Sortiva
In idrozeołozia o idrołozia del sototera ła sortiva, anca dita bariana, talvolta sorzente o bojìa (inte el cazo che l'àcua ła sìpia termałe), ła ze na àrea (pì o manco granda) de ła superfise terestre andove vien fora, in magnera totalmente naturałe, na portada considarévoła de àcua sotointerada. Drio el modeło de funsionamento de un acuìfaro, avegnimento che el se ga par łe prinsipałi faze de ałimentasion, defluso e scargo de ła portada, ła sortiva, donca, ła raprezentaria na via traverso ła cuała se ga ła sorzensa da ła falda acuìfara da un ponto inte ła superfise terestre.
Descrision
[canbia | canbia el còdaxe]Definision
[canbia | canbia el còdaxe]Na sortiva ła costituise in zènere na fonte de aprovizionamento ìdrego che ła połe vegner doparada par łe vàrie ezijense de łe atività umane, sensa che ghe se àlteree el dełicà ecuiłìbrio idrołòzego de ła falda acuìfara che ła ałimenta, in tal magnera sensa darghe problemi, parché se parla de àcue che łe vien naturalmente su, o sia che no łe ga da vegner estraeste da l'omo artifesalmente dal sototera.
L'èsarghe de na sortiva e el so rezime de funsionamento i ze fatori determinai da łe condision zeolòzeghe e morfolòzeghe de l'acuìfaro e de łe formasion zeolòzeghe che inte el spàsio i ło dełìmita. Ła conosensa perfeta de ste condision łe ze indispensàbiłi par ła vałutasion de łe pusibiłità de catar àcue de sortiva, par ła costrusion de òpare par l'aprovizionamento, e par ła zestion de ste àcue e par ła so protesion da fenòmeni de incuinamento e deterioramento de ła resorsa ìdrega.
Tipi de sortive
[canbia | canbia el còdaxe]Le situasion zeolòzeghe che łe połe orizenar łe sortive łe ze vàrie: łe clasìfegasion cuà soto łe ze numarévołi, ponesto che ghe ze chi che el fonda ła sudivizion su ełementi zeolòzeghi (permeabiłità, conpozision dei tereni), chi invese el ła baza su ełementi idrołòzeghi, chi che el ła consìdara dal ponto de vista tècnego e chi par finir el divide łe manifestasion sortìsie in baze a ła so portada.
Michele Gortani el divide łe sortive in 5 grandi grupi, dividesti in sototipi:
- sortive de defluso sénplego o de inpregnasion:
- sortive de sima
- sortive de degradasion meteòrega
- sortive de porozità
- sortive de fendidura o diaclàseghe
- sortive de defluso càrsego
- sortive de emerzensa o de vałe:
- sortive de detrito
- sortive de rezultiva
- sortive de lava
- sortive de strato
- sortive de versamento:
- sortive de substrato
- sortive de teraso
- sortive diaclàseghe de strato
- sortive càrseghe de strato o substrato
- sortive de trasbordo o sfioramento:
- sortive de trasbordo da na ròcia
- sortive de trasbordo par sbaramento
- sortive arteziane:
- sortive psèudo arteziane
- sortive de conca arteziane
- sortive arteziane de faja
- sortive diaclàseghe o càrseghe asendenti
- sortive arteziane subàcuee.
N'altra clasifegasion de łe sortive ła ze reportada inte el tratato del Marchetti e el divide łe manifestasion sortìsie in sete tipi fondamentałi:
- sortive de sima
- sortive de detrito
- sortive de emerzensa
- sortive de fenditura
- sortive de defluso o de strato
- sortive de sinclinałe o de trasbordo
- sortive de sfioramento de livełi idrostàteghi
Voze corełae
[canbia | canbia el còdaxe]Altri projeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so nasente
Linganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]- sorgenteTreccani.it – Enciclopedie on line, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
- (EN) springEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
| Controło de autorità | GND (DE) 4176696-9 · NDL (EN, JA) 01167992 |
|---|