28 de lujo

El 28 de lujo el ze el 209° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 210° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 156 dì.

Avegnimenti

• 450 – A ła morte de Teodòzio II, Marcian el divien inperatore d'Oriente.
• 1364 – Inte ła bataja de Cascina i fiorentini sconfize i pizani tacando concuistar l'intiera Repùblega de Piza.
• 1402 – Inte ła bataja de Ancyra, i turchi otomani i vien fortamente sconfizesti dai timuridi de Tamerlan e el sultan Bayezid I el devien un prezoniero.
• 1443 – Grando inséndio de Mosca
• 1480 – Bataja de Otranto – ła flota navałe turca ła taca par órdene del sultan Maometo II ła Bataja de Otranto
• 1540 – Una de łe pì inportanti figure pułìteghe del regno de Enrico VIII d'Inghiltera, Thomas Cromwell, el vien zustisià par órdene del re co l'acuza de tradimento. Inte el dì isteso, Enrico el se spoza ła so cuinta mojere, Catherine Howard
• 1794 – Parize, Revołusion franseze: Maximilien de Robespierre e Louis Antoine de Saint-Just i vien ghijotinai.
• 1821 – El Perù el declara l'indipendensa da ła Spagna par man del zenerałe arzentin José de San Martín
• 1830 – Durante ła Revołusion de lujo, i popołani i se tołe l'Hôtel de Ville
• 1864 – Guera de secesion americana – scumìsia ła bataja de Ezra Church – trupe confederae guidae dal zenerałe John Bell Hood łe fa un terso fałio tentativo de menar via łe forse unioniste del zenerałe William Tecumseh Shermann da Atlanta (Georgia)
• 1866 – L'ato mètrego del 1866 el divien leje e legałiza ła standarizasion de pezi e mezure inte i Stati Unii
• 1868 – L'adosion del XIV emendamento de ła costitusion dei Stati Unii el garantise ai afroamericani ła totałe citadinansa
• 1914 – S-ciopa ła Prima guera mondiałe – l'Austria-Ungaria el ghe declara guera a ła Sèrbia
• 1932 – El presidente statunitense Herbert Hoover el órdena a l'ezèrsito statunitense de butar fora co forsa ła Bonus Army de veterani de ła Prima guera mondiałe, radunada a Washington
• 1943
  • Bari: un reparto de l'ezèrsito del Partio Nasionałe Fascista, el spara sui manifestanti che i festeja ła cascada del Fascismo – 20 morti
  • el Partio Fascista Samarineze se desfa e łe vien convocae nove ełesion.
• 1945
  • New York: un bonbardiero North American B-25 Mitchell el casca intrà el 79º e l'80º pian de l'Empire State Building fazendo 14 viteme
  • Lima, Perù: José Luis Bustamante y Rivero el ciapa el incargo de presidente.
• 1950 – Lima, Perù: Manuel A. Odría el ciapa el incargo de presidente.
• 1957 – Arzentina: Łe vien fate łe ełesion convensionałi col Partio Peronista proibio
• 1963 – Fernando Belaúnde Terryel el divien presidente del Perù
• 1965 – Guera del Vietnam – el presidente statunitense Lyndon B. Johnson el anunsa el so órdene de crésar el nùmaro de trupe statunitensi inte el Vietnam del Sud da 75.000 a 125.000
• 1976
  • La Corte costitusionałe ła sancise l'iłegałità del monopòłio RAI – Radiotełevizion Italiana
  • Un teramoto de magnitudo intrà i 7,8 e 8,2 ła intera Tangshan in Cina, fazendo 242.769 morti e 164.851 ferii
• 1984 – Serimònia de inaugurasion de łe Ołinpìade de Los Angeles
• 1987 – A łe 7:23 na frana de grande dimension gavesta par via de łe grande piove (Ałuvion de ła Valtełina) la travolta dramategamente l'ex comun italian de Sant'Antonio Morignone e ła frasion Aquilone de Valdisotto in Valtełina z-dzaventàndołi via e fazendo morti e perdesti
• 1990 – Alberto Fujimori Fernando Belaúnde Terryel divien presidente del Perù
• 1993 – Andorra ła vien ametesta a l'ONU.
• 1995 – La Network Solutions la anunsa na nova pułìtega par jutarghe a łe conpagnie par protèzare i so marchi rezistrai su Internet
• 1996 – L'Omo de Kennewick, i resti de un omo preistòrego, i vien descuerti arente de Kennewick (Washington)
• 1998 – Scàndało Lewinsky (Sexgate) – l'ex-stazista de ła Caza Bianca, Monica Lewinsky ła reseve l'imunità in cànbio de ła so testimoniansa davanti al grand jury, so łe so rełasion col presidente Bill Clinton
• 2005 – Belfast – l'IRA ła anunsa ła fin de ła lota armada partindo da łe 4 dopo mezodì BST, łe 5 del dopomezodì inte l'ora vèneta
• 2006 – Lima, Perù: Alano García Pérez: el ciapa par ła seconda volta el incargo de presidente.
• 2007 – Hylands Park – serimònia de vertura al 21º Jamboree mondiałe del scautismo, fazesto a Hylands Park, Chelmsford. Partesipanti – 40.000 derivanti da 158 paezi vari.
• 2010 – Islamabad, łe more 152 persone inte ła cołizion de un Airbus A321.
• 2011 – Lima, Perù: Ollanta Humala el ciapa el incargo de presidente.
• 2013 – Avełin, Itàlia: un pullman pien de turisti el sbanda da un viadoto de ła A16 fazendo 40 morti; el ze el insidente stradałe pì grave avegnesto in Itàlia.
• 2016 – Lima, Perù: Pedro Pablo Kuczynsk: el se ciapa el incargo de presidente.
• 2017 – El primo ministro del Pakistan Nawaz Sharif] el vien cavà dal so incargo da ła Corte suprema del Pakistan co l'acuza de corusion
• 2019 – El ciclista Egan Bernal el vinse el so primo Tour de France, devegnendo el primo ciclista cołonbian e latinoamerican a fàrgheła
• 2021 – Aeroporto de Verona de Verona: Metendo zo ła prima piera, co ła prezensa de Luca Zaia, se ghe dà partensa al Projeto Romeo, un fondo da 68 milioni de eoro par ła creasion de un novo tèrminal pasajeri de ùltema zenerasion e recuałifegasion de 10.000m² de àree za ezistenti. El projeto el darà slanso a l'economia del Vèneto e Trentin, anca mirando a łe Ołinpìade invernałi de Miłan-Cortina prevedeste par el 2026, ano de fin laori.

Morti

• 1741:
  • Antonio Vivaldi, conpoxidor vèneto.
• 1794:
  • Maximilien de Robespierre.

Feste e recorense

Transnasionałi

•  Union Eoropea

– Dì eoropeo de sensibiłizasion contro i insendi boschivi

Internasionałi

•  Nasion Unie

– Dì mondiałe contro l'Epatite

Nasionałi

• Arzentina – Dì de ła Zendarmeria Nasionałe
•  Canada

– Comèmora de ła deportasion dei Acadiani

•  Fær Øer

– Vizìlia de Olavsoka

•  Perù

– Dì del 'indipendensa

•  San Marino

– Cascada del goerno fascista

In altri projeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so 28 de lujo