Càorle

Càorle comun
(IT) Caorle

Locałixasion
Stato	Itàlia
Aministrasion
Sìndico	Luciano Striuli
Teritorio
Coordinae	45°36′N 12°53′E / 45.6°N 12.883333°E45.6; 12.883333 (Càorle)Coordinae: 45°36′N 12°53′E / 45.6°N 12.883333°E45.6; 12.883333 (Càorle)
Altitudine	1 m s.l.m.
Superficie	151,45km²
Rezidenti	11 606 (1° xenaro 2018) −66 (2015)
Densità	79,45 ab./km²
Frasion	Porto Santa Margherita, Duna Verde, Ca' Corniani, Ca' Cottoni, San Giorgio de Livensa, San Gaetano, Brian, Brussa, Casteło de Brussa, Otava Préxa, Marango, Viłaviera
Comuni confinanti	Concordia Sagitaria, Eraclea, Portogruèr, San Michełe al Tajamento, Santo Stino de Livensa, Tore de Mosto
Altre informasion
Còd. postałe	30021
Prefiso	0421
Còdaxe ISTAT	027005
Còdaxe catastałe	B642
Targa	VE
Cl. sismega	métar drento on vałor cofà 2, 2A, 2A-2B
Nome abitanti	Caprułani o caorlòti
Patrono	Santo Stefano
Dì de festa	26 de diçenbre
Carte interative

Sito istitusionałe

Càorle (Cjaurlis in furlàn) el xe un comùn de 11 896 abitanti inte ła provincia de Venesia. El xe situà intrà łe fóxi dei fiumi Łivensa e Tajamento

Storia e Tradision[canbia | canbia el còdaxe]

Rio terrà, Càorle

Łe raixe de Càorle łe vien fora dal I sècoło a.C. (el nome el salta fora dal latin Caprulae, provàbiłe a cauxa de łe capre selvàdeghe che ghe pascołava), come tanti resti de època romana testimonia: l'"ara Licovia", altar sacrifical custodìo indeso in duomo, e i ritrovamenti archiołòxeghi in mar. Parò ła sità xe cresiua e deventà importante come porto de ła visina Concordia, par ła soa poxision a ła fose del Łèmene, soratuto in sèguito a łe invaxioni barbàreghe dei Uni, che łe ga spinto tanti concordiexi dal'introtera a ła costa; xe stà in quel tenpo, sirca el VI sècoło, che Càorle xe deventada sede vescoviłe. Ła costrusion del'atual catedral, parò, xe del'XI sècoło, su na pre-existente baxìłica pałeocristiana, i resti de ła qual i xe conservai anca deso drento el duomo, inte el muxeo tacà e inte i xardini de ła canònega. Nei sècołi dopo łe sorti de Càorle xe stae łigae a quełe de ła repùblica de Venesia, col'alternarse de concesion e privasion de priviłegi su ła pésca e sul controło de łe aque, fin a ła decadensa vegnùa in èpoga napołeònega. Inte el XIX sècoło xe stada cavada ła diòcexi, e da ełora el teritorio de Càorle el xe sta tólto dal patriarcato de Venesia.

De antiga data xe ła devosion a ła Madona dell'Ànxoło, tanto amada dai caorloti; ła tradision conta chel simułacro de ła Vèrxene el xe rivà par mar, sun "poseto" de marmo gałejante (custodìo in santuario) che soło dei putei xe riusìi a sołevar e portar inte ła visina cexa dedicada a San Michièl Arcànxoło (de qua el tìtoło "Madona del'Ànxeło"), mentre invese i pescadori che i gaveva trovà i xe fałii. Ła sena de sto ritrovamento portentoxo decora partr de ła volta del santuario de deso. Tràxega xe stada ła visenda che, el 31 de xenaro 1923, ga portà a ła distrusion del venerà simułacro, bruxà a òpara de sconosui ładri sacrìłeghi; i scultori de ła val Gardena i ga scolpio ełora un novo simułacro de łegno (queło de ancuo) che el xe rivà a Càorle da ła Baxełega de ła Salute a Venesia recoverto da rete, par rievocar el retrovamento de queło antigo.

Inte el 1727 in ocaxion de na dixastroxa ałuvion marina molta xente se xe rifuzae inte ła Cexa de ła Madona del'Ànxoło sercando riparo, anca se de fora el łiveło del'aqua el zera drio rivar ai do metri drento no xe intrà na soła giosa d'aqua.^[1]