Bataja de Capo Passero (1718)
guera de ła cuadrupla liansa | |
---|---|
Tipo | Battaglia |
Data | 11 agosto 1718 |
Liogo | Capo Passero (it) |
Schieraminti | |
Comandanti | |
Ła bataja de Capo Passero ła ga avesto łogo l'11 agosto 1718 a'l łargo de l'estremità sud-orientałe sisiłiana de Capo Passero, intaresando anca altri teritori de'l vasto łitorałe siracuzan, tocando sia par mare che par tera łocalità come Avola e Siracuza. Ła ga vedesto frontezarse la flota spanjoła ai òrdeni de'l viseamirajo Don Antonio de Gaztaneta e de'l contramirajo Don Fernando Chacon, e cueła ingleze ai òrdeni de l'amirajo sir George Byng, 1° visconte di Torrington.
Antefato
[canbia | canbia el còdaxe]A chela data no ghe jera njancora na formałe declarasion de Guera infrà Spanja ed Inghiltera, ma ła tension infrà i do Paezi ła jera pitosto alta. Propio nove zorni prima (2 agosto 1718) A jera stà costituìa ła Cuadruplise aleansa infrà el Sacro Roman Inpero, el Renjo de Fransa, el renjo de la Gran Bretanja e ła Repùblega de le Sete Provinse Unìe, ła cuała ła ghe ga rechiedesto a ła Spanja el retiro de łe só trupe da la Sisiłia e da ła Sardenja. Ła flota ingleze ła gaveva presedentemente zbarcà un modesto continzente de trupe austriaghe inte la sità de Mesina, controłada dai spanjołi, che ła ze stà mesa soto asedio.
La bataja
[canbia | canbia el còdaxe](VEC)
«Par na fatałità łe nostre gałìe no podendo entrar in conbatimento, łe se se gar retirà a Pałermo, e el vinsidor 'pena el ga podesto reparar i só dani, el zera ndà a ostentar inte'l porto de Siracuza łe piciàe, vargonjozo fruto de ła só perfidia.»(spa )
«Por una fatalidad nuestras galeras no pudiendo entrar en combate, se retiraron à Palermo, y el vencedor tan pronto come pudo reparar sus averías, fué à obstentar en el puerto de Siracusa las presas, vergonzoso fruto de su perfidia.»— José Ferrer de Couto, miłitar e stòrego spanjoło, so ła bataja navałe de l'11 agosto 1718.[1]
Byng el ga descovà infin l'Armada Española (29 nave da conbatimento par un total de 1.360 canoni e 10.100 òmeni)[2] l'11 agosto 1718, che'l zera drio traversar el łongo łitorałe siracuzan: i inglezi i ła ga intarsetada e, sensa na declarasion de guera (Byng el gaveva łasà el Streto de Mesina ofrìndoghe na tregua ai spanjołi e el só governo no'l vołeva serto na guera ofisiałe co ła Spanja),[3] i ła ga tacada pezantemente cuando ła major parte dei gałeoni spanjołi i zera rivà a Capo Passero (łocałità che defati ła ghe ga dà el propio nome a ła bataja). Errore script: nessun modulo "Immagine multipla".Ła flota spanjoła ła zera costituìa da 26 nave da guera, do brułoti, cuatro canoniere, sete gałìe e numeroze nave onerarie. Eła ła navegava in òrdene sparso e ła conparsa de łe nave britàneghe no ła ze stà a'l prensipio parsepìa cofà un menaso, poiché ai comandanti no'l zera njancora noto l'ultimatum de ła Cuadruplise Aleansa.
