Ondùras

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Honduras


Ondùras
República de Honduras (es) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera Stema
Bandiera Stema
Someja


InoIno Nasionałe de Honduras Cànbia el vałor in Wikidata


Bomò«Libre, Soberana e Independiente» Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Map

14°38′N 86°49′W / 14.633333°N 86.816667°W14.633333; -86.816667Coordinae: 14°38′N 86°49′W / 14.633333°N 86.816667°W14.633333; -86.816667

ContinenteAmèrica de el Nord

Capitałe  Tegucigalpa Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe10 062 994 (2021) Cànbia el vałor in Wikidata
797 927 (2017)
Densità89,46 hab./km²
Demònemoonduregna, onduregne, onduregni, onduregno   Edit this at Wikidata
Idiomaspanjoło Cànbia el vałor in Wikidata
Speransa de vita73,575 (2016) Cànbia el vałor in Wikidata
0,199 (2015)
Putełi no scołarizai369 528 (2015) Cànbia el vałor in Wikidata
−4 948 (2014)
Zeografia
Parte deamèrica latina, amèrica sentrałe e ispanoamèrica Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea112 492 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoCerro Las Minas (2 849 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì basoMar de i Caràibi (0 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Prima mesion documentadaStato de Honduras Cànbia el vałor in Wikidata
Organizasion pułìtega
Forma de goernorepùblega Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano ezecutivoGoerno de Honduras (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoCongreso Nasionałe de Ondùras Cànbia el vałor in Wikidata
Presidente de Ondùras Cànbia el vałor in WikidataXiomara Castro (it) Traduzi (27 de zenaro del 2022) Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de Democrasia

5.36/10

   

Menbro de
Economia
PIL nomenałe28 488 721 296 $ (2021) Cànbia el vałor in Wikidata
Persentuałe IVA15 % Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de desviłupamento oman0,621[11] Cànbia el vałor in Wikidata (2021[11] Cànbia el vałor in Wikidata)
Monedalempira onduregna Cànbia el vałor in Wikidata
Banca sentrałeBanca Sentrałe de Ondùras Cànbia el vałor in Wikidata
Taso de dezocupasion4 %[12] Cànbia el vałor in Wikidata
Coefisente de Gini

48.2/100

   

Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1HN Cànbia el vałor in Wikidata HND Cànbia el vałor in Wikidata 340 Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.hn
Prefiso tełefònego+504 Cànbia el vałor in Wikidata
Tełèfono d'emerzensa
Preza ełètrega
Istòrego

Sito webhonduras.travel… Cànbia el vałor in Wikidata

















































MusicBrainz: 0c3ea915-4e49-34fc-b702-debb216fd7fa


Ondùras o Honduras, ufisalmente Repùblega de Honduras, el ze un paeze de Amèrica Sentrałe che el ga łe coste che łe varda inte el mar dei Caràibi al nord e inte el osèano Pasìfego al sud[15].

L'Honduras el ze un stato unitàrio e el se autodefinise cofà lìbaro, sovran e indipendente. El confina verso nord e est col mar dei Caràibi, al sudest co Nicaragua, al sud col golfo de Fonseca e El Salvador, e a l'ovest col Guatemała[16]. I so confini marìtimi i ze arente col Mèsego, Bełize, Cuba, Ìzołe Caiman, Guatemała, Zamàega, Cołónbia, Nicaragua, e El Salvador[17]. La estension teritoriałe de l'Honduras, conprendendo tute łe so izołe, el ze de 112 492 km²[18].

La organizasion teritoriałe de l'Honduras ła divide el paeze, pułìtego-aministrativamente, in 18 departementi, e sti cuà in municipii, par un totałe de 298 munisipi. La forma de goerno ła ze republegana, democràtega e reprezentativa. El poder in Honduras el ze dividesto inte i trè poderi: Lejisłativo, Ezecutivo e Zudisiałe, conplementari e indipendenti e sensa rełasion de subordinasion intrà lori.[19][20]

La popołasion de l'Honduras ła sorpasa i 9 miłioni de abitanti[21][22][23], ła laora prinsipalmente inte łe atività agropascołari, oltre che inte el comèrcio, manufature, e servisi pùbleghi intrà cuełe altre atività. El departemento de Honduras co pì alta densità de popołasion el ze Cortés co i so 400.3 ab./km²[21]. El paeze el ze multiètnego, el consta de cuatro grande fameje étneghe: metisi, bianchi, neri e indìzani. I pòpułi indìzeni cofà i lencas, misquitos, tolupanes, chortis, pech, tawahkas, garífunas e criołi de parlada ingleza.

