25 de lujo

xenaro · febraro · marso · apriłe · majo · xugno · lujo 2023 · agosto · setenbre · otobre · novenbre · diçenbre
	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu
←	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	→

El 25 de lujo el ze el 206° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 207° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 159 dì.

Avegnimenti[canbia | canbia el còdaxe]

306 - Costantin I el vien proclamà inperador da łe so trupe
325 - Fine del Concìlio de Nicea: el primo concìlio ecumènego del mondo cristian, drio de ła prase del Conciłio de Jeruzałeme de età apostòłega.
864 – Co l'Edito de Pistres, Carlo el Calvo el órdena mezure de defeza contro łe invazion vichinghe
1139
- Stìpuła del Tratà de Mignan intrà Papa Inosenso II e Rujero II de Sicìlia
- Alfonso Henriques de ła contea de Portucale el dèzema i musulmani inte ła bataja de Ourique, el declara ła so indipendensa e el proclama ła nàsita del Regno del Portogało.
1261 - Reconcuista de Costantinòpułi da parte dei bizantini comandai dal zenerałe Lésio Strategòpuło, ła sità torna a devegner capitałe de l'Inpero bizantin.
1365 – Un forte teramoto el ciapa Bołogna
1467 – Conbatesta ła bataja de ła Ricardina che ła vede al fronte ła Repùblega de Venèsia, Ferara, Bołogna, el Stato Pontefiso e el Dogado de Urbin
1593 - Enrico IV de Fransa el se converte publegamente dal protestantèzemo al catołèzemo
1672 - Guera d'Olanda: Federico Gulielmo I de Brandeburgo el firma un tratà de liansa co łe Provinse Unie
1722 - La Guera dei tre ani scumìsia sul confin intrà Maine e Massachusetts
1759 - Guere franco-indiane: in Cànada, łe forse britàneghe i ghe tołe Fort Niagara ai fransezi, che dopo i sbandona Fort Rouillé
1799 - A Abukir in Ezito, Napołeon I de Fransa el dèzema 10 000 otomani guidai da Mustafa Pascià
1814 - Guera del 1812: bataja de Lundy's Lane – Renforsi i rivava arente del Niagara par łe forse britàneghe e canadezi del zenerałe Phineas Riall. A łe 6 de sera ła scumìsia na sanguenària bataja, che ła ndarà vanti finmente ła matina dopo, contro i omani de Jacob Brown. I americani i se retira a Fort Erie
1830 - Carlo X e i ministri del Goerno Polignac i emana łe Ordinanse de Saint-Cloud
1861 - Guera de secesion americana: ła Resołusion Crittenden-Johnson ła vien aprovada dal Congreso statunitense. In sta cuà se declara che ła guera ła vien conbatesta par salvar l'Union e no par métar-fin a ła s-ciavitù
1866 - El Congreso USA el aprova na leje che ła istituise el grado de zenerałe de l'ezèrsito (uncó "zenerałe a 5 stełe"). El tenente zenerałe Ulysses S. Grant el divegnarà el primo
1868 - El Wyoming el divien teritòrio dei Stati Unii
1897 - El scritore Jack London el parte par unirse a ła Corsa a l'oro del Klondike andove el farà i so primi conti scriti dopo devegnesti popołari
1898 – Scumìsia l'invazion statunitense de Porto Rico, co łe trupe che łe desbarca inte ła baia de Guánica
1907 – La Corea el divien un protetorà del Japon
1909 – Louis Bléreot conpie el primo voło in aeroplan traerso La Mànega, da Calais a Dover in 37 minuti
1920 – Tełecomunegasion: prima trasmision ràdio bidiresionałe transatlàntega
1934 – I nazisti i sasina el cancełiere austrìago Engelbert Dollfuss, inte el ndar de un colpo de Stato falio.
1943 – Seconda guera mondiałe: Benito Mussolini el vien sfiducià dal Gran consejo del fascismo che el vota l'órdene del dì Grandi, dopo el vien inprezonà Viła Savoja dai Carabinieri e sostituio al goerno da Piero Badoglio; sto avegnimento el segna ła cascada del fascismo
1944 – Seconda guera mondiałe: Oparasion Spring – Uno dei dì pì sanguenari par łe trupe canadezi inte el ndar de ła guera: 18.444 pèrdite, intrà cual 5.021 morti
1946 – Test nucleari: inte el primo test sotomarin de na bonba atòmega, ła USS Saratoga (CV-3) (no pì oparadiva) ła vien negada arente de l'Atołon de Bikini inte l'osèano Pasìfego, co che i USA i zera drio detonar ła Baker Day
1952 – Porto Rico el divien un teritòrio autogoernà dei Stati Unii
1968 – Papa Poło VI el pùblega l'ensìclega "Humanae Vitae".

1969 – Guera del Vietnam: el presidente statunitense Richard Nixon el declara ła Dotrina Nixon, drio de ła cuała i USA i se speta che i liai aziàteghi i se preòcupe de ła so defeza miłitare. Sta cuà ła ze sta el scumìsio de ła "vietnamizasion" de ła guera
1973 – El vien lansada ła dodèzema sonda verso Marte, inte ła mision rusa Mars 5: ła sonda ła rivarà inte el pianeta el 12 de febraro del 1974 e ła inviarà a ła Tera racuanti dati
1978 – Nase Louise Brown, ła prima nàsita da na fecondasion in vitro
1984 – Svetlana Evgen'evna Savickaja, ła cosmonàuta de ła Salyut 7, ła divien ła prima dona a caminar inte el spàsio
1992 – I Zughi de ła XXV Ołinpìade i vien verzesti ufisalmente a Barsełona
1994 – Israełe e Zordània i firma ła Declarasion de Washington che ła finise formalmente el stato de guera che ghe zera intrà łe do nasion dal 1948
1998 – La Marina Miłitare dei Stati Unii ła comisiona ła portaèrei USS Harry S. Truman (CVN-75) e ła mete in servìsio
2000 – Parize: un Concorde de l'Air France, el voło 4590 el casca poco dopo el decoło da l'Aeroporto Charles de Gaulle fazendo 113 morti, łe 109 persone che łe zera drento e 4 in tera.
2004 – Pì de 100.000 opozidori del pian de retirada del primo ministro Ariel Sharon, i partèsipa a na cadena umana che ła va da Gush Katif (łe comunità ebràeghe arenti a ła Strisa de Gaza), finmente al Muro Osidentałe, a Jeruzałeme (90 chiłòmetri)
2010 – WikiLeaks ła pùblega documenti clasifegai de ła Guera in Afghanistan.
2018 – Se ga i Atentai de As-Suwayda: na sèrie de atentai terorìsteghi del Stato Islàmego drento de cheła goernasion, inte l'intierior de ła Sìria. El ze el pezo ataco de l'ano, co 315 morti (dei cuałi 7 atentatori suicidi e altri 56 copai) e pì de 200 ferii.