Zibiltera

Gibraltar

(In detajo) (In detajo)
Slogan nasionałe: Nulli Expugnabilis Hosti (Latin: Conquistabiłe da Nisun Nemigo)
Łéngua/e	Ingléxe (uficiałe), vien parlà un smisioto de Ingléxe e Spagnoło ciamà Yanito o Llanito
Coordinade	36°07′ N 5°21′ W
Capo de Stato	Queen Elizabeth II
Governador e Comandante-in-Cao	Sir Robert Fulton
Primo Ministro	Peter Caruana
Superfice  - Total  - % water	no contà (192 if) 6.5 km² -
Popołasion  - Total (2003 S)  - Densità	no contà (190 if) 27,776 4270/km²
Scheo	Gibraltar Pound (ISO 4217: GIP)
Fuxo Orario  - d' istà	CET (UTC+1) CEST (UTC+2)
Ino nasionałe	Ino de Gibiltera
Dì de festa nasionałe	10 de Setenbre
Sufiso Ìnternet	.gi
Prefiso teł.	350¹

Gibiltera ła xe un Teritorio da Mar del Regno Unìo, postà a l'estremo sud de ła Penìxoła Ibèrica davanti łe al Maroco. Ła xe póco distante da Ceuta ła sità autònoma spagnoła su ła costa del nordàfrica.

A sud e est l'è bagnà da łe aque del Stréto de Gibiltera e del Mar Mediteraneo, a ovest a nord ła confina via tera co ła Spagna e a ovest co ła Baja de Algeciras (Spagna).

El nome el vien da l'àrabo "Gebel al-Tariq ", Montagna de al-Tariq el primo omo che ła ga catà e conquistà.

Storia

Ła xe deventà britànica in perpetuo 'ntel 1713 col Tratato de Utrecht che ła Spagna l'acetava de dar par senpre ła Roca de Gibiltera al Regno Unìo. El tratato el stabiłìa anca na xona neutrałe su l'istmo fra Gibiltera e Spagna ma col pasar dei ani i Ingleixi i avéa spostà el confin pi a nord ocupando progresivamente na parte de ła xona neutra. A ła fin anca ła Spagna l'à ocupà el resto de ła xona neutra e cusì se ga creà un confin de fato 'ndove che se cata ła frontiera moderna.

Col tenpo l'è stà abità da Ingleixi, Spagnołi, Ebrèi e da Genoveixi disendenti dei pescadouri che i gavéa méso sù caxa a Gibiltera dopo l'arivo dei Ingleixi. Al dí de anco' ła stragran parte dei abitanti ła se consìdara "Gibilterani".

Durante ła Secónda Guera Mondiałe l'è stà na baxe angloamericana inportante e anca dopo l'à mantegnùo inportansa stratègica par el controło del pasajo fra Mar Mediteraneo e Oceano Atlàntico.

Governo

Par sècołi l'è stà na baxe governà da miłitari po dopo l'è stà proclamà Cołonia sóto el comando de un Governador nominà dal Regno Unìo. Dal 1969 ła ga na Costitusion che ghe garantise l'autogoverno, mentre el Regno Unìo el mantien ła gestion de ła połìtica èstera e ła diféxa: el Governador el fa da raprexentante del Regno Unìo ma el poter legislativo el xe in man al Parlamento Locałe che 'l nòmina anca el Governo (poter executivo). Ghe xe anca un sistema giudisiario autònomo baxà sul sistema ingléxe.