El teritòrio de l'Honduras el ze tanto àspero, el ze formà da alte fiłe de montagne, ełevae pianure, vałi profonde inte łe cuałe se cata piani estendesti e fèrtiłi che i se croza co fiumi pì o manco de granda portada e racuanti navegabiłi[24], el cuało inte el so insieme contribuise a ła so rica biodiversità[25].

Se stima che in Honduras ghe sìpia sirca 8000 spece de piante, sirca 250 de rètiłi e anfibii, pì de 700 spece de avi e 110 spece de mamìferi, distribuie inte łe diferenti rejon.

Honduras el ghea declarà ła so Indipendensa da ła Spagna inte el 15 de setenbre del 1821. In zenaro del 1839, ła zera stada adotà formalmente ła prima costitusion del paeze. El zenerałe Francisco Ferrera el zera devegnesto el primo presidente constitusionałe (1841-1843) del paeze[19]. Inte el 1891 el se ghea fondà el primo partio pułìtego, el Partio Libarałe de l'Honduras, e inte el 1902 el Partio Nasionałe de l'Honduras, i cuałi i ga goernà el paeze da chel momento. Co łe ełesion zenerałi del 1981 e ła nova costitusion del 1982 ła scumisia ła denomenada Era Democràtega. Inte el 2009 el paeze el ghea traersà ła pì granda de łe so crize pułìteghe e sociałi, che ła zera finia inte un colpo de Stato al Poder Ezecutivo e che el ghea dividesto el Partio Libarałe.

Divizion aministrativa[canbia | canbia el còdaxe]

L'Honduras el se divide in 18 departementi, ogni uno dei cuałi el ga el so goernador dezignà dal presidente. I departementi i se divide in munisipi, che a so volta i se divide in sità de viłaji. La capitałe de la Repùblega ła ze Tegucigalpa, che unia co ła sità de Comayagüela i conforma el Distrito Central; zurisdision del Departemento de Francisco Morazán.[26]

Divizion teritoriałe de Honduras
NicaraguaEl SalvadorGuatemalaBeliceDepartemento Islas de la BahíaDepartemento de Gracias a DiosDepartemento de ColónDepartemento de AtlántidaDepartemento de OlanchoDepartemento de YoroDepartemento de CortésDepartemento de Santa Bárbara (Honduras)Departemento de CopánDepartemento de OcotepequeDepartemento de LempiraDepartemento de IntibucáDepartemento de La Paz (Honduras)Departemento de ValleDepartemento de Francisco MorazánEl ParaísoComayagua
Còd Departemento Pop. (2010/2011) Sup. (km²) Capitałe
1 Atlántida 572 551 4.372 La Ceiba
2 Colón 293 540 8.249 Trujillo
3 Comayagua 442 251 5.124 Comayagua
4 Copán 362 226 3.242 Santa Rosa de Copán
5 Cortés 2 120 291 3.923 San Pedro Sula
6 Choluteca 605 504 4.360 Choluteca
7 El Paraíso 427 232 7.489 Yuscarán
8 Francisco Morazán 1 691 056 8.619 Tegucigalpa
9 Gracias a Dios 88 314 16.997 Puerto Lempira
10 Intibucá 232 509 3.123 La Esperanza
11 Islas de la Bahía 47 158 236 Roatán
12 La Paz 196 322 2.525 La Paz
13 Lempira 315 565 4.228 Gracias
14 Ocotepeque 132 453 1.630 Ocotepeque
15 Olancho 509 564 23.905 Juticalpa
16 Santa Bárbara 402 367 5.024 Santa Bárbara
17 Valle 171 613 1.665 Nacaome
18 Yoro 552 100 7.781 Yoro
Informasion del Censo 2010 Fonte: INE[27]

