Łéngua rusa

Ruso
Nome locaƚe	русский
Parlà in	Rusia ed altrove.
Parlanti
Totaƚe	180 milioni
Altre informasion
Scritura	alfabeto russo
Fameja
Fiƚojenexi	Lengue indoeuropee  Lengue slave   Orientałi
Statuto ofiçiaƚe
Regoƚà da	Russian Language Institute
Codaxi de clasifegasion
ISO 639-1	ru
ISO 639-2	rus
ISO 639-3	rus (EN)
Glottolog	russ1263 (EN)
Linguasphere	53-AAA-ea

El ruso (nome nativo русский язык, russkij jazyk ['ru.skʲɪj jɪ.'zɨk]) el xe na lengua slava oriental. El xe ła lengua uficial de ła Rusia e el xe parlà da 180 miłioni de àneme cofà łengoa mare, 120 miłioni cofà seconda łengoa.

Ła xe parlada da ła maxor parte de ła popołasion de ła Rusia, e da de łe minoranse in scuaxi tuti łi paexi che łi faseva parte de ła Union Sovietega. Ła xe łengua ofisial in Rusia, Rusia bianca, Cosachia, Kirghisia e Tagikia.

Ła xe stada na łengua de gran inportansa int'el XX secoło. Ła xe una de łe łengue ofisiałi de ła Organisasion de łe Nasion Unìe.

Carateristiche de ła łengua

Sta łengua łe se ga desviłupà dal slavonico, del cual ła ga mantegnuo ła strutura sintatica-infesionale łe raixe del łesico, ma el ga integrà molte parołe del łesico internasional. El ruso el ga de łe carateristeghe tipeghe de łe łengue slave orientałi, cofà ła epntesi (o in ruso полногласие, polnoglasie): el inserimento de vocałi intra łi grupi consonanteghi, che łi evita ła pronunsia de do consonanti tacae; sto fenomeno el xe scominsià int'el XV secoło, anca se el ga subio de łe modifeghe sia ziogràfeghe che diacroneghe.

El xe na łengua non tonal; łe vocałi miga asentae łe xe brevi e ridote.

Alfabeto e pronunsia

El vien scrito co łe 33 łetare del alfabeto siriłico.

Majuscuła	Minuscoła	Nome	Transliterasion	Pronunsia (API)
А	а	a	a	[a]
Б	б	be	b	[b] ~ [bʲ]
В	в	ve	v	[v] ~ [vʲ]
Г	г	ge	g	[g] ~ [gʲ]
Д	д	de	d	[d] ~ [dʲ]
Е	е	je	e, è, ye	[ʲɛ]
Ё	ё	jo	o, yo	[ʲo]
Ж	ж	se	s, j, zh	[ʒ]
З	з	ze	z	[z] ~ [zʲ]
И	и	i	i	[i]
Й	й	i s kratkoj	j, y, ĭ	[j]
К	к	ka	k	[k] ~ [kʲ]
Л	л	el	l	[ł] ~ [ʎ]
М	м	em	m	[m] ~ [mʲ]
Н	н	en	n	[n] ~ [nʲ]
О	о	o	o	[o]
П	п	pe	p	[p] ~ [pʲ]
Р	р	er	r	[r] ~ [rʲ]
С	с	es	s	[s] ~ [sʲ]
Т	т	te	t	[t] ~ [tʲ]
У	у	u	u	[u]
Ф	ф	ef	f	[f] ~ [fʲ]
Х	х	ha	h, kh	[x] ~ [xʲ]
Ц	ц	ce	c, ts͡	[ʦ]
Ч	ч	če	č, tch	[ʧʲ]
Ш	ш	ša	š, ch	[ʃ]
Щ	щ	šča	ŝ, šč, chtch	[ʃʲʧʲ]
Ъ	ъ	tvjordyj znak	”, "	- [palatałixasion]
Ы	ы	jery	y	[ɨ]
Ь	ь	mjahkij znak	’, '	+ [palatałixasion]
Э	э	è oborotnoje	è, ė, e	[ɛ]
Ю	ю	ju	û, you, iu, iu͡	[ʲu]
Я	я	ja	â, ya, ia, ia͡	[ʲa]

Łiteratura

Intra łi autori che łi ga scrito in sta łengua se ricorda Puškin, Gogol, Dostoevskij e Tolstoj.

Cołegamenti esterni

• (EN) SIL.org
• (EN)(FR) Łista de risorse in łinia
• (RU)(EN) Tavoła de trasliterasion .
• (EN) Trasliterasion in łinia
• (IT) Tastiera rusa virtual

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Łéngua rusa
• el detien schemi gràfeghi so