Salta al contegnùo

Manifesto del Partio Comunista

Pending
Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.


Ła coertìna de l'edisión orizinàłe


El Manifesto del Partio Comunista (Manifest der Kommunistischen Partei) el ze un scartafàso in todesco scrito da i fiłozofi Karl Marx e Friedrich Engels. El ze stà dà fóra ła prima volta a Łondra intel 1848 su comisión de ła Lega comunista, pròpio doménte che scomisiava ła Primavèra dei popołi. Pi vanti el Manifesto el ze stà recognosùo cofà uno dei testi piasé influénti inte ła storia de ła pułitega.[1]

Inte ła primavèra del 1847 Marx e Engels i se ga inscrivesto inte ła Lega dei justi, che ła sa fato sùtio convinta de łe só idee su un "comunismo critego". Intel primo congreso a jugno, ła Lega ła ga dà a Engels da butar zó na "profesión de fede", ma dopo ła ga scartà l'idea, parché un testo de cheła sòrta no'l sarià sta bòn par na organizasión vèrta che no ła vołéa radégi indéntro. Engels parò el ło ga scrito istéso, dando fóra l'aboso de ła confesión de fede de un comunista, indo' che'l definise el programa de ła Lega. Un póchi de mézi dopo, in otobre, Engels el ze ndà a catar ła rama de Parize de ła Lega e'l ga scoverzà che Moses Hess el gavéa scrito un manifesto inadeguà par ła congrèga, che doménte ła gavéa canbià nóme in Lega dei Comunisti. Engels el ga criticà asè el Manifesto de Hess, e el ze stà bòn de sconvinzare el resto de ła Lega a łasar che'l ge ne scrivése uno nóvo. Ałora el ga butà zó i Prinsìpi del comunismo, definìi cofà "pi un fójo de ezame che un credo".

L'ùgnoła pajina óncora ezistente del primo aboso del manifesto, scrita a man da Marx

El 23 de novenbre, póco prima del secondo congrèso de ła Lega dei comunisti (scomisià el 29), Engels el ga scrito a Marx par esprimare ła vója de łasar perdar el crìn da catechismo par el manifesto, parché ge paréa che el gavese da contegnère un fià de storia. El 28 Marx e Engels i se ga visti a Ostend, intel Belzo, e un par de dì dopo inte ła sede zenerałe de l'Asocasión educativa dei laóradori todeschi intel cuartière de Soho a Łondra par capàr parte al congreso. Drio i 10 dì dopo tra i menbri ge ze stà na gran barùfa, e a ła fin Marx el ge ła ga spuntà fóra e, superando na dura e łonga opozisión,[2] el ga fato sù na majoransa a favóre del só programa. Ałora ła Lega ła ga fato sui dei propoziti piasé batajéri de cuei del primo congreso de jugno. De conseguensa Engels e sóratuto Marx i ze stà cargài de butàr zó un manifesto par ła Lega.

Dopo èsar ndà a Borseła, Marx el ze ndà de łongo a procrastinar,[3] laórando soło ogn tanto al manifesto. El pasava gran parte del só tenpo a tegner de łe conferense su l'economia pułitega a Asocasión educativa dei laóradori todeschi, a scrivar articołi par ła gazéta Deutsche-Brüsseler-Zeitung e a far un discorso sul libàro scanbio. El ga parfìn pasà na setimana, dal 17 al 26 de zenaro 1848, a Ghent par tirar sù na rama de ła Asocasión democratega. Ałora, dopo do mézi sensa saver gnente de Marx, el Comitado Sentrałe de ła Lega Comunista el ge ga mandà na ultimatum el 26 de zenaro[4], dizendoge de finir el scartafàso par el primo de febràro. Sta ultimatum ła ga meso prèsia a Marx che'l se ze sbrigà a finìr par tenpo.

In tuto el Manifesto el ze stà scrito in 6-7 setimane. Anca se Engels el ze segnà cofà coautore, l'aboso finałe ze stà scrito soło che da Marx. Da ła łetara del 26 de zenaro[4] se capise che anca ła Lega ła considerava Marx l'ùgnoło autore (e anca che el fose soło un só raprezentante, che'l podéa èsar canbià).[5] El stéso Engels el ga scrito intel 1883 che «el pensiéro de baze drio el Manifesto [...] el ze soło e unicamente de Marx.»[6] El pułitołogo ingleze Harold Laschi el ga parò fato notar che intel Manifesto Marx el ga butà zó na mota de idee mauràe insième a Engels, e el motivo che eło el imizerise el só contributo ze łigà a ła só umiltà.[5]

El Manifesto del Partio Comunista el se conséntra sul radégo tra łe clasi[7] (inte ła storia e ai só tenpi) e i problemi del capitałìsmo e de łe só manière de produsión, pitòsto che star drio a strołegàr come ła sarìa ła futura socetà comunista. Vién parò sutaménte spiegà come che i pensa che'l socałìsmo el caparà el posto del capitałìsmo.