La flota spanjoła ła se ga spartìa in do, łe nave pì picenine łe se ga dirizesto verso ła costa sisiłiana mentre łe pì grande łe ga afrontà łe nave inglezi 'pena st'altre łe se ga fate vanti. La HMS Canterbury co ła HMS Burford, ła HMS Argyle e cuatro altre nave inglezi łe ze stà destacà par darghe ła casa a'l primo grupo e łe ghe ne ga caturà na granda parte. St'altre drioman łe ze stà łasàe a l'àncora inte l'izoła de Minorca
I spanjołi i gaveva un nùmaro de nave scuazi conpanjo a cuełe inglezi, i cuałi i podeva contar so na major potensa e cuałità (21 nave da guera par un totałe de 1.400 canoni e 8.885 òmeni)[4] e, stando a łe diverse testimonianse (chi che'l ga zbarà el primo colpo de canon A ze restà na cuestion controversa) el ga subìo łe provocasion de łe ciurme britàneghe, cusì che'l ga dovesto deféndar e cuindi el ze stà costreto a conbater, nonostante no'l se catase in aseto da bataja (a cauza anca de l'asensa de vento ła sera prima inte'l mare aretuzeo): i inglezi, infati, i ga avùo zogo fàsiłe podendo tacar ùnjołe nave nemighe co pì nave a la volta:[5] par fegurarse el zènare de bataja, A ze sufisiente métar in ciaro che l'amiraja ibèrega, ła Real San Felipe, l'è stà tacada da 7 nave nemighe contenporaneamente.[6] Ai spanjołi (par boca dei stesi ingleze) A se ga reconosesto corajo e na forsa de vołontà che ła dezbocava in desperasion, ma A se ghe ga renprovarà el mancà òrdene da bataja.
Racuante nave spanjołe łe ga sercà de scanpar, altre łe se ga ingiarà so łe rivee siracuzane.[7] L'amiraja de'l comandante spanjoło, José Antonio de Gaztañeta, ła ga rezistìo fin a l'ùltemo (daspò sete ore de conbatimento, scumisià verso łe 11:00 de matina) e l'isteso amiragio el zera stà gravemente ferìo a na ganba: inte ła soła só nave A se ga avùo 200 morti, par un total de 2.400 pèrdite par i spanjołi, tra morti e ferìi, pì 3.600 prezonieri, mentre i inglezi i ga avùo 500 morti e ferìi.[8] A ze stà un dezastro enorme pa' ła Spanja, poiché in cuełe acue A ghe zera el nucleo prinsipałe de ła só flota.
La bataja ła gaveva intaresà na stra łarga feta de'l teritorio siracuzan: da Augusta, pasando par Siracuza e Avola, fin a ła ponta strema de ła Sisiłia orientałe e a'l canałe de Malta, se vedeva nave spanjołe destruzesto o inseguìe dai inglezi:Errore script: nessun modulo "Immagine multipla".El porto grando de Siracuza visto da uno dei pałasi stòreghi de Ortigia: el viseré Maffei el ga vardà da una de chełe fenestre ła desfata de l'Armada Espanola
I fondałi de'l siracuzan i custodise pluzori reperti bełici navałi. Inte'l 2012 el A ze stà individuà, tra Avola e Cassibile, a sirca 5 metri de fondità, el rełito de na nave e i so canoni (che i gaveva ła scrita "London") resałente a'l conflito bełico de'l 1718
8 gałeoni i zera stà bruzà inte ła spiagia de Avola, ancor prima che Byng el razonzeste el groso de'l ucleo a Capo Passero (17 gałeoni),[9] e racuanti dei ecuipagi spanjołi i gaveva trovà scanpo dezmontando a tera: i ga aprodà inte ła visinanse de l'omònema tonara, inte'l porto de l'apena costruìa sitadina iblea[7] (séndo stada ła montana Avola antiga totalmente desfada da'l taremoto de'l 1693); tra cuesti ghe gera el vise-amirajo Stefano de Mari (50 tra morti e ferìi inte ła só nave), de orizeni zenovezi a'l servisio de Fiłipo V, che'l comandava ła Retrovardia, conponesta da 6 vasełi.
Ga afermà el viseré Maffei, che da ła só abitasion in Ortigia l'11 agosto el ga vedùo łe nave spanjołe bruzar, che i siracuzani i gaveva visto ła sera de'l 10 agosto e l'alba de'l zorno drio l'intiera flota de'l re Catòłego sfiłar davanti ai bałuardi aretuzei, po', n'ora daspò de'l łevar de'l sołe (cuindi segondo i siracuzani ła bataja ła ga scominsià asé prima de łe ore 11.00) i ga sentìo i primi zbari, non distanti da łori, e el gazabeo el ze ndà vanti par tuto el zorno (fin a'l 12 agosto i fisava ancora ciò che'l resta de ła flota ispànega bracada dai gałeoni d'Inghiltera).[10]
Łe reasion
[canbia | canbia el còdaxe]L'amirajo ingleze el ze restà un paro de zorni in alto mar, poiché el gaveva da reparar sia i dani pì gravi a łe só nave che a cuełe dei nemighi, par parmétarghe a tuti de móvarse de łà. In cuełi franzenti Byng el ga resevùo el mesajo de'l só ofisiałe, el capitan George Walton[N 1], che'l ło informava de ła catura de altre nave spanjołe a'l łargo de ła sità aretuzea:
Sinjor - Gavemo ciapà e destruzesto tute łe nave Spanjołe che łe zera so ła costa; el nùmaro come da màrzene. Mi son, &c., G. Walton. Canterbury [ła nave] a'l łargo de Siracuza, 16 Agosto 1718., op. cit., Tobias Smollett, A Complete History of England, 1759, p. 234.
