eSwatini
rimandamento da Swaziland| ESwatini | |||
| (EN) Kingdom of Eswatini (SS) Umbuso weSwatini | |||
| |||
| Dati aministradivi | |||
|---|---|---|---|
| Nome conpleto | Regno del eSwatini | ||
| Nome ufisiałe | (SS) Umbuso weSwatini | ||
| Łéngue ufisiałi | inglexo e swati | ||
| Cavedałe | Lobamba | ||
| Pułìtega | |||
| Cao de Goerno | Themba Dlamini | ||
| Entrada inte el ONU | |||
| Superfise Totale | 17 364km² | ||
| % de łe àcue | 0,9 | ||
| Popołasion | |||
| Viventi | 1 124 753 (2017) | ||
| Taso de fertiłità | 3,266 (2014) | ||
| Xiografia | |||
| Continente | Africa | ||
| Confini | |||
| Fuxo orario | UTC +2 | ||
| Economia | |||
| Valuta | lilangeni | ||
| ISU | 0,59 (2017) | ||
| Consumo enerxètego | kWh/ab. anno | ||
| Vàrie | |||
| Còdaxi ISO 3166 | SZ, SWZ, 748 | ||
| TLD | .sz | ||
| Prefiso tełefònego | +268 | ||
| Sigla targa automobiłìstega | SD | ||
| Ino nasionałe | Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati | ||
| Festa nasionałe | |||
| Carte interative | |||
 | |||
| Stati presedenti | British Swaziland | ||
| Sito istitusionałe | |||
 | |||
El eSwatini, ufisialmente Regno de l'eSwatini, conosesto fin al 2018 cofà Swaziland el xe on Stato picenin de l’Àfrica del Sud.
El confina col Mozanbico a est e col Sudàfrica a ovest.
Etimologia[canbia | canbia el còdaxe]
El só nome vien da ła tribù pi grosa, i Swazi.
Giografia[canbia | canbia el còdaxe]
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Ziografia de l'eSwatini. |
El paexe el xe montagnóxo al est; el teren el se sbasa verso ovest.
Gh'è tanti fiumi che pasa par el eSwatini.
El Paexe el ga senpre dei mominti de séco.
A ovest se cata łe savane e łe foreste pluviałi.
Storia[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Stòria de l'eSwatini. |
Antighità[canbia | canbia el còdaxe]
I primi abitanti del eSwatini i xere i khoisan, un grupo de caciatori racojitori che el vivéa in tuta l’Àfrica del sud.
I khoisan i xe stà mandà via dai grupi bantu che i ga invadesto el teritorio.
Par ła fin del XI secolo, i bantu i controlaa tuta ła zona che pi tardi ła deventarà ła tera dei sotho e dei nguni, i grupi etnici pi grandi che vive inte el Sudafrica.
Modernità[canbia | canbia el còdaxe]
Quando i boeri i se ga moso da ła region del Cao, el re Sobhuza I l’è stà bon de conservar l’independensa.
Dopo ła secónda guera boera (1899 – 1902) i inglexi i ga ocupà el regno e i ło ga trasformà in on protetorato.
Indipendensa[canbia | canbia el còdaxe]
El eSwatini l’è rivà a l’indipendensa el 6 de setenbre del 1968.
El re Sobhuza II l’è stà riméso sul trono e el ga regnà fin a ła morte, inte el 1982.
Só fiol, re Mswati III l’è ndà sù al trono e el goerna co só mare, come che vol ła tradision: el re el xe el aministrator de ła nasion, só mare [1] ła xe l'autorità spirituałe del Paéxe.
El re Mswati no'l se preòcupa mìa de vìvar inte el luso mentre che i só sùditi i xe tra i pi poareti de l’Àfrica. El re el dopra i schei de ła nasion par conprarse màchine e fabricar viłe par łe só mojere.
Giografia połitega[canbia | canbia el còdaxe]
El eSwatini el xe ła ùltima nasion co na monarchìa asołuta in tuta l’Àfrica.
El re no'l vol gnanca ła democrasia, e tuti i partii i xe vietadi.
Popołasion[canbia | canbia el còdaxe]
Etnie[canbia | canbia el còdaxe]
Ła majorìa de ła popołasion i xe swazi, un grupo bantu de ła faméja dei ngoni.
Gh'è puchi zulu e afrikaaner[2].
Rełigion[canbia | canbia el còdaxe]
I cristiani i xe el 83% (i catòleghi xe al 6%), el resto i segue ła religion tradisionałe.
Società[canbia | canbia el còdaxe]
Ła majorìa dei swazi i vive ne łe zone rurałi.
Ła concentrasion de zente ła ga portà a utilizar masa i prai e l’acua.
El nùmaro dei małài de AIDS el xe el pi alto de tuto el móndo (39% de ła popolasion el xe infetà).
Economia[canbia | canbia el còdaxe]
Ła zente, parò, ła xe tra ła pi poareta del continente: el 70% de ła popołasion el vive sóto el livel de povertà [3]. Ła majorìa de l’economìa ła xe in man ai bianchi. Puchi schei i vien utilizà par el sviłupo.
El eSwatini l’è uno dei Paixi africani co pi risorse.
El ga na agricoltura de susistensa, fortemente influensada da i mominti de séco, anca parché el 60% de ła tera el xe del re, e el resto de conpagnie el xe foresto.
Parò el eSwatini l'esporta legname, ananasi, e coton.
Carbon e diamanti i vien scavà su łe montagne.
Ła industria pi granda l’è queła dei concentrati par far bìbite, ła xe na conpagnia mericana.
Curioxità[canbia | canbia el còdaxe]
Tuti i ani, el re el va védar ła reed dance, el "bało de łe cane".
El xe só dirito de tórse na nóva mojer tra una de łe bałerine, che łe ga da èsar vèrgini e łe bała nude.
Nota[canbia | canbia el còdaxe]
.svg){kind=small}
| Controło de autorità | VIAF (EN) 140126183 · ISNI (EN) 0000 0001 2110 7657 · LCCN (EN) n2019008120 · GND (DE) 4058692-3 · BNF (FR) cb11959471p (data) · NDL (EN, JA) 00571785 · WorldCat Identities (EN) n2019-008120 |
|---|