Borgézi e Prołedàri

[canbia | canbia el còdaxe]
Karl Marx

Marx e Engels i ezaminà ła storia cofà na lòta de clase che ła ze sènpre ezistìa e ła ze conbatùa tra oprèsi e opresori. Sto contrasto no'l ze soło oncora prezente inte ła moderna socetà borgéze, ma ansi el se ga inasprìo, parché dopo łe grande trasformasión dei modèłi de produsión ze restae soło do grande clasi: ła borgezìa e'l prołetariado. Ła prima, che ła jèra sta ła clase rivołusionaria intel medioevo e intel prinsípio de l’età modèrna, dopo avèr terà el sistema economego e pułitego de chel perìodo romái inadeguà e obsołèto, ła ze vegnùa sù a tùti i efèti cofà ła clase dominante co ła Rivołusión endustriàłe. Ła seconda, nasùa dal nóvo modèło economego capitałísta, ła ze cueła oprèsa ma bôna de deventàr ła clase dominante.

Ła baze sóra che ła borgezìa ła ga tirà sù ła só forsa ła ze praticamente el sfrutamento del prołetariado, co l'juto dei govérni, definìi da Marx e Engels «un comitato che l'aministra i trafeghi comuni de tùta ła clase borgéze». Ma manman che vién granda l'endustria, vién sù anca ła clase dei laóradori, che ła capa dentro anca parti de ła picoła borgezìa e de ła borgezìa imizerìa, devéntando cusìta piasé numaroza e forte. I sałari sènpre pi strucài i fa sì che łe condisión de vita dei prołedàri łe deventa sènpre pi conpàgne, ałora i prołedàri i se ingruma in asociasión stabiłi par diféndar i só drìti. Co ste premese, el prołetariado el ze destinà a tiràr zò ła clase borgeze insième al modèl economego suo de eła: el capitałìsmo.

Ła ditatura del prołetariado

[canbia | canbia el còdaxe]
Friedrich Engels

Dopo ła rivołusión indove che'l prołetariado el caparà el podére pułitego, gavarà da èsarge par forsa na faze de tranzisión, camà ditatura del prołetariado, indo' che'l stato el metarà via via a dispozisiòn i mèzi de produsión borgézi che i vegnarà doparài da łe asocasión de laóradori par canbiàr radicalménte ła socetà: al posto de un stato borgéze vegnarà tirà su un stato prołedàrio, al posto de na ditatura borgéze na ditatura del prołetariado. Cogna spesifegàr parò che Marx el ga doparà sto tèrmine sołaménte dopo el Manifesto[8], intel 1852, inte na łetera a Joseph Wejdemejer,[9] e intel 1875, inte ła Critica al Programa de Gotha.[10]

Intel Manifesto Marx e Engels i buta zó 10 provedimenti che, co ze stà scrito el Manifesto, i paréa tùti asè progresisti e rivołusionari. Co sti interventi, che int'un primo momento i podària parére despotisi dal punto de vista borgéze, se inviarìa el rabaltòn del sistema capitałìsta.

  1. Espropiasión de ła propietà fondiaria e ùzo de ła só réndeda par łe spéze del stato.
  2. Inposta progresiva forte.
  3. Abołisión del drìto de redità.
  4. Confisca de ła propietà de tuti i emigrati e rebèłi.
  5. Rancurada del credito in man al stato par mèzo de na banca nasionałe col capitałe del stato e manopolìo escluzìvo.
  6. Ingrumada de tuti i mèzi de traspòrto inte łe man del stato.
  7. Moltiplegasión de łe fabriche nasionałi, dei struménti de produsión, zvegràda e mejoramento dei teréni par mèzo de un programa cołetivo.
  8. Yusto òbligo de laóro par tùti, costitusión de ezersiti endustriałi, sóratuto par l'agricoltura.
  9. Unificasión de l'ezersito de l'agricoltura e cueło de l'endustria, co interventi che pónta a scansełàre piàn piàn l'antagonìsmo tra sità e canpàgna.
  10. Istrusión publica e gratùita par tùti i putełi. Ełiminasión del laóro dei putełi su łe fabriche cofà che'l ze oncó. Xmisiotaménto de l'istrusión co ła produsión materiałe e 'vanti cusìta...