Byng el ze riusìo a remétar łe flote in stato de navegasion el 17 agosto e cueło steso zorno el ze rivà a'l porto de Siracuza;[11] segondo altre cronaghe A zera invese el 19 agosto:
L'Amirajo Byng, avendo riunìo łe só nave daspò l'asion, el ze entrà in Siracuza el 19 Agosto, N.S. dove el ga trovà el capitan Walton e el só botin. Siracuza ła zera a chel tenpo blocada da un destacamento de l'ezèrsito spanjoło [...], [[#CITEREFAdmiral Byng, having collečted his ships after the action, put into Syracuse the 19th of August, N. S. where he found Captain Walton and his prizes. Syracuse was at the time blocked up by a detachment of the Spanish army [...]|op. cit.]], Nicolas Tindal, The History of England, vol. 27, p. 198.
In sità i inglezi i ga sevità a reparar łe só nave. Inte'l fratenpo A se ga desidesto el destin dei prezonieri spanjołi: tanti de łori, co i propi gałeoni mal ciapài, entrài in aspro atejamento co i inglezi (a tal ponto che st'altri i ga deznuà i ofisiałi prezonieri[12]) da Siracuza i zera stà mandà a'l porto de Mahón (postasion britànega in tera spanjoła), mentre l'amirajo in cao, José Antonio de Gaztañeta el ze stà menà via mar, co altri prezonieri de ła Real San Felipe (che tra l'altro ła ze saltà par aria na volta venjesta fora da'l porto aretuseo, copando 160 inglezi e 50 spanjołi[12]), inte ła visina Augusta e cui rełasà soto promesa, vołesta da Byng, che costori no i toransa a conbáter par almanco cuatro mezi.[12] Altri prezonieri ancora i zera restà inte ła sità aretuzea ma da cui i zera riusìi in calche modo a fuzir e i ze tornà a Pałermo, dove che se gaveva inbosołà i superstiti de ła bataja navałe siracuzana (sołe 2.600 òmeni so 10.100).[12]
A Siracuza Byng el gaveva intaołà łe prime tratative diplomàteghe: el ghe ga scrivesto a'l marcheze de Lede, sercando de zustifegar el pałeze dełibarà ataco, co conseguente destrusion de l'intiera flota da conbatimento spanjoła, co parołe de ramarico e despiàser par cuanto ch'A zera capità, acuzando i spanjołi de èsar stà i primi agresori e de non considarar tałe ato come motivo de rotura dei boni raporti che ancora ghe jera tra łe do nasion che łe raprezentava.[12] Po' el ga avùo un incontro co'l viseré piemonteze, Annibale Maffei. I do i ga ventiłà l'entrada in sensa de łe trupe inperiałi.[13][N 2]
L'intrapendensa de l'Inghiltera, che ła viołava cuanto stabiłìo in presedensa so l'Ałeansa, ła ga indinjà ancor prima de ła Spanja ła Fransa,[15] ła cuała ła ga acuzà i inglezi de èsarse łasà sfuzir ła situasion de man e de aver ecedùo inte ła demostrasion de forsa, sacrifegando ła mediasion par i propi scopi parsonałi: che i gera cuełi par l'aponto de sopiantar definitivamente i spanjołi inte'l dominio dei mari:
[...] Sendo restà só Maestà Britànega paron de’l mar.., [[#CITEREF[...] Habiendo quedado su Magestad Britanica dueňo del mar.|op. cit.]], Comentarios de la guerra de España e historia de su Rey Phelipe el Animoso, 1725, p. 256.
