Galzignan Terme

Galzignàn comun
Locałixasion
Stato	Itałia
Rejon	Vèneto
Provinsa	Pàdoa
Teritorio
Coordinae	45°18′00″N 11°44′00″E
Altitudine	22 m s.l.m.
Superficie	18km²
Abitanti	4363
Densità	242,39 ab./km²
Frasion	Valsanxibio
Comuni confinanti	Arcuà, Baon, Ła Bataja, Sinto Euganeo, Monséłexe, Montegròto, Teóło, Toreja, Vo'
Altre informasion
Còd. postałe	35030
Prefiso	049
Còdaxe ISTAT	028040
Còdaxe catastałe	D889
Targa	PD
Nome abitanti	galxignanexi
Patrono	Madona del Roxario
Dì de festa	7 de otobre
Soranome	Ła perla dei cołi o Ła Miami dei cołi
Carte interative
Sito istitusionałe

Galzigàn (nome ufisałe in italiàn Galzignano Terme) el xe on comun de 4363 anème de ła provincia de Pàdova. El fa pàrte del pàrco rejonałe dei Cołi Euganei.

Giografia fixega

El paéxe de Galzignàn l'é in xona cołinare, a 22m s.l.m.

Galzignàn confina: a sud co Monséłexe, Arcuà e un fiá anca co Baon, a nord co Toreja e Teóło, a est co Vo', Sinto Euganeo e a ovest co Montegròto e Bataja.

Teritorio

El paéxe el se catà drento al parco rejonal dei cołi Euganei a 22m s.l.m, el nase ai piè del monte Rua e del monte Gallo. La xona cołinare de ła sitadina ła xe prevalentemente agricoła, mentre inte ła parte orientaea, inte ła località Civrana, xe prexenti fonteghi de aqua termae salso-bromo-iodica, a 87 °C doparà dai conplesi alberghiéri pa e cure termai e ła fangoterapia.

Etimołoxia

El studioso de toponomastega Dante Olivieri, el dixe che el nome del común, el vien fora dal nome latìn de na anéma ciamà Gallicinus co sufiso -anu. Se tratarìa cuindi de on topònemo prediałe, che el ga łasà na pèca de on nome de asegnatario de on fondo ubifegà in tel téren de Galxignàn. Intel 1979 xe sta fato on referendum par darghe a Galxignàn la xontada de "Terme". El demonimo dei ésari che vive a Galxignàn xe in Veneto Galsignanexi e in italián galzignanesi.

Monumenti e loghi de intarese

Architeture Rełijoxe

• Cenobio de Monte Orbiexo
• Cexa de San Lorenso

Cexa de S. Lorenso

• Cexa de S. Maria Asunta

Cexa de S. Maria Asunta

• Cexa dei alpini
• Monastero del Monte Venda
• Oratorio de ła Ss. Trinità

Architetùre sivili

• Anfiteatro del Venda
• Caxa Marina

Casa Marina sol monte Venda

• Rocołeto Bonato (Rocoło del Pianxio)
• Viła Barbarigo

Architetùre miłitari

• Base NATO sol Monte Venda

Muxei

• Muxeo dei cołi Euganei

Anéme ligà a Galzignan

• Annibale Brasola, ciclista che el ga partecipà a difarenti Giri d'Italia, e fradeło de Elio;
• Elio Brasola, ciclista e pistard, fradèło de Annibale;
• Angelo Saggini, poeta nativo de Galxignan el ga conposto alcune opare, xe stà anca sindaco del paexe ma el se suicidà molto xovane;
• Giorgio Bertin, vescovo e catołego;
• Giovanni Commisso, scritor el ga pasà difarente tenpo pai cołi, a Valsanxibio i ghe ga dedicà na távela vixin tacà a ła muràja de Viła Barbarigo co scrito on toco de na so opara;
• Leopardo Martinengo, połìtico de ła fine del 1800.

Società

Evołusion demografega

Galzignan el ga su pa zo 1510 famejie. Ła popołasion xe aumenta del'1,9% dal 1991-2001 vardando i dati del censimento decenałe del ISTAT. Abitanti censii

Etnie e minoranse fóreste

I foresti che vive a Galzignan intel 1º genaio 2019 i xe 73 e i raprexenta l'1,7% de ła xènte rexidente. L'etnia pì numaroxa xe cheła rumena co 29 anéme.

Tradision e folclore

Sagra del Roxario

Ła prima domènega de otóbre a Galxignàn ghe xe e ła sagra, in sto momento de festa intel paèxe se svolge el Palio dei Mussi, sta manifestasion se verxe co na sfilada in costume d'epoca, i cuai i ricorda ła vitòria de ła Republega de Venesia contro i Turchi in te la bataja de Lepanto del 1571.

Pełegrinajo de ła Madona de ła Salute

Xe on antigo pełegrinajo che el se fa da pì de 600 ani, se ga tacà a n'dare dopo varie epidemie de peste intel 1400, vien fato anualmente da prima domenega dopo Pascua verso Monteortone, dove ghe xe on antigo santuario dedicà a ła Madòna de ła Salute.

