Łéngua finlandeze
suomi | |
---|---|
Nome locaƚe | suomi |
Tipo | łéngua viva e łéngua naturałe |
Parlà in | Finlandia, Estonia, Svezia, Rusia e Norvegia |
Autòctono de | Nord Europa |
Parlanti | |
Totałe | 7 milioni (2012 ) |
Clasifega | no in top 100 |
Caratarìsteghe | |
Scritura | alfabeto latin e Scandinavian Braille |
Clasifegasion lenguìstega | |
łéngua umana łéngue uràłeghe łéngue ugrofìneghe łéngue fino-pèrmeghe łéngue fino-volgàeghe łéngue fino-sami łéngue fino-bàlteghe | |
Statuto ofisałe | |
Lengua ofisałe in | Finlandia, Union europea, Republica de Carelia |
Regoƚà da | Kotimaisten kielten tutkimuskeskus |
Vulnerabiłità | 1 segura |
Istòria | history of the Finnish language (en) |
Còdazi | |
ISO 639-1 | fi |
ISO 639-2 | fin |
ISO 639-3 | fin |
SIL | FIN |
Glottolog | finn1318 |
Linguasphere | 41-AAA-a |
Ethnologue | fin |
ASCL | 1602 |
IETF | fi |
Toco in lengua | |
Declarasion Universaƚe dei Deriti de l'Omo, art. 1 Kaikki ihmiset syntyvät vapaina ja tasavertaisina arvoltaan ja oikeuksiltaan. Heille un annettu järki ja omatunto, ja heidän un toimittava toisiaan kohtaan veljeyden hengessä. |
El finlandéxe l'è na łéngua ugrofìnica che ła vien doparà uficialmente inte ła Repùblica de Finlandia. Ła xe łigà co l'èstone e in parte co l'ungaréxe.
Pronomi
[canbia | canbia el còdaxe]El finlandéxe no'l ga nisuna difarensa de xenare par maschil e feminil gnanca sui pronomi, fora che calche fórma speciałe interogativa o demostrativa par riferirse a łe robe invese che ai èseri viventi come fa el vèneto co "ci/chi?" (persóna) e " 'sa/cósa/ché?" (roba) o come ła difarensa intrà "xe 'sto qua" (omo) e "xe questo" (el fato).
Declinasion
[canbia | canbia el còdaxe]Parò el finlandéxe el ga na declinasion de ben quìndexe caxi e do nùmari (singołar/plural) che i se conbina faxendo un saco de fórme: serte łe xe intuitive parché basta tacar łe finałi una drio l'altra (sing: talo-talossa plur: taloi-taloissa), ma serte altre se fa pi fadiga ricordarle (sing: rakkaus-rakkaudessa).
Compleménti
[canbia | canbia el còdaxe]Po dopo in finlandéxe, de łe volte, el stéso conpleménto el se traduxe in modi difarenti: par exenpio el conpleménto ojeto direto el pol aver tri caxi diversi (nominativo, genitivo o partitivo) traduxendo parfin el tenpo del verbo.
Verbi
[canbia | canbia el còdaxe]Par exenpio ghe xe do tipi de pasà:
- caxo nominativo (pasà conposto): "luin kirja" (go łeto el/un łibro)
- caxo partitivo (inparfeto/progresivo): "luin kirjaa" (mi łezéa el łibro - xera drio łèzar un łibro)
Oben ghe xe el futuro, diverso dal prexente:
- caxo nominativo (prexente/progresivo): "luen kirja" (deso łezo el łibro - so' drio łèzar el łibro)
- caxo genitivo (futuro): "luen kirjan" (doman łezo el łibro - łezarò el łibro)
Łéngoe ufisiałi de l'Onion Eoropea | ||
---|---|---|
Bulgaro | Castiglian | Ceco | Croato | Daneze | Estone | Finlandeze | Franseze | Grego | Ingleze | Itałian | Irlandeze | Łetone | Łituan | Malteze | Ołandeze | Połaco | Portogheze | Rumen | Slovaco | Slovèn | Svedeze | Todesco | Ungarèze |
Controło de autorità | LCCN (EN) sh85048412 · GND (DE) 4124978-1 · BNF (FR) cb11931411g (data) · NDL (EN, JA) 00563216 |
---|