Pì indulzente asà A ze stà ła reasion de l’inperador Carlo VI che’l ga spedìo a Bying na całoroza łétara de rengrasiamento, mentre st’altro el zera oncora stasionà, inte ła sità de Siracuza; inte ła misiva se ghe rendeva omazo par el presiozo ofrìo a ła cauza de ła Cuardruplise Ałeansa. L'inperador par zonta el ghe ga demostrà el só afeto a l’amirajo ingleze donándoghe insenbre a ła łétara anca un só retrato stra costozo contornà dadiamanti.[16]Ma l'aprovasion pì inportante par Byng ła ze stà cueła che ghe ga demostrà Só Maestà Britànega, Zorzi I d'Inghiltera,che el 23 agosto 1718 (l’isteso zorno che Byng el gera drìo momentaneamente łasar Siracuza par ndar verso Reggio dai soldài zarmàneghi[13]) el ghe ga scrivesto na łétara in łengua franseze (intitołada Monsieur le Chavalier Byng) inte ła cuała mìa soło el ghe dava pien puzo pa’ła bataja che’l gaveva dovesto afrontar ma el se firmava come «vostro caro amigo[17]».
Byng el sarìa deventà par i pròsemi mezi ła fegura prinsipałe co ła cuała A conjava intarazir par venjir a cao de ła conplesa guera sisiłiana, e Siracuza ła sarìa restada stretamente łigada a łe só diretive, tanto che da alguni stòreghi eła ła ze stà definìa da chel momento fin vanti «tera ingleze[18]».
Spiritada ze stà ła reasion a caodl de ła Spanja; no A ze stà calcosa che’l ga colpìo soło ła parte miłitar de’l paeze ma l’intiera nasion: i spanjołi i ga arestà, confiscà e maltratà tuti i inglezi e łe só nave che łe se trovava inte i porti dei domini de Spanja,[N 3][19] poiché il «fatto di Siracusa» (uno dei tanti nomi dazesti a l'11 agosto 1718)[19] el zera un «oltragio sensa presedenti[20]», come ga avùo a łamentarse i anbasadori spanjołi a ła corte ingleze. El re Catòłego, Fiłipo V de Borbone, el ga parà via tuti i consołi inglezi da’l só inpero e el ga armà nave corsare contro i mercanti de Só Maestà Britànega; ła cuała cosa ła ze stà imitada anca dai sovrani dei altri paezi bełigeranti, cusiché el mar Mediteraneo el ze devenjesto in cuełi ani inposibiłe da navegar pasifegamente, co grave dano, sorratuto econòmego, par tuti i paezi che i se ghe afasava.[21]
Inserte, infin, A resta łe reałe motivasion che łe ga spenesto ła flota d’Inghiltera a viołar łe tratadive de mediasion par fiondarse, in maniera pì che desiza, sora i spanjołi. Drio alguni stòreghi eła ła vołeva infirmar che łe nave de Spanja łe dezbarcase a Siracuza, par ciaparla da’l mare.[22] Altri i sostien che’l gavese avùo órdeni segreti da’l re Zorzi I, el cuało el ghe gavarìa ordenà ai só òmeni de łibararse conpletamente de ła nova marina ispànega. Posteriormente, el capitan nordamerican Alfred Thayer Mahan el gavea definìo ‘sta batja cofà moralmente discutibiłe.[23][24]
Da’l canto suo, el cardinałe Alberoni (daspò aver zbiazemà Byng de viołensa e corusion[24]) el ga dimandà, sensa otenjir resposta: «se l'amiragio no’l gavese avùo in pensier de tacarli, parché córarghe drìo da’l Faro fin a Siracuza?[25]».