Par Marx ła ditatura del prołetariado ła ze soło che un sésto de tranzisión (anca se a łongo tèrmine), che parò ła pónta a superarse da eła eła soła, sensa łasàr nisùna altra forma de stato.[11][12] Soło dopo sta faze se podarà inviàr el comunìsmo, che'l crearà na socetà sensa clasi, sensa opresori e oprèsi, indo' che i mèzi de produsión i ze in man ai laóradori.

Comunismo e Socałismo

[canbia | canbia el còdaxe]

Marx e Engels i ezamina tuti i projèti e łe teorie socałiste che ge jèra in chel momento. I cata fóra vari tipi de socałismo: un socałismo reasionaro, un socałismo conservadore, o borgéze, e un socałismo utopistego. A ste corenti i ge riconose el mèrito (sóratuto al socałismo utopistego) de aver cata fóra łe contradisión del capitałismo e el radégo tra łe clasi e de avèr butà zò de łe proposte de canbiamento par ła socetà, ma i critica do robe: no i ze stà bòni de capàr spacatamente łe parti del prołetariado, tentando de restàr sóra łe parti, e no i ga recognosù al prołetariado el só róło storego e na só autonomia. I propone ałora un socałismo sientifego, che no'l se baza su invensión o idee, ma su fati enpireghi.

Vién infati spiegà che el partio comunista no'l renuìse i altri partii dei laóradori, ma a difarénsa de łori, el sparpagna ła vołontà zenerałe e el difénde i interési comùni del prołetariado intel mondo intièro, indipendentemente da ła nasionałità. El manifesto el méte zò cusìta łe bazi de l'Internasionałismo de stanpo socałista: i prołedari dai vari paezi i ga i stesi fìni, e ałora i ga da unìrse. Da qua el famózo mòto che'l sara el scartafàso:

El Manifesto del Partio Comunista el ze stà dà fóra intel stéso ano che ze scopàe łe rivołusión del 1848. Ma el róło del Manifesto, che oncora no jèra stà tradoto in nisuna łengua, inte ła Primavèra dei popołi el se fèrma al panorama todesco, par mèzo del zornałe de ła Lega Comunista Nóva Gazeta de ła Renania (Neue Rheinische Zeitung).[14] Un róło che Marx el ga pagà co l'espulsión da ła Xermania intel majo del 1849, che dopo na breve sosta a Parize ła ło gavarìa portà a Łondra[14], 'ndo' che'l ga pasà el resto de ła só vita.

Bóło de l'Union Sovietega che'l sełebra i 100 ani del Manifesto del Partio Comunista

Dopo ła sopresión de łe rivolte del '48 ze scomisià un periodo scuro par el scartafàso, cofà tuta la produsión de Marx. Inte i ani '60 de l'otosénto gnente de cueło che gavéa scrito Marx el vegna piasè stanpà.[15]

Inte i ani '70 Marx e el Manifesto i ga catà na nóva fama, grasie al róło sentrałe de Marx inte l'Asocasión internasionałe dei laoradori (piasè cognosùa cofà Prima Internasionałe) e a ła publicasión de Ła guera siviłe in Fransa indo' che Marx el ga prezià ła Comune de Parize del 1871. Inazónta intel proceso par tradimento ai leader del Partio Socałista Democratego Todesco sti ultimi i ga lèto el Manifesto del Partio Comunista cofà prova, e cuesto el fazea sì che el scartafàso el podese èsar dà fóra legalménte inte ła Xermania.[15] Ałora Marx e Engels i ga dà fóra in prèsia na nóva edisión in todesco, che el titoło par ła prima volta jèra stà scursà intel Manifesto Comunista (Das Communistische Manifest), come oncó el ze cognosùo in racuànti paezi. Dai ani inpó el Manifesto el ze stà tradoto e el se ze sparpagnà tra i partii de sanca de tuto el mondo.

