Riva dei Sete Màrtiri

	Riva dei Sete Màrtiri
Dati
Sorte	Banchina (it)
	Venèsia
	45°25′51.82″N 12°21′09.86″E

La Riva dei Sete Martiri (xa Riva de ł'Inpero) xe na riva monumentàl de ła sità de Venesia. Situàda inte el sestièr de Castèło, costegia ła parte del Basin de San Marco intra ł'arsenal e i xardini de ła Bienal e costituise el prołóngamento de ła Riva dei S-ciavoni e de łe rive sucesive (Riva de Ca' de Dio, e Riva de San Biaxio).

Storia

La Riva xe stàda costruìa inte i ani trenta del XX secoło, durante el ventenio fasìsta, co intènti çełebrativi e gavea ciapà el posto de ła longa secuénsa de scueri e cantieri navałi che par secołi gavea oparà inte ła xona e xe vegnùa orixinalmente ciamàda Riva de ł'Inpero co riferimento a ła costitusión de ł'Inpero itałian da parte de Benito Mussolini.

La costrusión xe scominsiàda inte el 1936 e gà durà sincue ani, fin cuando ghe xe stàda l'inaugurasión inte el 1941. La riva, un mucio anpia e sensa parapèti, scomisia a l'inboco de Via Garibaldi e xe cołegàda a ła Riva de San Biasio tramite el pónte de ła Veneta Marina. Da un pónto de vista urbanistego, ła modałità de costrusión xe conpàgna de cueła de ła Riva dei S-ciavoni: el sałìxo xe costituìo da anpi masegni mentre ła parte davanti ła łaguna xe reałixàda co blochi de piera d'Istria.

Durante ła segonda guera mondiałe xe stà teatro de un tragico epixodio contra łe forse partixane da parte de l'armàda todesca^[1]. A seguito de ła sconparsa de un soldà todedsco (che s'a scoverto po' eser negà dopo ch'el gera cascà in acua inbriago), el comando todesco gaveva decixo de fuxiłar par rapresàgia sete prixonieri połitici^[2] , detenùi ne łe prexón sitadine de Santa Maria Major. La matina del 3 agosto 1944 i sete gera stài łigài uno a ł'altro infra i primi do lanpióni de ła Riva, apena ai pìe del Ponte de ła Veneta Marina e cui fuxiłai. Prima de l'execusión, łe trupe todesche rastrełava oltra 500 abitanti del cuartier, ad alta concetrasion de antifasìsti, obligandołi ad asìster a ła fuxiłasión. I cadaveri gera stài lasài esposti par diversi dì a titoło de monito e sorveliài a vista dai soldà todeschi par inpedirghene ła rimosión. Al termine de łe ostiłità, co ła fin del règime e co ła costitusión de ła Republica Itałiana, in ricordo de tałe epixodio el Comun de Venesia gà canbià el nome de ła Riva de ła so denominasión atual.

Par un mucio de ani ła Riva gera stàda utiłixàda cofà aprodo portuałe par l'inbarcàda e 'l sbàrco da parte de navi pasegeri e de tragheti. Atualmente inveçe ła vien utiłixàda par l'aprodo provixòrio de mexi da diporto o turistici de grande dimensión.

Monumenti ed edifici

El sol che xe drìo naser iłumina ła Riva

Dopo la so recente costrusion, so' ła Riva no se afasa nè pałasi nè Ceze nè altri edifici de particołàr riłevansa, se se cava la porsion de pałaso sol canton intra ła Riva e Via Garibaldi che tradisionalmente se considara fuse ła rexidensa dei navigadori Giovanni e Sebastiano Caboto.

Prexenta un certo intarese storico el conpleso de łe Caxe de ła Marinaresa, antighe abitasion popołari che ła Republica de Venesia ghe asegnava ai ex-marineri che ghe n'avese particołàr merito. Prima de ła costrusion de ła Riva cuesti edifici no gera danànsi ła łaguna, esendo separài da staltra da ła scèra dei cantieri navałi. Dopo el conpleso de ła Riva, el conpleso, caraterixà da do enormi archi de ingreso, se afasa avalìo su ł'atuałe fronte łaguna. Da un ponto de vista de storia de l'urbanistega, łe Caxe de ła Marinaresa raprexenta uno dei pì antighi exenpi de ediłisia popołàr concepìa ante litteram segondo el criterio de łe abitasion a scèra a strutura modułàr valìa, overosìpia segondo un prinsipio costrutivo che xe stà po' anpliamente utiłixà ne łe urbanixasion in tenpi un mucio sucesivi^[3].

El sion de l'11 setenbre 1970

Xe na data che nisun venesian podarà desmentegàr. Sto dì Venesia e ła so łaguna xe stàda colpìa da un sion, da un tornado che gà desfà tuto anca de łe vite umane. Formandose inte i visini cołi Euganei, intrà Teoło e Revołon e fasendo na sòrta de xigxag tra Padova, Albignasego, Ponte S. Nicolò, Abano e Selvasan, gà semenà morte e destrusion in teraferma, spostandose cuindi ne l'area łagunàr esendo inte el vivo oncora de ła so forsa. Xe stà talmente destrànio sto fenomeno che gà tirà su un motoscafo ACNIL (ła dita che faseva łe inbarcasion prima de l'ACTV) e fondandose 21 persone gà perso ła vita, gà simentà grande destrusion inte el cuartièr de Sant'Ełena de gravità indescrivibiłe, gà continuà a desfar tuto anca łongo ła pełàsa (riva) del Cavałin indove altre 12 persone gà perso ła vita.

Note

↑ (IT) "Comun de Venesia, comemorasión dei Sete Martiri" (ligo ronpesto dispunìbiłe in Internet Archive; védarse el istòrego, la prima version e ła ùltema).
↑ Ibidem. I sete prixonieri gera: Aliprando Armellini, 24 ani de Vercełi (partixàn), Gino Conti, 46 ani, de Cavàrxere (partixàn); Bruno De Gasperi, 20 ani e i fradełi Alfredo e Luciano Gelmi, rispetivamente de 20 e 19 ani, de Trento (renitenti a ła leva); Girolamo Guasto, 25 ani de Agrigento; Alfredo Vivian, 36 ani, venesian (comandante miłitàr partixàn)|
↑ (IT) G. Perocco, A. Salvadori, Civilità di Venexia, Volume I, Venexia. La stamperia di Venexia, 1977, (testo e foto a pag. 272)|