Bazèłega del Redentor
Ceza Votiva del Santisimo Redentor | |
Nome inte ła łéngua orizenałe | (it) Il Redentore |
---|---|
Dati | |
Sorte | Chiesa votiva (it) |
Architeto | Andrea Paładio |
Costrusion | 1577 |
Dedicà a | Jezù |
Caraterìsteghe | |
Stiłe architetònego | architetura renasimentałe |
Materiałe | cuareło |
Mezurasion | 48 () m |
Pozision | |
Venesia | |
Pozision | Zueca |
Formà da | statua di San Marco (it) |
Piantina | |
Atività | |
Diòseze | Patriarcàdo de Venesia |
Rełijon | catołicismo |
|
Ła cieza votiva de'l Santisimo Redentor, pì conosùa senplisemente cofà el Redentor, ła ze on inportante edifisio rełijozo de Venezia projetà da l'architeto Andrea Palladio inte el 1577 so l'Zueca.
Drento A ze esponeste òpare de Domenico Tintoretto, Paolo Veronese, Palma il Giovane, Francesco Bassano, Alvise Vivarini, Pietro della Vecchia.
Ze tradisionalmente el fulcro de ła granda festa del Redentor, çełebrada ła tersa domenega de łujo a memoria del perigoło scanpà de na pestiłensa (giandusa) che ga colpìo ła sità inte el 1575.
El domo dei SS. Pietro e Paolo de Viłafranca de Verona ła ze na copia pì o manco conpanja de ła cieza del Redentor. Ła cieza ła fa parte de l'asosiasion Chorus Venezia.
Storia
[canbia | canbia el còdaxe]Inte l'istà del 1575 sciopa a Venesia na teribiłe epidemia de peste che in do ani ła simentarà 50.000 morti, scuazi un venesian so tre. Inte el setenbre del 1576, cuando ch'el mal par invinçibiłe dai sforsi umani, el Senato el chiede l'ajuto divin fazendo voto de reałizar na nova ceza intitołà al Redentor. Sernindo rapidamente intrà varie opsion sìrca forma, łocałizasion e projetista cui afidarghe ła costrusion, inte el majo del 1577 se pone ła prima piera del projeto de Andrea Palladio (che dal 1570 el zera el Proto de ła Serenissima, architeto cao de ła Republega de Venesia). El 20 de łujo drio se festeja ła fin de ła peste co na prosesion che razonze ła ceza traverso un ponte de barche, dazendo inìsio a na tradisione che dura oncora al dì d'ancuo.
Ła ceza ła ze destinada ai pari capusini, che ne determena sia l'inpianto planimetrego segondo el modeło dei Francescani osarvanti (de cui i Cappusini i costituise na filiasion) sia ła sielta, in osecuio a ła so Règoła de povartà, de refuzir l'uzo de marmari e de materiałi preziai, prefarindo maton e coto anca par ła reałizasion dei bełisimi capitełi drento a ła ceza. Inte el respeto de ła greła funsionałe dei capusini, par ła definision de ła planimetria Palladio reflete a fondo so łe struture termałe antighe (in un rilievo de łe terme de Agrippa ze posibiłe catar fora racuanti dei ełementi che carateriza ła pianta) come fonte de łe secuense de spasi che se segue armoengamente una drio chealtra.
Ła pianta ła deriva infati da l'armonega conpozision de cuatro celule spasiałe parfetamente definie e desconpanje intrà de łore: el retangoło de ła navada, łe capełe łaterałe che reciapa ła forma a nartece, ła ceła tricora conponesta da łe do absidi e dal filtro de cołone curve, el coro. Na volta definie co presizion tałe fegure, Palladio studia sołusion rafinae par conpanjar el pasajo de l'una drento l'altra, risercando na armonega fuzion del tuto. Ła trabeasion de l'ordene mazor, ad ezenpio, fasa tuto el perimetro interno de ła ceza sensa mai resaltar in corispondensa dei sostenji, ed ze partegołarmetne eficase el tajo in diagonałe dei piłastri de ła cuboła. El rezultado el ze fruto de na consumada capaçità conpozidiva e de na partegołar sensibiłità par i efeti senografeghi.
Ła fasada del Redentor ła costituise l'ezito pì mauro de łe reflesion paładiane so i fronti de ceza a ordene intersai, a partir da San Francesco della Vigna. Sto zenare de fasade el ciapa orizene da reflesion so ła vitruviana Bazełega de Fano sin da Bramante a l'inision del sècoło. Inte el cazo spesifego del Redentor Palladio “monta” pì sołusion antighe, prezenti par altro anca inte i so Cuatro łibri de l'architetura (1570), cofà el tempio della Pace o'l tempio del Sole e della Luna.
El projeto de Paładio (moristo inte el 1580) ze stà menà a termeno dal proto Antonio da Ponte inte el 1592, co pochi rimanezamenti inte i sècołi sucesivi. Ła ceza ła ze senpre stà aministrà dai frari capusini.
Strutura
[canbia | canbia el còdaxe]L'interno el ze a navada únega, co inponenti e decorae capełe łaterane. Granda inportansa ga ła łuze, come in tute łe opare paładiane, vera protagonista de l'interno, che vałoriza vołumi e decorasion.
L'edifisio el ga pianta retangołar, co un singołar cuanto splendido transeto costituio da tre absidi comuneganti co ła granda cuboła çentrałe. Da l'intersegasion de staltri parte do sutiłi canpaniłi çiłindrici, co coerto a cono, sìmiłi a minareti.
Ła fasada in marmaro bianco ła ze uno dei pì mirabiłi ezenpi de ispirasion clàsega che tanto ga rendesto famozo el Palladio: cuatro tinpani triangołari e un àtego retangołar se intersa tra de łori, in un contraponerse de superifisi zlise, de łezene e de łunete co statue, ostentando stabiłità e rigor clàsego.
Un mazengo portałe del 1688 el ze sorastà da un tinpano sostenjo da do altre semicołone. Inte i intercołumni ze prezenti do statue del fiamingo Giusto Le Court rafegurante l'evanzełista san Marco e san Francesco d'Assisi. Poco sòra altre do statue łe raprezenta san Lorenzo Giustiniani e sant'Antonio da Padova. Ancora altre tre statue ze poneste sòra el tìnpano suparior e łe rafegura ła Fé e do ànzołi.
Entrando se nota do bełe acuasantiere çircołari in marmaro so łe cuałe ze cołocae do sculture de bronzo de Francesco Terilli rafeguranti san Giovanni Battista e'l Redentor.
So ła controfasada se cata do łunete: una de Paolo Piazza e chealtra de Pietro Muttoni. A łe storie de ła vita de Jezù ze dedicae łe pałe dei altari che łe ze de Francesco Bassano, de ła botega de Paolo Veronese e de Domenico Tintoretto.
Voxe corełade
[canbia | canbia el còdaxe]Altri projeti
[canbia | canbia el còdaxe]- Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Bazełega del Redentor
- el detien schemi gràfeghi so
Linganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]- (EN) Il RedentoreEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
Controło de autorità | VIAF (EN) 172863269 · LCCN (EN) nr95007477 · GND (DE) 4221903-6 · ULAN (EN) 500312338 · BAV ADV10108851 · WorldCat Identities (EN) nr95-007477 |
---|