto partesipar? Lezi i regołaminti de fondamento de ła nostra ensiclopedia, e rispeta ła wikiquette; notarse ze consejà ma no obligatorio.
• Vuto provar? Lezi come scrìvar na voxe.
• Gheto bezogno de on juto? Varda łe istrusion o fa na domanda al sporteło informasion.
• Vuto entrar inte ła nostra comunità? Lezi el nostro periòdego e varda i cati virtuałi dei Wikipediani.
• Vuto un spàsio Web? Descuerzi come métare Wikipedia sol to sito (agràtis!).
• Jùtene scrìvare łe voze che tute łe Wikipedie łe gavarìa da ver.
• Cosa ghene penseo de Wikipedia? Scrivìvine el vostro parer

[[Ajuto:Ajuto |Juto]]

[[Juto:Convension de scritura |Convension de scritura]]

[[Juto:FAQ |FAQ]]

[[Juto:Glosario |Gaƚepin tècnego del Wikipedian]]

.

Wikipedia e i so projeti fradeƚi multiłengua: