20 de lujo

El 20 de lujo el ze el 201° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 202° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 164 dì.

Avegnimenti

• 555 – Verona, dopo do ani de rezistensa, ła casca soto el domìnio de l'Inpero bizantin
• 1304 – Edoardo I d'Inghiltera el catura l'ùltema rocaforte rebełe de łe Guere d'indipendensa scosezi, el Casteło de Stirling
• 1616 – More in bando a Roma Hugh O'Neill protagonista de ła Fuga dei Conti
• 1808
  • Giuseppe Bonaparte che el se gaveva insedià a Madrid dopo e3 ła vitòria del 14 de lujo el ze costrenzesto a sbandonar ła sità.
  • Ła vien fondada Carmen de Carupa in Cołónbia
• 1810 – La Cołonbia ła declara l'indipendensa da ła Spagna
• 1816 – ła Bandiera de Arzentina ła vien adotada cofà sìnboło pàtrio arzentin.
• 1833 – A Independence, inte el Missouri, na foła contrària ai Mormoni i desfa ła inprimidora par el Libro dei comandamenti.
• 1860 – Sconfizesto inte ła bataja de Miłaso, l'ezèrsito de łe Do Sicìlie el dasa ła Sicìlia.
• 1864 – Guera de secesion americana: bataja de Peachtree Creek – arente de Atlanta, łe forse confederae guidae dal zenerałe John Bell Hood i intaca co mal èzito łe trupe unioniste del zenerałe William Tecumseh Sherman.
• 1865 – Co ła firma del rejo decreto-leje n. 2438 da parte de Vittorio Emanuele II de Savoja, el nase el Corpo de łe capitanerie de porto.
• 1871 – La Columbia Britànega ła se unise a ła confederasion del Cànada
• 1881 – Guere indiane: el cao Sioux, Toro Sentà el porta i ùltemi scanpai del so pòpoło réndarse a łe trupe statunitensi, a Fort Buford inte el Montana
• 1917 – La Declarasion de Corfù, che ła crearà el Regno de Jugoslàvia dopo de ła fin de ła Prima guera mondiałe, ła vien firmada dal Comità jugoslavo e dal Regno de Sèrbia
• 1936 – Firma de ła Convension de Montreux.
• 1940 – La revista Billboard ła pùblega ła so prima "Hit parade"
• 1944 – Adolf Hitler el soravive al atentà del 20 de lujo, guidà da Claus Schenk von Stauffenberg
• 1948 – Guera freda: el presidente statunitense Harry Truman el istituise el primo inrołamento de leva in tenpo de paze dei Stati Unii d'Amèrica, inte un perìodo de cresente tension co l'Union Soviètega
• 1951 – Re Abd Allah I de Zordània el vien sasinà co el ze drio partesipar a łe preghiere del vènare inte ła parte pałestineze de Jeruzałeme, inte l'època ocupada da ła Zordània
• 1960 – El Sri Lanka (a l'època Ceylon) el ełeze Sirimavo Bandaranaike cofà prima ministra, ła ze ła prima dona inte el mondo a devegner in cao de un goerno
• 1961
  • El Kuwait el aderise a ła Liga araba.
  • Programa Mercury: ła Liberty Bell 7 ła vien re-pescada da l'Osèano Atlàntego
• 1964 – Guera del Vietnam – łe forse Viet Cong i intaca Cai Be, ła capitałe de ła provincia de Dinh Tuong, copando 11 soldai sudvietnamiti e 40 siviłi (30 i ze putełi)
• 1969
  • Programa Apollo: l'Apollo 11 el se poza su ła Luna e, poche ore dopo, Neil Armstrong e Buzz Aldrin i devegnarà i primi èsari umani a caminar inte ła so superfise.
  • Finise ła Guera del bałon intrà El Salvador e Honduras
• 1974 – Guera del lujo 1974: łe forse turche łe invadise Cipro
• 1976 – Programa Viking: ła sonda Viking 1 ła atera su Marte
• 1979 – Nicaragua, el Consejo Revołusionàrio el promulga el Statuto Fondamentałe de ła Repùblega, che el reconose e el garantise da łe libartà individuałi fondamentałi finmente al desviłupo de na nova Costitusion.
• 1982 – L'IRA ła fa s-ciopar do bonbe inte el sentro de Londra, copando 8 soldai, ferindo 47 persone e fazendo morir 7 cavałi
• 1985 – El posto inte el cuało el se gavea negà sotoàcua el gałeon spagnoło Nuestra Señora de Atocha (inte el 1622), el vien catà de novo a 60 chiłòmetri da ła costa de Key West, da sercadori de tezori che i recupararà 400 milioni de dołari in monede e arzento
• 1992
  • Václav Havel el se dimete da presidente de ła Cecoslovàchia
  • Guera in Bòsnia e Erzegòvina: desfamento de l'Oslobođenje
• 2001 – Zènoa: inte i scontri intrà manifestanti e forse de połisia par el G8 el more Carlo Giuliani copà da na pistołada de un carabiniero.
• 2012 – Masacro de Aurora: un omo armà de pistoła e fumozeni el copa, inte un cinema inte el soborgo de Aurora (a Denver, inte el Stato del Colorado) 15 persone e ferìndoghene pì de 50 (dei cuałi 2 gravi), intrà sti cuà anca racuanti putełi.
• 2015 – Cuba e i Stati Unii i restabiłise ufisalmente łe so rełasion diplomàteghe, interonpeste dal 1961, finindo 54 ani de ostiłità intrà łe do nasion.
• 2021 – Stati Unii, Van Horn, Texas: Ła indùstria aerospasiałe privada Blue Origin ła lansa el so primo ecuipajo drento del so razo New Shepard inte el spàsio. La mision ła zera stada guidada dal miliardàrio american e fondatore Jeff Bezos, so fradeło Mark, ła piłota e candidada Mercury 13 Wally Funk e el scołaro olandezo Oliver Daemen e ła zera durada 10 minuti e 18 secondi, rivando a na altura de 107 km (66 mìlia). Funk e Daemen, rispetivamente de 82 e 17 anni, i devegnarà èsar łe persone pì ansiane e pì zóvani che mai łe gàpia viajà inte el spàsio.

Feste e recorense

Internasionałi

• Dì Mondiałe dei Scachi

Nasionałi

•  Cipro del Nord – Dì de ła paze e de ła libartà
• Ondùras: Dì de Lempira, primo eroe nasionałe.
• El Salvador: Dì de l'Inzegnero Salvadoregno.
•  Giappone – Dì del mare (Umi no hi)
• Mèsego: Dì Nasionałe Del Bibliotecàrio.

In altri projeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so 20 de lujo
• el detien schemi gràfeghi so