Scuero
.jpg)
_-_Squero.jpg)
El scuero el xe un cantièr par barche. Na volta ciamà scuadra[1], el xe speciałixà su barche pìcołe[1], almanco dai ténpi moderni. No'l xe escluxivo de ła sità de Venesia, perché vien ciamai scueri anca cantieréti de altri posti[2], anca se cuéłi venesiani i xe i più noti e rełevanti.
L'etimołogia del nome ła xe łigada fórsi a ła paroła scuara, overosìa el strumento de łavóro fondamental par i marangóni de groso. In orìxene, el scuero l'endegava de sòłito el cantèr naval par ła costrusion, ła manutension e'l receto de łe barche de ogni dimension, sia a remi che a véła, dai pìcołi sandołeti fin a łe grande gałie da guera. Co che l'Arsenal el se ga tólto tute łe atività cantieristìsteghe par łe nave più grose, sia miłitari che mercantiłi, el łavóro dei scueri el se ga speciałixà su łe barche più pìcołe, de uxo privà.[3]
El scuero el xe caraterixà da un pian inclinà verso el canal o'l Rio. A łe spałe del pian, resintà su dó lai, ghe xe na costrusion in legno coverta e verta verso el pian de varo, dita texa. Ła texa ła costituise al stéso ténpo ła xona de łavóro vera e propia, proteta ła pióva, e'l depòxito dei atresi. De sòłito, łe caxe tacade o, indóve ghe xe, el pian sóra del scuero, i fa anca da caxa del paron o del caomistro.
Ai ténpi de ła Repùblica de Venesia i scueri i gera difondesti su tuto el teritorio urban, come che testimonia ancuo ła toponomàstega sitadina co łe numeróxe całe del Scuero prexenti un fià dapartuto. Ghe gera parò una particołar concentrasion a Casteło, inte ła xona indove ancuo se cata ła Riva dei Sete Màrtiri, a Dorsoduro e a ła Xueca, sul lai revoltà verso ła parte sud de ła łaguna. Col pasar del ténpo, sia par ła dràstega redusion del'uxo de łe barche a remi, limitada ancup al'uxo turìstego o sportivo, sia par ła vegnùa de nóvi materiałi de costrusion come el legno conpensà e ła veroraxa, łe atività dei scueri łe se ga redote asae, cauxàndone n'enorme redusion del nùmero.
Ancuo in sità, insieme a alguni cantieri menóri, i soravive sóło che sie scueri propiamente diti: tre a Dorsoduro, due a ła Xueca e un a Casteło.
I tre scueri de Dorsoduro i xe:
- el scuero Tramontin, ai Ognisanti
- el tacà scuero Bonaldo, sénpre ai Ognisanti ma che ancuo ga perso conpletamente ła so funsion, deventando magaxen de barche.
- el scuero de propietà del Comun de Venesia, cognosùo come Scuero de San Trovaso.
Sti scueri cua i produse scuaxi sóło góndołe.
I dó scueri de ła Xueca i xe
- el scuero Crea, propietà del regatante Gianfranco Vianello dito Crea, che el xe anca l'ùgnoło a consegnar łe góndołe conplete de tuti i asesori, anca remi e fórcołe
- el scuero Costantini-Dei Rossi, vèro somegiante a ła tipołogia clàsega del scuero.
El scuero de Casteło el xe
- el scuero San Isepo, propietà de ła Socetà de Mutuo Socorso infrà Carpentieri e Calfati.
Sti tre scueri i xe ancóra boni de produr ogni ano na cuantità bastansa bóna miga sóło de góndołe, ma anche de altre barche tìpiche de ła łaguna de Venesia.
Note
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ 1,0 1,1 Disionario del Boerio
- ↑ Sul Siłe, su ła Brénta Archivià il 14 de otobre 2016 in Internet Archive.
- ↑ Francesco Sansovino, Venetia, città nobilissima, et singolare, 1663, pag. 367: «Et l'anno 1344 s'ordinò che galee grosse non si fabricassero più ne gli scueri della città ma nell'Arsenale»
Altri progeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Squero
el detien schemi gràfeghi so