Ła preza de pozision de l’Órdene de Malta
[canbia | canbia el còdaxe]Tamentre infuriava el conbabimento navałe, ga fazesto ła só conparasa in acue siracuzane do fregade spanjołe, ła Perla e ła San Juan el Chico, che ła zonzeva da l’ìzoła de Malta, capitanàe da’l spanjoło Baltasar de Guevara. ‘St’altre do nave łe zera drìo córar in àida de l’amiragia,, ma cuando che łe ga vedesto che ła Real San Felipe infin ła se gaveva arendesto, par non socónber anca ełe inutilmente, łe ga fato veła da novo verso Malta, e łà ga trovà salvaneła altri ecuipagi spanjołi superstiti (anca se par, so’l scominsio, el Gran Mestro no’l vołese acołierli[N 4]).[26]
L'Órdene dei cavałieri de Malta, infati, da l’inisio de’l ràdego el gaveva roto el só zuramento de neutrałità e el se gaveva schierà par ła Spanja, dándoghe porto franco ai soldài de st’altra nasion e simentando invese gran dano a ła marina sabauda, łe cuałe gałìe łe venjea tratenjùe mo' di ostazo da’l Gran Mestro. Tałe situasion ła sustava enormemente Byng, el cuało da Siracuza el se ga trasferìo a Malta par persuàder el Gran Mestro Ramon Perellos y Roccaful a non darghe ultarior protesion a ła nasion bełigerante e de restituirghe a Siracuza ła marina savojarda. Ła sità aretuzea ła gaveva za ospedà defati do de łe tre grose nave da guera de ła nova marina sisiłiana (finansiada dai piemontezi daspò che el tratado de Utrecht el gaveva obligà i spanjołi ad evacuar ła sua da łe acue de l’izoła inte’l 1713), ła Vittorio e ła Beato Amedeo (60 canoni paromo), che łe ze stàe infin secuestràe dai spanjołi daspò che Maffei el ło gaveva spedìo in agiuto dei piemontezi sediài inte ła Sitadeła mesineze (łori i łe rebatezava respetivamente Triunfo e Victoria).[27]
Tałe A ze stà ła secuensa dei fati che i ga portà a łe tension tra l'Órdene e chi in cuel momento A se ocupava de ła defeza de Siracuza: cuando i spanjołi i ga invadesto ła Sisiłia, i capitani de łe 5 gałìe sabaude (Capitana, Milizia, Patrona, Sant'Anna e San Francesco), che łe se trovava provizoriamente ad Augusta par dezarmárghene el casteło e trasferìrghene l’artiłiarìa a Siracuza (el re piemonteze no’l retenjea ła rada augustana defendibiłe, per cui el ga vołesto pontar tuto so ła piasa d’armi aretuzea[28]), non apena i ga avùo zbianso de ła trionfałe acołiensa pałermitana inte i revardi dei spanjołi, i ga voltà łe spałe a cuełe piase che oncora łe rezisteva par i piemontezi e i gaveva fato canbiar rota a łe gałìe a Malta. I achipaji, in majoransa sisiłiani, i se rebełava ai órdeni dei piemontezi, refiutandose de ndar Siracuza, cusì come Maffei el ghe gaveva ordenà a łori de far (trovandose eło za in sità). Łe ciurme łe ga otenjùo par zonta el puzo, desizivo, de’l Gran Mestro, che’ l ghe gaveva vietà ai zenerałi piemontezi de intrapréndar ła navegasion in diresion de łe acue siracuzane e el gavea tenjùo łe nave ancoràe a Malta. Inùtłe łe acoràe łétare de’l Maffei inderisàe a ła Sacra Miłisia.[29]
Byng el ga savesto de’l mutinamento de łe gałìe parché el gera drìo darghe ła casa a’l contramirajo irlandeze George Cammock, meso a’l servisio de Spanja (daspò ła bataja Capo Passero i inglezi no i ghe ga dà pì tregua so i mari ai spanjołi),[30] e A ghe gera rivà voze che st’altro el se trovase inbuzà a Malta.
El Gran Mestro, daspò aver ventiłà, el gaveva aconsentìo a’l vołer de Byng (soto spacato manaso de ostiłità bełiche inte i confronti dei cavałieri) e el ga parmeso finalmente el rientro de łe gałìe in Sisiłia, ndándoghe contro el parer de’l capitan spanjoło Guevara che’l insisteva par no parmétarghe el rientro. L'amirajo de Só Maestà Britànega el gavea menasà i mutinà e, agrégandoghe ai sisiłiani che jera restà i marineri inglezi de łe só nave[31], el ga fato rota verso Siracuza, indove ga aprodà tuti verso ła metà de otobre.[32] No A ghe ze restà par łongo tenpo inte ‘sto porto sisiłian łe sudite gałìe, poiché Byng el ga retenjesto che łore łe fuse pì ùtiłi inte łe acue de’l Streto de Mesina, par inpedirghe ai spanjołi el straporto de vivari; el ghe gavea afiancà cuindi a łe gałìe de’l Renjo de Napułi (łore łe sarà infin remandàe a Nisa inte’l córer de’l 1719).[32]
Conseguense
[canbia | canbia el còdaxe]Cuatro mezi pì tardi, el 17 desenbre 1718, Fransa, Inghiltera ed Austria i ghe ga declarà guera Spanja, inisiando cusì ła Guera de ła Cuadruplise ałeansa. I Paezi Basi i ga razonzesto drioman i ałeà declarándoghe a só volta guera ai spanjołi inte l’aosto dei mèdemo ano. El zlontamento de ła flota spanjoła el ghe ga consentìo ai soldài austriaghi, co el sostenjo de ła flota ingleze, de dezbarcar indesturbài in Sisiłia e concuistar l’ano drio ła sità de Mesina par proséder drioman verso Pałermo.