Lexende

Ła pria de Spaca

Inte el lato de ła piàça de Galxignàn ghe xe na ròla, meşa in mostra. Xe ciamà ła pria de Spaca, dal nome del sò proprietario, n'omo che el ga visudo intel esistito 1700, entrà poi in tea lexenda. Spaca el gaveva na locanda, dove i se ferma co łe caroxe. El jera perverso e dibołico, ma a prima ociada el pareva parfin zentiłe. Pena rivava un viagiator, eło el ghe n'dava vixìn soridendo, eo faxeva sentare e rifociłare el ghe ofrjia come omagio na fiàsca de vin gajiardo, che in realtà el contenea on sonifero. Quando che el puaretto el se indormesaea, Spaca, eo copaea co na scortea, par no darghe fastidio a chealtri co na scipetà. Poi eło depredaea de tuto e lo sopeiva soto na grande mandorła che sorgeva la visìn.

Ła sciòna del Venda

A Galxignàn su par el monte Venda ghe xe na cexeta (Cexeta dei alpini), on fià pì su de cuesta ghe xe na masegna, tacà a cuesta ghe xe na granda sciòna. A Galxignàn xe dixe che a cheła sciòna se ga tacà Noè dopo aver pasà el scravaçàda universałe.

Aministrasion comunałe

Sìndico: Riccardo Masin dal 2013
Sentrałin comunal: 049/9130041
Posta eletronica: info@galzignanoterme.org

Prodoti locałi

Magnare

Par Galzignan, ła tera ła xe tanto inportante, parchè grasie a eła se produxe on mùcio de prodoti agrìcułi, anca Galxignàn ga piati locałi, i pì inportanti i xe:

• Fragołe;
• Ojo de pomełe, el xe racuanto inportante tanto che intel 2014 xe sta fato on premio ciamà "Pomea d'Oro", chel premia l'ojo pì bon dei cołi Euganei anualmente;
• Panetòn co le Sarexe:
• Sarexe;
• Sparexi, coltivai maxiormente inte ła xona tra Valsanxibio e Batajia;
• Toreşán, i xe dei oxei (Cołombi de tore) che inte łe xone de cołi, soraatuto a Galxignàn e Torejia i xe fa inpienii de ripen e fati al forno, ghe xe anca el toreşàn de Breganse che parò xe fato al spiedo;
• Vin, a Galxignàn se produxe vini DOC e DOCG, cofà el Moscato dei cołi Euganei e il Fior d'arancio;
• Zìzołe.

Trapéli

• Corbe, i sarjia dei sesti fati da poeoni de castagno.

Modi de dir

• Te si come Stea, a Galxignàn ghe jera on brigante ciamà Giovanni Stella, eło col conbinava calcosa el scapava su pai cołi, el xè da cuesto vien fora sta citasion.
• In Pianxio no comanda gnanca Dio, el Pianxio xe na locałità de Galxignàn dove che na volta che jera on mucio de xente che fazeva conbàtare.
• Te tiro na strejà, co i putini i da conbatare se dixe sta frase. Ea streja sarja ma specie de spazoła de fero doparà pa petenare cavai e masci.

Stèma

El stema comunałe

Orixenałe in italiàn:

« Campo d'argento all'albero al naturale movente dalla punta, munito di chioma e di quattro rami, due per parte; sul secondo dal basso a destra è posato l'uccello al naturale. »

Tradòto in Vèneto:

« Canpo argentà all'albaro al natural movente so ła pònta, munio d ciòma e de cuàtro caèci, do pa parte; sul secondo dal baso a drità xè poxa l'oxeo al natural. »

Da ła descrision araldega de ło stèma comùnal xe poe evincere i sinbołi de Galxignàn:

• El roare e l'olivàro, i cuałi xe do albari molto presenti inte el paèxe;
• l'albaro presente al centro el voe metàre in risalto ła florida e ła presenxa de viła Barbarigo;
• El smalto argentà el vołe ricordare l'abondanxe de łe acue soratuto chełe termałi.

Spor

Bałon

Ła storega scuadra de Galxignàn, A.C.D. Galzignano Terme, ricordata par e xo miteghe inprexe intei ani '80 col zugava in Promosion, intel 2020 ła se ga fuxo insiéme a naltre do scudre co e cuai ła ga creà ła Polisprtiva Real Terme, ła prima squadra de sta nòva società ła zuga intel giron M inte ła seconda Categoria, ghe ze poi l' Atletico Galzignano che mjita in tersa Categoria.

Eventi sportivi

• "Corri la Mezza alle Terme", dal 2016 xe svolge anualmente na gara de podismo, inserjia inte el calendario dea FIDAL;
• "Gran fondo della Spaccapria", dal 2014 se svolge anualmente stà gara de Mountain bike su pa i cołi de Galzignàn;
• Intel 2015 e 2020 xe pasà a Galzignàn el Giro d'Italia;
• "Torneo de calceto xità de Galzignàn", dal 2002 se fa anualmente sto torneo inte el canpeto da calceto, organixà dal comùn e da ła paròchia;
• "Us Kids Venice Open", il golf club de Galxignàn intel 2020 el ga ospità on dei pì inportanti tornei de toxati mondiaìi de golf;
• "Mas duro" intel 2014 Galzignàn el ga ospità na gara de duathlon riconosua da ła Federazione Italiana Triathlon.

Filmografia 

A Galzignan xe sta girà alcune séne de:

• Il mercante di Venezia de Michael Radford, inte el 2004;
• L'alligatore, na serie dea tełevision trasmesa da ła Rai inte el 2020;
• Sole a catinelle, inte el 2013 co Checco Zalone.

Altri projeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Galsignano Terme

Linganbi foresti

• Sito ufisałe, so galzignanoterme.org.