Intel 1917, co ła Rivolusión rusa, jèra nasùo el primo stato socałista: l'Union Sovietega. L'ideołozìa del pàre de ła rivołusión e primo presidente de l'Union Vladimir Lenin jèra spacatamente inspirà al marzismo. Inte l'opéra de Lenin Stato e Rivołusion, scrita pròpio intel 1917, el Manifesto el ga un róło sentrałe. Ło sparpagnamento del Manifesto, cofà de altri testi socałisti, jéra un inportante fin pułitego par l'URSS, sia intel paeze che a l'estero. Xà intel 1948, l'ano del zentenaro del scartafàso, dapartuto ła só publicasión no ła ge interesava pi soło ai marzisti, ma anca al publico zenerałe, cofà un clasego de ła pułitega.

Da ła publicasión del Manifesto intel 1848 Marx e el só pensièro jèra restai praticamente scognosùi in Itałia. Łe prime tradusión dei só scriti łe vién fate inte i ani '60 de l'otosénto, e łe se limitava a l'indiriso e i statuti de ła Prima Internasionałe. El primo vèro interese par Marx el ze maurà inte i ani '70, restando in ogn cazo fiapo. Infati int'un Itałia oncora sensa un moderno capitałismo endustriałe, tra i movimenti socałisti el pensièro anarchico, ben raprezentà da Michail Bacunin, el catava piasè consenso de cueło marzista. Ma el pensiéro marzista, manman che'l vegnéa autorevołe intel resto de l'Eoropa, el rivava de riflesso, almanco inte i só contegnùi, inte i movimenti socalisti itałiani.[16]

Intel 1889 ze stà dà fóra, dopo 41 ani, la prima tradusión del Manifesto in Itałia, che parò ła qualità jèra asé basa e alcune parti łe mancava. Intel 1891 ze vegnù fóra n'altra tradusión sènpre mediocre. Na tersa tradusión del 1892 ła ga catà invese piasè interese, seitando a èsar publicà fin intel 1926. Doménte el marzismo jèra drio capar fama inte ła penizoła e a ła fin de l'otosénto Marx jèra deventà una de łe figure de referimento del socałismo itałian.[17]

Sóto el fasismo el Manifesto, cofà na mota de altri testi de sanca, el ze stà bandìo, e tute łe copie in sircołasión łe ze stà desfà. A parte cuindi calche edisión ilegałe e 3 tradusión dà fóra a l'estero, par vent'ani lèzar el Manifesto in Itałia jèra praticamente inposìbiłe (Benedetto Croce el rivara a definir "morto" el marzismo itałian).[18]

Co'l rabaltòn del fasismo łe publicasión del scartafàso łe ze zcomisià de bòto: łe prime edisión łe vién dà forà zà intel 1943, inte l'Itałia meridionałe dełibarà dai ałeati.


Tésara de iscrisión al Partio Comunista Itałian del 1945, co ła famóza fraze de saràda del Manifesto

Na mota de scritóri del XX e del XXI secoło i ga comentà ła riłevànsa storega del Manifesto del Partio Comunista. Int'un edisión strazordenara del Socialist Register dedicà ai 150 ani del Manifesto, Peter Osborne el ło ga definìo «...sensa dùbio l'ùgnoło piasè influénte testo scrito intel diznovézimo secoło, in cuałuncue łengua» [20] El profesor John Raines inte el 2002 el ga considerà che «Oncó sta rivołusion capitałista ła ze rivà inte i cantòni piasé infratài del mondo. I scèi i ga fato sù el miracoło del nóvo marcà mondiałe e ła prezensa dapartùto de zentri comercałi. Lezì el Manifesto del Partio Comunista, scrito pi de 150 fa, e scoverzarì che Marx el gavéa strołegà tuto».[21] El Manifesto el ze stà definìo, a distansa de pi de 150 ani, oncora bon intel XXI secoło.[22] Intel 2003 el marzista ingleze Chris Harman el ga dichiarà che «ge ze oncora na quałità rispetàbiłe inte ła só pròza, che ła rièse co na intuisión drio l'altra a lèzar da indo' che ła vién e'ndo' che ła ze drio ndar ła socetà indo' che vivémo. Ła ze ocnora bòna de spiegàr, inte na manièra che łe teorie economeghe e socołozeghe piasè acreditàe no łe ze, el mondo de oncò pièn de guere continue e crizi economeghe una drio l'altra, de zentenari de milioni de omeni che móre de fame da na parte e ła "soraprodusión" da cheł'altra. Ge ze dei tòchi che i podarìa vegnèr dai testi piasè nóvi su ła globałizasión.»[23]