Byng el ze stà zenarozamente reconpensà da’l Zorzi I par ła só vitoria e ghe zera stà conferìi pieni poteri par negosiar co i prìnsipi e i Stati d'Itałia in nome de ła corona britànega. A’l só rientro in patria inte’l 1721 el ze stà nomenà contramirajo de Gran Bretanja, menbro de’l Consejo Privà e nobiłità o i titołi de Barone de Southill e 1° Visconte de Torrington, inte’l Devon.
De łe nave caturàe in bataja, ła Principe delle Asturie, che ła jera stà orizenariamente a nave ingleze da 80 canoni Cumberland, caturada dai fransezi inte’l 1707 e drioman vendùa a ła Spanja, ła ghe ze stà vendùa a l’Austria. Inte’l 1731 l'Inghiltera ła se ga ofrìo de restituirghe a ła Spanja łe nave caturàe durando ła bataja de Capo Passero ed ancoràe a Minorca, ma el só stato el zera deventà cusì andante, che łe ze stà destruzeste so’l łogo.
Nave coinvolzeste
[canbia | canbia el còdaxe]Inghiltera
[canbia | canbia el còdaxe]Sir George Byng
- HMS Barfleur, 90[33] (Amirajo Sir George Byng, 1º comandante George Saunders, 2º comandante Richard Lestock)
- HMS Shrewsbury 80, (Viseamirajo Charles Cornwall, comandante John Balchen)
- HMS Dorsetshire 80 (Contramirajo George Delavall, comandante John Furzer)
- HMS Breda 70 (comandante Barrow Harris)
- HMS Burford 70 (comandante Charles Vanbrugh)
- HMS Captain 70 (comandante Archibald Hamilton)
- HMS Essex 70 (comandante Richard Rowzier)
- HMS Grafton 70 (comandante Nicholas Haddock)
- HMS Kent 70 (comandante Thomas Mathews)
- HMS Lenox 70 (comandante Charles Strickland)
- HMS Orford 70 (comandante Edward Falkingham)
- HMS Royal Oak 70 (comandante Thomas Kempthorne)
- HMS Canterbury 60 (comandante George Walton)
- HMS Dreadnought 60 (comandante William Haddock)
- HMS Dunkirk 60 (comandante Francis Drake)
- HMS Montagu 60 (comandante Thomas Beverley)
- HMS Ripon 60 (comandante Christopher O'Brien)
- HMS Rupert 60 (comandante Arthur Field)
- HMS Superbe 60 (comandante Streynsham Master)
- HMS Rochester 50 (comandante Joseph Winder)
- HMS Argyle 50 (comandante Conningsby Norbury)
- HMS Charles Galley 44 (comandante Philip Vanbrugh)
Totałe: na nave da 90 tochi, 2 da 80 tochi, 9 da 70 tochi, 7 of 60 tochi, 2 da 50 tochi, 1 da 44 tochi.
Ła flota britànega ła conprendeva anca sie nave minori – i brułoti Garland (Samuel Atkins) e Griffin (Humphrey Orme), ła nave oneraria Success (Francis Knighton), ła nave-ospeałe Looe (Timothy Splaine), ła tartana Basilisk (John Hubbard) e na inonimanada nave-puzo co bonbe.
Spanja
[canbia | canbia el còdaxe]Viseamirajo Don José Antonio de Castaneta
- Real San Felipe (El Real) 74[33] - Catturata dalla Superbe e dal Kent, ła ga sciopà daspò èsar stà remurciada a Mahon.
- Principe de Asturias 70 (contramirajo Don Fernando Chacón) - Caturada da ła Breda e da ła Captain.
- San Juan Bautista 60 (comandante Don Francisco Guerrero) – Fuzìa a Malta.
