Difarense intrà łe version de "Łetònia"
| [Revixion njiancora controłà] | [Revixion njiancora controłà] |
p Bot: Aggiungo: hak:Lâ-thot-vì-â |
p Bot: Aggiungo: als:Lettland |
||
| Riga 112: | Riga 112: | ||
[[af:Letland]] |
[[af:Letland]] |
||
[[als:Lettland]] |
|||
[[am:ላትቪያ]] |
[[am:ላትቪያ]] |
||
[[an:Letonia]] |
[[an:Letonia]] |
||
Version de le 06:10, 21 feb 2008
Ła Repùblica de Łetonia (en łèton Latvijas Republika) ła xé un paéxe (64.589 km², 2.286.700 abitanti a agosto 2006, cavedal Riga) situà inte l'Eoropa nord-ozsidental, ła confina a nord co l'Estonia (267 Km), a òvest co ła Rusia (217 Km), a sud-ost co ła Biełorusia (141 km), a sud co ła Łituania (453 Km) e a òvest ła xé bagnà dal Mar Bàltico.
Ła Łetonia ła xé na repùblica parlamentàr, l'atuałe primo ministro l'é Aigars Kalvītis e ł'atuałe prexidénte el xé Vaira Vīķe-Freiberga.
Ła łéngoa ofizsiał ła xé el łèton.
Giografìa
Giografìa fìxica
Ła xe conpresdésta intra i 55°40' e i 58°05' de łatitùdene Nord e i 20°58' e 28°14' łonxitùdene Est, rivolxésta su ła banda oriental del mar Bàltico tra l'Estonia e ła Łituania Ła Łetonia ła xe costituìa da quatro rejon tradizsionałi: Curlandia (Kurzeme), Łivonia (Vidzeme), Semigałia (Zemgale) e Łatgałia (Latgale).
Morfołogìa
Ła Łetonia ła xe asè boscóxa (40% de ła superfizse), co numeróxi łaghi de orìxen jazsal, (pi de 3000), tórba e pałude. El paéxe el xe bagnà dal Mar Bàltico, ła łónga costa (531 Km) ła xe prevałenteménte sabióxa e no ła ga ìxołe. L'ełeménto caraterixante del łitorał łèton el xe el Gólfo de Riga (o Baia de Riga, in łèton Rīgas Jūras līcis, in [èston Liivi Laht). L'àrea intrigada dal gólfo de Riga ła xe de 18.000 km² e ła fondésa màsima ła xe de 54 m.
El teritorio el xe formà da pian trocà da cołine che no łe pasa i 300 m. de altezsa. El punto pi ełevà del Paéxe el xe el Gaizina kalns, che eò riva ai 311 m. de levatézsa.
Idrografìa
El fiume prinzsipal el xe ła Daugava/Dvina Ozsidental. Altri fiumi che i córe su teritorio łèton i xe:
Łéngua
Ła łéngua ofizsial de ła Repùblica de Łetonia ła xe el łèton.
Ła łéngua łèton, cofà el łituan e l'estinguést antigo prusian, l'apartien al grupo bàltico de ła faméja de łe łéngue indoeoropee .
el ruso el xe in asołuto ła łéngua de minoranzsa pi prexénte, parlada o capìa almanco da na bóna part de popołazsion no rusa. Ła łéngua łatgałiana ła xe difondésta inte ła Łatgałia (Latgale) (ła major part dei łinguisti i consìdera el latgałian un diałeto de ła łéngua łètona).
Etnìe
I dati del 2002 (font:Cia Factbook) i riporta łe sevénti parzsentuałi:
- Łètoni 57,7%,
- Rusi 29,6%,
- Biełorusi 4,1%,
- Ucràini 2,7%,
- Połachi 2,5%,
- Łituani 1,4%,
- altri (ebrei, todéschi, èstoni, tàtari, e rom) 2%
Rełijon
thumb|Old Believers' Fasada ciéxa , Rēzekne, Łetonia Ła popołazsion ła xe prinzsipalménte de rełijon cristiana. El pi grando grupo el xe qûeło-łà Łuterano (556.000, par i dati del 2003 ), co pi cee parzsentuałi de catòłizsi (430.405) (vedi ciéxa catòłica in Łetonia) e de ortodosi orientałi (350.000). N'altra rełijon ła xe el Dievturi (el Godkeepers), che el ga raixe stòreghe baxae su ła mitołogìa del perìodo pre-Cristian. Inoltra in Łetonia ghe xe na comunità ebrea (9883 dati del 2005) che ł xe prinzsipalménte qûeło-ła che resta del perìodo soviètego. Ła comunità ebrea łètona ła xe stà anientada durante ła secónda guera mondiałe (secondo l'ùltimo censiménto ofizsial inte'l 1935 ła jera formada da 93.479 ebrei, zsérca el 6,4% de ła popołazsion total).
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
