Łéngua grega

Łéngua grega

ελληνική e νέα ελληνικά‎
Nome locaƚe	ελληνική
Tipo	łéngua naturałe e łéngua viva
Parlà in	Albania, Sipro, Grecia, Itàlia, Turchia, Ucraina, Zorzania, Romanìa, Bulgaria, Rusia e tra łe comunità de emigrati che i vive a l'estero
Autòctono de	Albania, Gresa e Sipro
Parlanti
Totałe	16 milioni (2019 )
Clasifega	74
Caratarìsteghe
Scritura	Lineare B, Lineare A, Alfabeto grego
Clasifegasion lenguìstega
łéngua umana łéngue indoeoropee łéngue ełèneghe
Statuto ofisałe
Lengua ofisałe in	Sipro, Gresia, Union Eoropea, lingua minoritaria in Itàlia e in Albania
Regoƚà da	Center for the Greek Language (en)
Vulnerabiłità	1 segura
Còdazi
ISO 639-1	el
ISO 639-2	(B)gre, (T)ell
ISO 639-5	grk
SIL	GRK
Glottolog	gree1276
ASCL	2201
IETF	grk
Toco in lengua
Declarasion Universaƚe dei Deriti de l'Omo, art. 1 'Ολοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.
Destribusion zeogràfega
Diałeti del grego (in todesco)

El grego (in grego "ελληνική γλώσσα", pronuncià "elinikì glòssa") el partien a ła granda fameja de łe łéngue indoropee derivade da na łéngua vecia comun conoxesta cofà indoropeo.

La łéngua grega antiga no ła gera parlà soło inte ła Gresia antiga peninsułare, ma anca inte łe cołònie; sto fato el ga contribuío a na difuxion de raquanti diałeti che a se conose oncó. El grego moderno el xe parlà da xirca 14.000.000 persone, e ła xe ła xe ła łéngua ofixiałe de ła Grexia e parte de Sipro.

El Neogrego o grego Moderno xe come che vien ciamà ła lengua grega che se parla desso. Co sto termine se indica, par tanto, el ultimo stadio de l'evołusion de ła lengua grega, parlà da circa 15.5 milioni de persone soratuto in Gresia e a Sipro. Se inisia a parlare de "grego Moderno" a partire dal croło del Inpero Bizantin inte el 1453. Par un periodo de tempo, no ghe xe stà na lingua grega ufiçiałe, ma tanti picołi diałeti legai pi o manco al grego antico. Al di de oncò, el grego moderno ordinario el se basa sul demotico.

Somejanse co ła lengua vèneta

Ghe se de łe parołe venete che łe ga na provenienza ligà a serte altre greche e par questo łe se someja. Par exenpio:

• Βούτυρο (IPA: /ˈβutiro/): Butìro
• Καρέκλα (IPA: /kaˈrekla/): Carega
• Μπιζέλια (IPA: /biˈzelia/): Bizi
• Δύσκολο (IPA: /ˈdiskolo/, sign. difisie): Viscoło
• Μουστάκι (IPA: /muˈstaki/, dal fransexe moustaches): Mostaci

In tutte łe maniere, anca se łe parołe sora elencade łe poe far pensare che ghe sipie cołegamenti direti col diałeto, ghe xe bisogno de dire che ła lengua grega ła ga costrusioni gramaticałi e lesicałi un mucio difarenti dal veneto. Meto qua basso raquanti esenpi:

Vèneto	grego
Ła caxa	Το σπίτι (pron: to spìti)
El pese	Το ψάρι (pron: to psàri)
Ła femena	Η γυναίκα (pron: i jinèka)
el Omo	Ο άντρας (pron: o andras)
A camara	Το δωμάτιο (pron: to domàtio)

Da sta picoła tabeła se poe capire e differense de scritura, genere e acentuasion de łe parołe. In pì ghe se anca da tegner conto de łe diferense de pronunciasion che ghe se tra łe do lengue (es. in grego no ghe xe "s-c", "sci-sce", "g", mentre in veneto no ghe se i soni "χ" (come el "ch" todesco)e "θ" (come el "th" inglese so ła paroła "three"). Ła letera "δ" a vien pronuncià neła lengua veneta, ma no da tute łe parti. 'N altra dificoltà del grego xe el uso dei verbi, che no xe come queo de łe lengue romanxe ma el ga na forme tute sue.El sistema verbałe graco no se basa pa esenpio so l'inçertesa o so a probabiità del'asion ma so a continuità o manco del verbo intel tempo.

Altri projeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so grego
• el detien schemi gràfeghi so

Linganbi foresti

• (EN) Michel Lejeune, Cornelis Jord Ruijgh, Brian E. Newton e Angeliki Malikouti-Drachman, Greek languageEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
• (EN) Opere riguardanti Łéngua gregaOpen Library, Internet Archive.