- San Luis 60 (Contramirajo Don Baltasar de Guevara) – Fuzìa a Malta.
- San Pedro 60 (comandante Don Antonio de Arizaga) - Fuzìa.
- San Carlos 60 (comandante Prinsipe di Chalois) - Caturada da ła Kent.
- Real Mazi (El Real) 60 (Contramirajo Marcheze de Mari) - Caturada da ła divizion de ła Canterbury.
- San Fernando 60 (Contramirajo George Cammock) – Fuzìa a Malta.
- Santa Isabel(la)/San Isabel 60 (comandante Don Andrea Reggio Branciforte) - Catturata dalla Dorsetshire.
- Santa Rosa 60 (comandante Don Antonio González) - Caturada da ła Orford.
- Perla de España 54 (comandante Don Gabriel Pérez de Alderete) – Fuzìa a Malta.
- San Isidro 46 (comandante Don Manuel de Villavicencio) - Caturada da ła divizion de ła Canterbury.
- Hermione 44 (comandante Don Rodrigo de Torres) – Fuzìa ma bruzada a Mesina.
- Volante 44 (comandante Don Antonio Escudero) - Caturada da ła Montagu e dalla Rupert.
- Aguila 24 (comandante Don Lucas Masnata) - Caturada da ła divizion de ła Canterbury.
- Esperanza 46 (comandante Don Giovanni Maria Delfino) – Insendiada par scánparghe a ła catura.
- Juno 36 (comandante Don Pedro Moyano) - Caturada da ła Essex.
- Sorpresa 36 (comandante Don Miguel de Sada, conte de Clavijo) - Caturada da ła divizion de ła Canterbury.
- Galera 30 (comandante Don Francisco Álvarez Barreiro) - Fuzìa.
- Castilla 30 (comandante Don Francisco de Liaño) - Fuzìa.
- Conde de Tolosa 30 (comandante Don José de Goycoechea) – Fuzìa, ma caturada drioman a Mesina.
Totałe: 1 nave da 74 tochi, 1 nave da 70 tochi, 8 nave da 60 tochi, 4 nave da 50 tochi, 3 nave da 40 tochi, 2 nave da 30 tochi, 3 nave da 26 tochi, 1 nave da 14 tochi, 13 altre.
Note
[canbia | canbia el còdaxe]- Note esplicadive
- ↑ Colui che, stando alle cronache spagnole, ha sparato il primo colpo, ad Avola.
- ↑ Nonostante né Maffei né il suo re, Vittorio Amedeo, fossero contrari al loro supporto esterno, essi si rifiutavano ancora di ammetterli dentro le piazzeforti tenute dai piemontesi, poiché , specialmente dopo la battaglia navale, erano convinti di potercela fare da soli, di resistere e tenersi la corona del Regno. Ma Byng avvertì il viceré che il Piemonte doveva rispettare i patti presi dalla Quadruplice Alleanza; che se si fosse ancora rifiutato di eseguirli Byng avrebbe scavalcato Torino e chiesto ordini direttamente da Londra, dando ad intendere al viceré Maffei che quella poderosa flotta che adesso egli poteva ammirare nel porto di Siracusa poteva d'un tratto diventargli nemica. Maffei, persuaso da ciò, ordinò al marchese di Andorno di far entrare finalmente i germanici, sbarcati precedentemente a Reggio Calabria, nella Cittadella messinese.[14]
- ↑ Arrivando a tagliare persino le orecchie a quei capitani inglesi che rifiutavano di farsi confiscare nave, uomini e merci. Vd. Storia universale dal principio del mondo sino al presente scritta da una compagnia di letterati inglesi [...], vol. 57, 1791, pp. 209-210, 213.
- ↑ Prima i susperstiti della battaglia andarono in Grecia, ma qui non fu concesso loro di entrare, quindi si diressero a Malta dai loro altri compagni spagnoli. Baltasar de Guevara aveva in precedenza chiesto al Gran Maestro l'uso delle galee di Sicilia, ma questi si era rifiutato (così come però si rifiutava anche di riconsegnarle al conte della Mirandola, a Siracusa). Incontrando quindi l'ira di Filippo V, il quale proibì (non avendone però esattamente più le facoltà) il commercio dell'Ordine con i siciliani. Cfr. Vicente Bacallar, Comentarios de la guerra de España, e historia de su Rey Phelipe V el animoso, 1725, p. 99.
