Difarense intrà łe version de "Diałeto primierot"
[Version verifegà] | [Version verifegà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica |
|||
Riga 49: | Riga 49: | ||
=== I numari === |
=== I numari === |
||
* Un, Doi, Trei, Quatro, |
* Un, Doi, Trei, Quatro, Ẑinque, Sie, Sete, Ot, Nòv, Diese. |
||
* Úndese, Dòdese, Trèdese, Quatòrdese, Quìndese, Sèdese, Dissète, Disdòto, Disnòve, Vinti. |
* Úndese, Dòdese, Trèdese, Quatòrdese, Quìndese, Sèdese, Dissète, Disdòto, Disnòve, Vinti. |
||
* Trenta |
* Trenta |
||
* Quaranta |
* Quaranta |
||
* Ẑinquanta |
|||
* Žinquanta |
|||
* Sesanta |
* Sesanta |
||
* Setanta |
* Setanta |
||
Riga 70: | Riga 70: | ||
==== Proverbi contađini ==== |
==== Proverbi contađini ==== |
||
* Se 'l Sass Maor el ha el capel, mola la |
* Se 'l Sass Maor el ha el capel, mola la falẑ e ciapa el restel. |
||
* Se 'l Sass Maor el ha la |
* Se 'l Sass Maor el ha la ẑentura, el siegador el laora a man segura. |
||
* De San Valantin se guerna senza lumin. |
* De San Valantin se guerna senza lumin. |
||
==== Proverbi meteorologici ==== |
==== Proverbi meteorologici ==== |
||
* Se la piova la vien da Santa Catarina, ciapa el restel e camina. |
* Se la piova la vien da Santa Catarina, ciapa el restel e camina. |
||
* Se la piova la vien da la |
* Se la piova la vien da la Ẑareda, la vien co la gheda. |
||
* Se la piova la vien dal Pavion, piova a balon. |
* Se la piova la vien dal Pavion, piova a balon. |
||
* Se la piova la vien del Schener, la vien col ster. |
* Se la piova la vien del Schener, la vien col ster. |
Version de le 21:09, 20 feb 2014
Tipo | dialèto |
---|---|
Diałeto de | vèneto |
Parlà in | Itàłia |
Parlanti | |
Totałe | 10 000 su par do |
Caratarìsteghe | |
Clasifegasion lenguìstega | |
łéngua umana łéngue indoeoropee łéngue itàłeghe łéngue romanze łéngue ìtało-osidentałi vèneto vèneto nordegno |
El Primieròt el é en dialeto parlà tela Val de Primiér, tel Trentin.
Carateristeghe
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Gramàtica primieròta. |
Se vedon la storia del Primiér, podon capir che 'l Primierot el é pì vesìn al todésch, al ladìn e al feltrin che da quel del rest del Trentin.
Tra i carateristeghe pì importanti ghe n'é:
- La pronunẑia de /θ/ con /ẑ/ (ingles: Think), compagn al belumat e al feltrin;
- La pronuncia de /dz/ e de /d/ con /đ/;
- La conversion de ẑerti nomi che in talgian i é in maschile, al femminile:
- la lat, la sàngue, la sòn, la giaẑ.
- La conversion de ẑerti nomi che in talgian i è in feminile, al maschile:
Esenpi de la lengua
I đì dela stemàna
Luni, Marti, Mèrcol, Dòbia, Vèndre, Sàbo, Domenega.
Le stajòn
Insùđa, Instà, Ferđìna, Invern.
I mesi del àn
Ðegnèr, Feorèr Marẑ, Aorìl, Majo, Ðugn, Lujo, Agòst, Setenbre, Otobre, Novenbre, Deẑenbre.
I numari
- Un, Doi, Trei, Quatro, Ẑinque, Sie, Sete, Ot, Nòv, Diese.
- Úndese, Dòdese, Trèdese, Quatòrdese, Quìndese, Sèdese, Dissète, Disdòto, Disnòve, Vinti.
- Trenta
- Quaranta
- Ẑinquanta
- Sesanta
- Setanta
- Otanta
- Novanta
- Ẑènto
- Dosènto
- Mili
- Domili
- Diesemili
- Ẑèntomili
- En milion
- En miliardo
Provèrbi
- Meio brusàr en paes che perder le tradižion
Proverbi contađini
- Se 'l Sass Maor el ha el capel, mola la falẑ e ciapa el restel.
- Se 'l Sass Maor el ha la ẑentura, el siegador el laora a man segura.
- De San Valantin se guerna senza lumin.
Proverbi meteorologici
- Se la piova la vien da Santa Catarina, ciapa el restel e camina.
- Se la piova la vien da la Ẑareda, la vien co la gheda.
- Se la piova la vien dal Pavion, piova a balon.
- Se la piova la vien del Schener, la vien col ster.
- Se la piova la vien de San Martin, la vien col scudelìn.
Sioglilengua e filastròche
- Ẑento ẑeste de ẑeule marẑe.
- Tirìn, tirìn, tirìna / la vècia Giacomina /la lava le scudèle, /la salva le pì brute, /la romp le pì bèle, /despò la và in piaza, /la crompa la salata, /la tasta se la é bona /col far de 'na parona /e tuti i la minciona. /
Bibliografia
- (IT) Livio Tissot, Dizionario primierotto, ed. Manfrini, 1996.
- (IT) Primiero ieri e oggi.
- (IT) Primiero - Storia e attualità, autori vari, 1956.