Canałi de Venesia

A Venesia se ciama canal na via de aqua bastansa łarga, granda e trafegada: łe sóe dimension łe ghe permete el pasagio de nave più inportante de łe góndołe, come i vaporeti. I se destingue dai Rii propio par sta roba.

I canałi più inportanti a Venesia i xe:

el Canal Grando, che el traversa tuto el cor de ła sità da ovest a est dividéndoła in dó parte e ła finise inte el Basin de San Marco
el Canal de Canarégio, che el unise ła parte inisial del Canal Grando co ła parte nord de ła łaguna in diresion de Mestre
el Canal de ła Zueca, che el cołiga a sud ła parte osidental de ła sità diretamente col Basin de San Marco
el Canal de ła Scomensera, che el unise diretamente el Canal de ła Zueca co ła parte inisial del Canal Grando a Santa Ciara pasando infrà ła Stasion Marìtima e ła xona de Santa Marta.

Al de fora del contesto urban, el tèrmine canal el vien doperà par ciamar in maniera spesìfega łe vie łagunari bone da navegar che łe gira indrio ła sità o che łe ła cołiga a ła teraferma o a łe boche de porto, come, par exenpio el Canal Òrfano, el Canal dei Marani, el Canal de łe Nave. Sti canałi qua i xe, par vèro, xone łagunari co magior corénte de aqua che łe prexenta na profondità natural magior de ła łaguna datorno da ła qual i no se poderia destìnguer miga. de frecuente i xe quel che el resta dei antighi àlvei dei fiumi. Ła magior profondità natural de sti canałi qua ła i fa boni par ła navegasion anca de grandi mexi. Un sistema de pałi posti a distansa regołar (łe brìcołe) ła éndega el confin de sti canałi qua: daspò ła profondità de ła łaguna ła desminuise in maniera dràstega cusì che ła navegasion no ła xe più posìbiłe se no ła se fa co łe tìpeghe barche a remi a fondo piato.

El xe propio co sto secondo signifegà che alcuni trati navegàbiłi ancuo tirai drénto el nùcleo de ła sità i ga mantegnuo l'antigo nome de "canal". Infati fin al XIX sècoło ste vie àquee naturałi łe segnavano i confini de ła sità co ła łaguna, prima dei intervénti fati daspò de teramento de łe xone datorno che i ga portai drénto ła sità. Sti qua i xe:

el Canal de Santa Ciara al'altesa de Piasal Roma e tirà drénto daspò i teramenti par ła reałixasion de ła Stasion Marìtima;
el Canal de Santa Maria Magior, sènpre inte ła xona de Piasal Roma, méso drénto sénpre co sti intervénti;
el Canal de ła Misericordia, che el sfoxa inte ła Saca co sto nome, tirà drénto col parsial teramento del'àrea
el Canal di San Piero, a Casteło, chel xe stà tirà drénto coi teramenti chei ga tacà a Venesia l'ìxoła de Santa Lena.

Altri progeti

Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Canałi de Venesia
Scholia el detien schemi gràfeghi so Canałi de Venesia