Par cóntro, dei criteghi, cofà el revizionista marzista e socałista reformista Eduard Bernstein che'l ga fato na distinsion tra un primo marzismo "garbo" che'l Manifesto, scrito da Marx e Engles da zoìni, el ze n'ezenpio, che Bernstein el renuìse par el crìn viołento (un anemo incarnà par ezenpio dal Blanquismo, e un marzismo "maùro" che eło el sostegnéa.[24] Sta lìnia de pensièro ła se inspira a un Marx pi vèco, che'l gavéa recognosù che'l socałismo el podéa èsar tirà sù co dei mèzi pasifeghi cofà ła reforma lejizlativa inte łe socetà democradeghe.[25] Par Bernstein cheła clase de laóradori granda e òmozenea che'l parla el Manifesto del Partio Comunista no ła eziste, e che roversamente da łe strołegàde che sarìa spuntà sù na majoransa prołedara, ła clase mèdia jèra drio vegner sù sóto el capitałismo invése che scomparir come che dizea Marx. Bernstein el sostegnéa che ła clase dei laóradori ła fóse eterozenea, e cuindi co divizioni in mèzo, conprèzi sindacati socałisti e non socałisti. Marx stéso, pi vanti inte ła só vita, el gavéa recognosùo che ła clase média no ła jèra invià a scomparir su łe Teorie del plusvałore del 1863, un testo póco cognosùo, che vołe dire che ste considerasión pi tardive de Marx no łe ze gran famóze.[26] George Bojer el ga descrito el Manifesto cofà «n'òpera d'altri tenpi, un testo de cuełi che ze stà camài i "famadìni" ani 40 de l'otosento» [27]

Na fraze del Manifesto ła ga fato asè parlar parché ła pare intendar che i omeni de campagna i sarìa bałùchi.

Eric Hobsbawn el ga parò meso in càro che, sensa negar un póca de anda da zgrandesón, uzuałe tra i abitanti de łe sità de chei tenpi, ła fraze orizinàłe todesca ("dem Idiotismus des Landlebens entrissen") no ła vołeva dir "póca intejiénsa" ma pitòsto "mentałità sarà", riferendose a "l'isolamento da ła socetà", che i abitanti de łe campagne i vivéa. Ła paroła, el zónta Hobsbawn, ła ge và drio al só senso orizinałe in greco de uno che'l ténda soło ai só trafeghi de eło.[29]

