Połézine
| Sorte | Rejon zeogràfega  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Liogo | |||||
| Rejon aministrativa | Itàłia | ||||
| |||||
|
| |||||
El Połézine[1] (anca dito Połèzine) ła xe na rejon che inqûò ła xe tuta inte el Vèneto e che ła conprende ła Provincia de Rovigo[2] o che pì in xeneral ła se sìtua tra i fiumi Àdexe e Po inte ła parte darente el Mar Adriàtico[3] e donca el conprende anca ła basa veronéxa e parte del comun de Cavàrzere in provincia de Venesia.
In pasà el conprendeva anca qûeła parte de ła provincia de Ferara che ła se sìtua a nor del Po de Vołan.
El tereno de natura ałuvional el xe sta bonifegà soratuto grasie ai lavori de bonifica fati da ła Republica de Venesia.
El Połéxine el xe pien de canałi par sugar łe tere, e łe coltivasion principałe łe xe el formento, el formenton, ła barbabietoła e i rixi.
Łe sità principałi łe xe Rovigo, Adria, Cavàrzere, Łendinara, Badia Połéxine, Porto Tołe, Porto Viro, Tajo de Po e Ociobeło.
Par el Połéxine ła pasa l'autostrada A13 (Padova-Bołogna), la Strada Statałe 434 Transpołesana (Verona-Rovigo), ła Strada Statałe 309 "Romea" (Venesia-Ravena).
Etimołogia
[canbia | canbia el còdaxe]Ła paroła "połéxine" ła xe in vèneto e ła se scrive "polesine" inte ła grafìa clàsica; na 'olta ła vołéa dir "ixołéta che ła se cata in mexo a ła corente dei fiumi" e ła vien dal latin "pollicinum" o "policinum" che vol dir "tera de palùo".[2]
Defati i gà tacà ciamar "Połéxine" sta tera qûi co ła se gà mudà inte un palùo, dopo che el Inpero Roman de Ponente el xe cascà e no i gà pì tegnùo ben i àrxeni e ghe xe stà asè fiumane.
Storia
[canbia | canbia el còdaxe]
Storia antiga
[canbia | canbia el còdaxe]Inte i ani antighi el Àdexe el naxea pì a nor par Este e el naxea rento inte ła Łaguna de Venesia; el Po el naxea pì a sud par el Po de Primaro. Ma sta tera qûi no ła se ciamava mìa Połéxine gnancóra.
I primi a rivar i xe sta i Greghi che i ga tirà su Adria inte el XII-XI sècoło a.C.. Po xe rivà i Etruschi a sud e i Vèneti a nor inte el VI sècoło a.C., e Adria ła xe doventà na sità asè inportanta da darghe el só nom al Mar Adriàtego.
Po xe rivà i Roman, e tuta ła tera che inte i ani ła xe sta ciamà Połéxine ła se catava inte ła Regio X Venetia et Histria che ła rivava fin inte el Po de Vołan.
Storia medieval
[canbia | canbia el còdaxe]Ła tradision ła dixe che inte el 589 a ghe xe stà un sconbusołaménto che i ło gà ciamà ła róta de ła Cuca e che el gà canbià el córso al Àdexe e el gà mudà sta tera inte un palùo; e el xe vegnù fora el Połéxine.
Adria e el delta i xera sota del Inpero Roman de Levante inte el Exarcato de Ravéna, qûełaltro toco de Połéxine el xera sota dei Longobardi inte un antigo Ducatus Ferrariae.
Co ghe xe stà ła róta de Figaroło inte el 1152 anca el Po el se gà spostà pì a nor e ła tera ła tacava somejarghe a com che ła xe inqûò; el Połéxine el xera isteso ła tera in mexo del Àdexe e del Po de Vołan, e el faxea parte de ła Marca Feraréza, inte el Stato Pontefiso.
I Estensi i xe doventà marchéxi inte el 1264 e i a goernà el Połéxine fin al 1484.
Storia moderna
[canbia | canbia el còdaxe]Co ła Guera del sal del 1482-1484 i Estensi i gà dovésto darghe mità del Połéxine a i Venesian: łe tere a nor del Tàrtaro, Polxeła, ła Guarda, Adria e el délta (che el xera pì a nor d'incò) i se gà tacà ciamar "Połéxine de Rovigo"; queła che ła xe sta ciamà ła Transpadana Feraréxa e ła tera tra el Po prinsipal e el Po de Vołan łe se gà tacà ciamar "Połéxine de Ferara". Ła Diòcexi de Adria ła continuava a star unìa e ła staxea de sóta de l'Arcidiòcexi de Ravéna.
Inte el 1602-1604 i Venesian e el Papa i se gà mesi d'acordo par far el tajo de Porto Viro; el nóvo délta el se gà formà in parte inte el Stato de ła Ceza e par el resto inte la Republica de Venesia (i cìppi de confine i xe oncora visìbiłi visìn San Basilio, inte el comune de Ariàn inte el Połéxine, e tra Ca' Tiepolo e Rivà).
Co el xe rivà Napoleon, inte el 1797 el Vèneto el xe stà dà ai strìaci, fora che el Połéxine de Rovigo che inte el 1801 el xera parte de ła Repùblica Itałiana; el Połéxine el xe stà unìo da novo e el se catava inte el Dipartimento del Baso Po insiem co queła che inqûò ła xe ła provincia de Ravéna.
Storia contenporania
[canbia | canbia el còdaxe]Inte el 1815 el Congreso de Viena ghe tacava de nóvo el Połéxine de Rovigo al Vèneto e ghe xontava anca el délta e ła Transpadana Feraréxa; i ga dà cusì i confini d'inqûò a ła provincia de Rovigo. Inte el 1819 anca el Papa ghe canbiava i confini de ła Diòcexi de Adria, e ghe scanbiava łe tere co ła Diòcexi de Ferara; a ła fin el gà anca meso ła Diòcexi de Adria de sóta de l'Arcidiòcexi de Venesia. Inte el Połéxine de Ferara ghe xera restà sóło che ła tera tra el Po prinsipal, el Po de ła Gnoca e el Po de Vołan; inte i ani che i xe vegnésti no i gà pì ciamà "Połéxine de Ferara" sta tera qûi. Xe sta cusì che el Połéxine el xe doventà l'istesa cosa che ła provincia de Rovigo.
Inte el 1866 el Połéxine el xe pasà de sóta de l'Itałia dopo de ła Tersa Guera de Indipendensa itałiana.
Note
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ sevente altre grafie anca połéxine
- ↑ 2,0 2,1 (IT) Il Vocabolario Treccani, Istituto della Enciclopedia Italiana, Roma 1992.
- ↑ (IT) Enciclopedia Generale Sapere.it, De Agostini Scuola, Novara 2002.
| Controło de autorità | VIAF (EN) 234184141 · GND (DE) 4116021-6 · WorldCat Identities (EN) 234184141 |
|---|