Bloco de Berlin

Bloco de Berlin
Sorte	bloco ; conflito
Parte de	Guera Freda
Intervało de tenpo	24 de zugno del 1948 - 12 de majo del 1949
Data del całendàrio	24 de zugno del 1948
Pozision	Berlin Ovest (Zone di occupazione della Germania)
Stato	zone di occupazione della Germania (it)
Efeti	Ponte aèreo par Berlin

El bloco de Berlin (24 de zugno 1948 - 11 de majo 1949) ła ze sta una de łe crize pì inportanti de ła guera freda e ła ze stada un bloco da parte de l'Union Soviètega de tuti i ingresi stradałi e feroviari verso Berlin Ovest.

La crize ła ghea tacà resólvarse co che l'Union Soviètega no ła ghea fato gnente par fermar el ponte aèreo par Berlin, o sia i vołi umanitari statunitensi, britàneghi e fransezi che i trasportava magnar e altre forniture par i setori osidentałi de Berlin. El bloco de Berlin el ze sta uno dei pì grandi blochi da torno a na sità de ła stòria moderna.

Contesto

Dopo de ła fin de ła seconda guera mondiałe, łe potense liae łe ghea concludesto l'acordo de Potsdam, spartèndose ła sconfizesta Zermània in cuatro zone de ocupasion. Anca Berlin ła zera stada dividesta in cuatro zone, ma esendo ła sità inte l'intierior de ła zona destinada ai sovièteghi^[1], i setori statunitense, britànego e franseze, dopo divegnesti conosesti cofà Berlin Ovest, i ghea formà un'exclave de cueła che dopo ła saria stada ła Repùblega Federałe Todesca inte l'intierior del teritòrio de ła Zermània Est.

La désputa su Berlin

I sovièteghi i spenzeva par che ła Zermània Ovest (dopo devegnesta Repùblega Federałe Todesca) ła ghe pagase i dani de guera, siben-ché sto argomento cuà no el fuse sta concordà. El presidente statunitense Harry S. Truman el se gaveva refudà inte el 18 de zugno 1948 e el ghea introduzesto el novo marco todesco al posto de ła vałuta d'ocupasion inte i tre setori osidentałi de ła Zermània i cuałi i zera stai reunifegai soto el controło statunitense dopo che Fransa e Regno Unio i gaveva decidesto de retirarse, sia par łe pèrdite subie inte ła guera d'Indocina e sia par via del goerno laburista consentrà sul welfare interno.

L'introdusion del marco, ła zera de fato na mezura de presion su Stalin par métar fin a łe ocupasion e reunifegar ła Zermània. I sovièteghi i ghea obietà che, esendo stai invadesti do volte da un Stato todesco inte i ultemi trenta ani, i vołeva na Zermània desmiłitarizada, cofà el Japon, na Zermània che no ła fuse pì stada bona de scumisiar na nova guera inte el futuro, prima che se podese parlar de reunifegasion. I Stati Unii invese, i ghea controbatesto afermando cuanto che fuse inportante ła Zermània inte ła recostrusion Eoropea del dopoguera^[2]. Łe do pozision łe zera cusita tanto distanti che Stalin el ghea respondesto, el 7 de otobre 1949, trasformando ła zona d'ocupasion soviètega de ła Zermània inte un Stato "indipendente", ma ezemonizà da l'URSS, ła Repùblega Democràtega Todesca, no-ostante che eło no el vołese ła formasion de do stati separai, ma el vołea rivar a ver el controło de ła intiera Zermània par portar a conpimento i so fini.

El ponte aèreo

El 24 de zugno 1948 l'URSS ła ghea blocà i ingresi ai tre setori ocupai da łe trupe de USA, Regno Unio e Fransa inte ła sità de Berlin, tajando tuti i ligamenti stradałi e feroviari che parforsa i traversava ła parte de Zermània soto controło soviètego. D'altra parte łe tre potense liae no łe gaveva mai contratà un derito de pasajo. Le parte osidentałi de ła sità łe zera anca desligae da ła rete ełètrega, anca sta cuà soto controło soviètego. Berlin Ovest ła zera devegnesta na scura sità asediada, sensa vìvari e gnanca medezine.

El comandante de łe trupe d'ocupasion statunitensi, zenerałe Lucius D. Clay, el ghea dimandà de mandar na granda cołona corasada traverso łe strade che łe ligava ła Zermània osidentałe a Berlin. La cołona ła garia marcià pasifegamente par scortar i juti umanitari, ma ła saria stada pronta a respóndar coi s-ciopi se ła fuse stada blocada o atacada. El presidente Harry S. Truman ga reputà ła proposta de un inacetàbiłe ri-scio de guera e el ghea dato incàrego al zenerałe Albert Wedemeyer, comandante de l'aviasion statunitense in Eoropa, de studiare ła fatibiłità de un ponte aèreo^[3]^[4].

El 25 zugno, el dì dopo del scumìsio del bloco, el ze partio un grando ponte aèreo, che el durarà a ła fin par belché 462 dì. Sentenari de sentenaride aeroplani, ciamai co afeto "Rosinenbomber" (bonbardieri de ua) da ła popołasion locałe, i ghea trasportà na granda varietà de ałimenti bàzeghi, da intieri container inpienii de vìvari, carbon e medezine, ai pì picenini i ghe vegneva pasai i pacheti de caramełe, lansai zo tacai a un ceo paracadute^[5]. I małai gravi e i putełi i vegneva evacuai da ła sità co i stesi aèrei.

I aeromobiłi i zera stai fornii e i ghea volà dai Stati Unii e dal Regno Unio e anca da ła Fransa ma solché par łe guarnizon miłitari. I ecuipaji i zera fornii anca da l'Austrałia, dal Sudàfrica e da ła Nova Zełanda^[6]. i zera in totałe stai fati 278.228 vołi, trasportando 2.326.406 tonełae de magnar e vari fornimenti, intrà i cuałi 1.500.000 tonełae de carbon par rescaldamento e produsion de enerzia ełètrega, dando vita al pì grando trasporto umanitàrio de ła stòria. Inte ła parte pì operadiva de l'oparasion i aterava in Berlin 1.398 vołi ogni 24 ore^[7], trasportando 12.940 tonełae de merse^[8].

Ła vergogna de liveło internasionałe par l'Union Soviètega ła zera tanta, i ghea capio de ver falio inte el so intento, l'estromision de łe forse osidentałi da ła Zermània no ła gheva vesto bon èzito, tanto che l'URSS ła ghea cavà el bloco a mezanote^[9] del 12 de majo del 1949^[10]. El ponte aèreo el ga continuà isteso finmente al 30 de setenbre, parché ła zera intension de łe potense osidentałi costituir a Berlin sufisenti scorte par far fronte a l'ipotezi che i sovièteghi i blocase de novo ła sità.