Sedija
  | |
| Unicode | |
|---|---|
| Contràrio | |
| Còdaxe HTML | ¸ e ̧ |
| asento acuto | ´ |
| asento grave | ` |
| aneło | ˚ ˳ |
| breve | ˘ |
| breve invertio | ̑ |
| sedija | ¸ |
| circonfleso | ˆ |
| coeta | ˛ |
| corno | ̛ |
| diérexe | ¨ |
| dópio asento acuto | ˝ |
| dópio asento grave | ̏ |
| ganso | ̡ ̢ ̉ |
| iota sotoscrito | ͅ |
| macron | ¯ |
| mexo aneło drito | ʾ |
| mexo aneło sanco | ʿ |
| pipa | ˇ |
| ponto sorascrito e sotoscrito | ˙ ̣ |
| spìrito agro | ῾ |
| spìrito dolse | ᾿ |
| titlo | ҃ |
Ła sedija o (ES) cedilla el xe on segno de forma de ansin ( ¸ ) che el vien xontà in serte consonanti cofà segno diacrìtego par modifegàrghene ła pronunsa. El segno el ga avesto orìxane cofà metà inferior de na "z" menùscoła corsiva. Ła paroła sedija ła vien dal spagnoło cedilla, el deminudivo antigo del nome de sta létara, ceda, in cuanto orixenariamente ła xe stada doparada in sta łéngua .[1][2].
Doparasion de ła sedija co ła ła létara C
[canbia | canbia el còdaxe]| Ç | ç |
| Ḑ | ḑ |
| Ȩ | ȩ |
| Ģ | ģ |
| Ḩ | ḩ |
| Ķ | ķ |
| Ļ | ļ |
| Ņ | ņ |
| Ŗ | ŗ |
| Ş | ş |
| Ţ | ţ |
El caràtaro co ła sedija doparà pì de frecuente ła xe ła "ç" ("c" co sedija). El xe sta doparà par ła prima volta par el fono de ła afregada alveołare sorda /ʦ/ inte el spagnoło antigo e el xe orìxena da ła forma vixigòtega (ʒ) de ła létara "z".
Altra doparasion ła xera sta fata ufisialmente da ła łéngua furlana fin da tenpi antighi, e andove inte el dì de uncó el raprexenta ła afregada postalveołare sorda, variando segondo ła xona.
Ła xera anca inte ła łéngua vèneta doparada in pasà, tanto che racuanti autori i ła dòpara oncora.
El sono che pì frecuentemente ła raprexenta, inte łe vàrie łénge, el xe cheło "dolse" /s/ (cofà càpita inte el portoghexe) mentre ła "c" ła raprexenta normalmente el sono "duro" /k/ (prima de "a", "o", "u", inte el final de paroła); sta situasion ła se verìfega inte el basco, catełano, inglexe, fransexe, ocitan, portoghexe, e in racuante pronunse locałi del furlan.
Ła raprexenta ła afregada postalveołare sorda /tʃ/ (c de "ciao") in albanexe, axero, furlan, curdo, tataro, turco e turkmen.
Inte el Alfabeto fonètego internasionałe, /ç/ ła raprexeta ła fregadiva pałatałe sorda.
Doparasion de ła sedija co ła ła létara S
[canbia | canbia el còdaxe]El grafema "ş" el raprexenta ła fregadiva postalveołare sorda /ʃ/ (cofà inte łe parołe italiane "scena" o "sciare") in racuante léngue:
- axero
- romen
- tartaro di crimea
- curdo
- tartaro
- turco (inte l'alfabeto turco ła xe considarada na létara a parte)
- turkmen
- puliexe
Ła njien doparada anca inte racuante transliterasion de l'àrabo, persian, pashto e de l'ebràego tiberiense par raprexentar la "s" faringale; anca ła létara "ṣ" ła njien doparada de frecuente par sto fin. Védarse tsade.
Prospetive de doparasion de ła sedija co ła ła létara T
[canbia | canbia el còdaxe]Inte el 1868 Ambroise Firmin-Didot el ghea sujerio inte el so libro Observations sur l'orthographe, ou ortografie, française (oservasion so l'ortografia fransexa) che ła fonètega fransexa ła podea vegner mejo regołarixada xontando na sedija soto de ła "t" de racuante parole. Par exénpio, a xe stra-savesto che inte el sufiso -tion sta létara normalmente no ła xe pronunsada cofà (o in manjiere simiłare a..) ła /t/.
Informàtega
[canbia | canbia el còdaxe]Mapadura del caràtaro
[canbia | canbia el còdaxe]| Charset | Unicode | ISO 8859-1, 2, 3, 9, 14, 15, 16 |
|---|---|---|
| Ç maiùscoła | U+00C7 | C7 |
| ç menùscoła | U+00E7 | E7 |
Note
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ Par cedilla cofà deminudivo de ceda, védarse dle.rae.es, Diccionario de la lengua española, 22nd edition, Real Academia Española.
- ↑ L'etimołoxia de cerilla inte el'Oxford English Dictionary, edision del 1989, entrada online del 2006, ła njien dita orixenària de ła Spagna e "otegnesta dal scànbio de ła d co ła r".
Voxe corełae
[canbia | canbia el còdaxe]Altri projeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Sedija
el detien schemi gràfeghi so
Linganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]- (EN) Diacritics Project: Tuto cheło che se ga da saver par crear fonto co i asenti justi
- (EN) Keyboard Help: Inparar cofà crear difarenti asenti e segni diacrìteghi sol computer