Gałeria de someje[canbia | canbia el còdaxe]

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

  1. Declarà da: Constitution of Honduras. Sesion del documento: 6.
  2. URL de refarensa: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editor: Interpol. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  3. URL de refarensa: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editor: Organizasion par ła Proibision de łe Arme Chìmeghe. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  4. URL de refarensa: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
  5. URL de refarensa: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  6. URL de refarensa: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  7. URL de refarensa: https://public.wmo.int/en/members/honduras. Data de consultasion: 26 de majo del 2020.
  8. URL de refarensa: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consultasion: 21 de lujo del 2020.
  9. URL de refarensa: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consultasion: 16 de marso del 2024. Pajina: 2. Sostiene il qualificatore: data del scumìsio.
  10. URL de refarensa: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Editor: Banca Mondiałe. Data de consultasion: 26 de agosto del 2023.
  11. 11,0 11,1 voze de refarensahdr.undp.org.
  12. URL de refarensa: http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
  13. 13,0 13,1 voze de refarensaitu.int.
  14. 14,0 14,1 voze de refarensaiec.ch.
  15. Honduras, régimen municipal (PDF)bibliojuridica.org, pp. 409. entrada l'8 de diciembre de 2011.
  16. Nueva geografía universal, in Montaner y Simon editores, 1881. entrada il 19 de febrero de 2011.
  17. https://cni.hn/conexiones-de-honduras/#:~:text=Al%20norte%2C%20el%20territorio%20hondure%C3%B1o,Colombia%2C%20Gran%20Caim%C3%A1n%20y%20M%C3%A9xico Archivià il 15 de otobre 2021 in Internet Archive. .
  18. Honduras - Geografía - Libro Mundial de Hechosoratlas.com. entrada il 26 de febrero de 2017.
  19. 19,0 19,1 Vera, Robustiano (curà da), Apuntes para la Historia de Honduras, Vera, Robustiano, 1899.
  20. angelfire.com (curà da), DE LA ORGANIZACIÓN DEL ESTADO, angelfire.com. entrada il 21 de febrero de 2011.
  21. 21,0 21,1 Instituto Nacional de Estadísticas de Honduras (curà da), Población y Vivienda, Instituto Nacional de Estadísticas de Honduras, 2010. entrada il 18 de febrero de 2010.
  22. Estado de la Población de Honduras (PDF), in UNAH, 31 de noviembre de 2003.
    «"El crecimiento acelerado de la población...considerada... una de las más elevadas en el contexto latinoamericano"».
  23. bbc.co.uk (curà da), Honduran Country Profile, bbc.co.uk, 2010. entrada il 18 de febrero de 2010.
    «"The country has a youthful population; 50% of Hondurans are under the age of 19"».
  24. Leo Stanton Rowe (curà da), Noticia geográfica y estadística de la República de Honduras, in Pan-American Scientific Congress, Leo Stanton Rowe, 1916. entrada il 19 de febrero de 2011.
  25. roatanonline.com (curà da), Roatan online, roatanonline.com, 2010. entrada il 18 de febrero de 2010.
  26. {{Cita web url=http://www.exteriores.gob.es/Documents/FichasPais/HONDURAS_FICHA%20PAIS.pdf%7Ctítulo=Ficha de la República de Honduras|autor=Oficina Española de Turismo|fecha=octubre, 2012|editorial=Oficina de Información Diplomática|ubicación=Ciudad de México, D.F.|fechaacceso=12 de julio de 2013}}
  27. Honduras:metropolitan areas, in ine.gob.hn, 2010. entrada il 18 de febrero de 2011.


Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Linganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]






Controło de autoritàVIAF (EN124882522 · ISNI (EN0000 0001 2242 8161 · LCCN (ENn79096785 · GND (DE4025814-2 · BNF (FRcb118643043 (data) · BNE (ESXX451311 (data) · NLA (EN35768507 · NDL (ENJA00563414 · WorldCat Identities (ENn79-096785
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Ondùras&oldid=1168572"