- Rifarimenti
- ↑ Historia de la marina real Española desde el descubrimiento de las Americas hasta la batalla de Trafalgar [...], 1854, p. 628.
- ↑ Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, p. 161.
- ↑ Micaela Mata, Institut Menorquí d'Estudis, Menorca británica: Pugna, pasividad y progreso, vol. 1 (ES), 1994, p. 130.
- ↑ Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, p. 163.
- ↑ Revue française de science politique , Parigi, 1892, p. 444; Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, p. 160.
- ↑ Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, pp 149-150.
- ↑ 7,0 7,1 Micaela Mata, Institut Menorquí d'Estudis, Menorca británica: Pugna, pasividad y progreso, vol. 1 (ES), 1994, p. 136.
- ↑ Gaston Bodart, Militär-historisches Kriegs-Lexikon, (1618-1905). Wien (DE), 1908 pg. 176.
- ↑ Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, p. 149.
- ↑ l renjo de Vitorio Amedeo II de Savoia inte l'izoła de Sisiłia, da l'ano 1713 a'l 1719 documenti rancurà e stanpà par órdene de ła maestà de'l Re d'Itałia Vitorio Emanuełe II, vol. 3, 1866, pp. 380-381.
- ↑ Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, p. 155; Sir William Laird Clowes, Sir Clements Robert Markham, The Royal Navy: A History from the Earliest Times to the Present (EN), 1996, p. 38.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, pp. 155-156.
- ↑ 13,0 13,1 Paul de Rapin-Thoyras, The History of England (EN), vol. 5, 1747, p. 570.
- ↑ Storia universale dal principio del mondo sino al presente scritta da una compagnia di letterati inglesi [...], vol. 57, 1791, p. 210.
- ↑ La Sicilia nel 1718, p. 65 (Archivio di Stato di Torino a cura di Alberico Lo Faso di Serradifalco).
- ↑ Storia universale dal principio del mondo sino al presente scritta da una compagnia di letterati inglesi [...], 1791, p. 211.
- ↑ Paul de Rapin-Thoyras, The History of England (EN), vol. 5, 1747, p. 569.
- ↑ Archivio storico veronese, 1883, p. 137.
- ↑ 19,0 19,1 Jean Rousset de Missy, Istoria del Cardinal Alberoni: dal giorno della sua nascita fino alla metà delle anno 1720, pp. 129, 139.
- ↑ David Hume, The History of England, vol. 3, 1840, p. 341.
- ↑ Matheo Garviza, Comentarios de la guerra de España e historia de su Rey Phelipe el Animoso (ES), 1725, p. 257.
- ↑ Fernando Martínez Laínez, Carlos Canales, Banderas lejanas (ES), 2017, cao. 4,2.
- ↑ Alfred Thayer Mahan, The Influence of Sea Power Upon History, 1660-1783 (EN), 1895.
- ↑ 24,0 24,1 Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, pp. 158, 160.
- ↑ Storia universale dal principio del mondo sino al presente scritta da una compagnia di letterati inglesi [...], vol. 57, 1791, p. 212.
- ↑ Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, pp. 151-152.
- ↑ Instituto de Historia y Cultura Naval (IHCN), Battalla de Cabo Passaro, 1718 (ES), vol. 6, cap. X, p. 157.
- ↑ Sebastiano Salomone, Storia di Augusta, 1905, p. 165.
- ↑ Isidoro La Lumia, La Sicilia sotto Vittorio Amedeo di Savoia, 1877, pp. 242, 255.
- ↑ David S.T. Blackmore, Warfare on the Mediterranean in the Age of Sail: A History, 1571-1866 (EN), 2014, p. 121; Storia universale dal principio del mondo sino al presente scritta da una compagnia di letterati inglesi [...], 1791, p. 210.
- ↑ Nicolas Tindal, The History of England, vol. 27, p. 198.
- ↑ 32,0 32,1 Isidoro La Lumia, La Sicilia sotto Vittorio Amedeo di Savoia, 1877, pp. 254-255.
- ↑ 33,0 33,1 Numero di cannoni
Rifarimenti
[canbia | canbia el còdaxe]Łinganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]- (EN) Dipinti della battaglia Archivià il 4 de marso 2016 in Internet Archive.
dalla collezione del Maritime Museum Greenwich.