  1. (IT) Eric J. Hobsbawm, Il Manifesto che cambiò il mondorepùblega.it, 28 aprile 1998. entrada il 17 de otobre 2017.
  2. Laschi, op. cit., p.22
  3. (IT) Francis Wheen, Karl Marx. Una vita, Isbn Edizioni, 2010 [1999].
  4. 4,0 4,1 (EN) David Riazanov, Karl Marx and Fredericc Engels. An Introduction to Their Lives and Worcworchers.org. entrada il 16 de otobre 2017.
  5. 5,0 5,1 Laschi, op. cit., p.26
  6. (EN) Friedrich Engels, Preface of the 1883 German Edition of the Communist Manifestomarzists.org. entrada il 16 de otobre 2017.
  7. Marx, op. cit., I.Borgézi e Prołedàri
    «Ła storia de ogn socetà ezistìa fin dèso ła ze na storia de lòte de clasi»
  8. Abbagnano, op. cit., p.356
  9. (IT) La lettera di Marx a Wejdemejer del 5 marzo 1852marz-Karl.com.
  10. (EN) Karl Marx, IV, in Critique of the Gotha Programme, 1908 [1875].
    «Between capitalist and communist societj there lies the period of the revolutionarj transformation of the one into the other. Corresponding to this is also a political transition period in which the state can be nothing but the revolutionarj dictatorship of the proletariat.».
  11. Abbagnano, op. cit., p. 365-366
  12. Marx, op. cit., II.
    «El podère pułitego, inte el senso vèro e pròpio de ła paroła, no'l ze altro che el podére organizà de na clase par opilàrgene n'altra.»
  13. Marx, op. cit., IV.Pozisión dei comunisti vèrso i vari partii de opozisión
  14. 14,0 14,1 (IT) Nicolao Mercher, VI. Dal 1848 all'esilio in Inghilterra, in Karl Marx. Vita e opere. (ebooc), Laterza, 2015 [2010]. Formato sconosciuto: ebooc (juto)
  15. 15,0 15,1 (EN) Eric Hobsbawm, 5. On the Communist Manifesto, in How To Change The World: Tales of Marx and Marxism, Łondra, Abacus, 2012, ISBN 978-0349123523.
  16. Musto, op. cit., II. Karl Marx: il misconoscimento italiano
  17. Musto, op. cit., IV. Le prime pubblicazioni del manifesto in Italia
  18. Musto, op. cit., V. Il Manifesto tra la fin dell'ottocento e il fascismo
  19. (EN) Preface (PDF), in Marx/Engels Collected Worcs, Volume 6, Łondra, General Worcs, 2010 [1976], pp. p. XXVI, ISBN 978-1-84327-950-1. entrada il 14 de otobre 2017.
  20. (EN) Peter Osborne, Remember the Future? The Communist Manifesto as Historical and Cultural Form, in Vol34: Socialist Register 1998: Communist Manifesto Now, Łondra, Merlin Press, 1998, pp. p. 190. entrada il 14 de otobre 2017.
    «...without doubt the most influential single tezt written in the nineteenth centurj, in agn language, bj some considerable waj».
  21. (EN) John Raines, Introduction, in Marx on Religion, Fiładelfia, Temple Universitj Press, 2002, pp. p. 5. entrada il 14 de otobre 2017.
    «In our daj this Capitalist Revolution has reached the farthest corners of the earth. The tool of monej has produced the miracle of the new global marchet and the ubiquitous shopping mall. Read The Communist Manifesto, written more than one hundred and fiftj jears ago, and jou will discover that Marx foresaw it all.».
  22. (EN) Alez Callinicos, The Manifesto and the Crisis Todaj, in The Communist Manifesto, Karl Marx, Friedrich Engels, Bloomsburj, Łondra, Boocmarcs Publication, 2010, pp. p. 8.
    «This is indeed a manifesto for the 21st centurj.».
  23. (EN) Chris Harman, The Manifesto and the World of 1848, in The Communist Manifesto, Karl Marx, Friedrich Engels, Bloomsburj, Łondra, Boocmarcs Publication, 2003, pp. p. 3, ISBN 978-1-89887-698-4.
    «There is still a compulsive qualitj to its prose as it provides insight after insight into the societj in which we live, where it comes from and where its going to. It is still able to ezplain, as mainstream economists and sociologists cannot, todaj's world of recurrent wars and repeated economic crisis, of hunger for hundreds of millions on the one hand and 'overproduction' on the other. There are passages that could have come from the most recent writings on globalisation.».
  24. (EN) Manfred B. Steger, Blanquist Marxism come true: Bernstein's critique of Bolshevism (PDF), in The Quest for Evolutionarj Socialism: Eduard Bernstein And Social Democracj, Cambridge, Cambridge Universitj Press, 1997, pp. pp.236-237. entrada il 15 de otobre 2017.
  25. (EN) Micheline Ishaj, The Historj of Human Rights: From Ancient Times to the Globalization Era, Berchelej, Los Angeles, Łondra, Universitj of California Press, 2008 [2004], pp. p.148.
  26. (EN) Michael Harrington, Socialism: Past and Future, Nóva Yorc, Arcade Publishing, 2011 [1989], pp. pp. 249-250.
  27. (EN) George R. Bojer, The Historical Baccground of the Communist Manifesto, in Journal of Economic Perspectives, vol. 12, nº 4, 1998, pp. 151, DOI:10.1257/jep.12.4.151. entrada il 15 de otobre 2017.
  28. Marx, op. cit., I.Borgézi e Prołedàri
  29. (EN) Eric Hobsbawm, On the Communist Manifesto, in How To Change The World, 2011, pp. p.108, ISBN 978-1-408-70287-1.

Bibliografia

[canbia | canbia el còdaxe]
  • (IT) Karl Marx, Friedrich Engels, Manifesto del Partio Comunista, Łondra, 1848.
  • (IT) Nicolà Abbagnano, Giovanni Fornero, Il contributo di Marx alla teoria delle classi, in Protagonisti e testi della filosofia, Paravia, 2000.
  • (EN) Harold Laschi, Introduction, in Communist Manifesto: Socialist Landmarc, George Allen and Unwin, 1948.
  • (EN) Joseph Schumpeter, Ten Great Economists: From Marx to Chejnes, Routledge, 1997 [1952], ISBN 978-0-415-11079-2.


Altri projeti

[canbia | canbia el còdaxe]
Controło de autoritàVIAF (EN174280547 · LCCN (ENn95092137 · GND (DE4099310-3 · BNF (FRcb11974350n (data) · NLA (EN35332025 · NDL (ENJA00627188 · WorldCat Identities (ENn95-092137
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Manifesto_del_Partio_Comunista&oldid=1171709"