Gàłes

Cymru (Gałéxe)
Gàłes (Vèneto)

(Bandiera del Gałes / Y Ddraig Goch)) (Stema)
Moto naçionałe: Cymru am byth (Gałéxe: Gàłes par senpre) Moto reałe: Y ddraig goch ddyry cychwyn (Gałéxe: El dragon róso el dà el slancio)
Łéngue ofiçiałi	Ingléxe, Gałéxe
Capitałe	Caerdydd Cardiff
Çità pi inportante	Caerdydd Cardiff
Primo Ministro	Rhodri Morgan
Àrea - Totałe - % Aque	20.779 km²
Popołaçion - Totałe (2001) - Densità	2.903.085 140/km²
Monéda	Sterlina (£) (GBP)
Fior naçional	Poro (Narcissus pseudo-narcissus)
Patron	San David
Ino naçional	Hen Wlad Fy Nhadau Vecio paéxe dei nostri pàri

El Gàłes (in gałéxe: Cymru; pronuncià IPA: /ˈkəmrɨ/, aprosimativamente "comri") el xe una de łe quatro naçion costituenti el Regno Unìo. El se troa inte'l sud-ovest de ła Gran Bretagna e el confina co łe contee ingléxi del Cheshire, del Shropshire, del Herefordshire e del Gloucestershire a est, el canal de Bristol a sud, el canal de San Xorxi a sud-ovest e el mar d'Irlanda a ovest e a nord.

ła superficie del Gàłes ła xe de 20.779 km² e ła popołaçion ła sùpera i 3 miłioni de abitanti. ła popołaçion no ła xe distribuìa equamente sul teritorio. Inte-la xona montagnera, ła densità ła xe de pena 10 ab/km². El 75% de ła popołaçion ła se conçentra inveçe inte i distreti ex carbonìfari del sud e inte ła val del Glamorgan.

El Gàłes el ga na propia łéngua "Cymraeg," el çimrico o gałéxe (welsh, che però el significa "foresto" inte łe łéngue xermàneghe), che el deriva (cofà el còrnico de ła Cornovałia e el brèton de ła Bretagna) da l'antico brìtico.

El sport pi popołar, che ła squadra naçionałe ła ga riportà pi sucesi, el xe el rugby. El ga anca na propia naçionałe de Bałon.

ła major parte de ła popołaçion ła xe de rełijon cristiana metodista. El santo patrono del Gàłes el xe san David "Dewi Sant," çełebrà el 1 de março.

Derivasion del nome

El nome de Gàłes el deriva da ła paroła xermànega Walha, che ła vołéa dir foresto o no-xermànego, probabilmente derivà dal nome Volcae e dovùo al fato che inte l'atuałe Gałes si ga dovest ritirar łe orixinarie popołaçion britàneghe quando che i anglosàsoni łi ga invàdest ła britania. Co ła romanixaçion dei çelti de ła Gałia, ła paroła ła ga canbià el so significà in xente romànega, come che ancora ła xe mantegnesta inte'l nome dei Vałoni (Walloons) del Belgio e in qûel-łà de ła Vałàchia (Wallachia) in Romanìa e come anca el -wall de ła Cornovałia. I gałéxi i ciama el so paéxe Cymru, nome che, se pensa, el stìe par conterànei in antico gałéxe, ma che el deriva anca da quel del primo sovran de Cymru, Camber, fioło de "Bruto", primo sovran de ła Britania. Parte de ła paroła Cymru ła xe evidente inte'l Cum- de Cumberland e Cumbria.

Storia

el casteło de Caernarfon, costruìo da Edoardo I de Inghiltera dopo de ła conquista ingléxe del Gałes inte'l 1282.

El Gàłes el xe stà l'ùltimo rexiduo insułar de l'antica Britania a èsar pasà via da łe invaxion anglo-sàsone. El ga perdest la so indipendença inte'l 1282, quando el Re Edoardo I de Inghiltera el ga batuo el sovran gałéxe 'Llywelyn Ein Llyw Olaf ap Gruffydd' (Llywelyn II) inte ła Batałia de Cilmeri, seben che ła lejislaçion gałéxe no ła sìe stà rinpiaçada da qûeła ingléxe fin ai Ati de Union (1535 - 1542). Dal 1955 ła so capital ła xe Cardiff, seben che el sìe Caernarfon el posto onde che el vien investìo el Prìnçipe del Gałes e Machynlleth ła sede de un Parlamento nominà da Owain Glyndŵr durante ła so rivolta inte'l sècoło quìndexe. Inte'l 1999 xe stà formada l'Asenblea naçionałe, che ła ga sol poderi łocałi, che i sarà incrementai inte'l 2007.

Ła spiaja de Rhossili in Gałes.

Tramonto su Rhossili Beach.

Łigadure esterni

• Wales. World Nation.(informaçion xenerałi)
• Gałéxi famósi
• BBC Gàłes
• National Assembly for Wales
• Gàłes sul Web
• Google Directory: Wales
• BBC Nations (Storia)
• Wales Screen Commission (Film in Gàłes)
• Wales Tourist Information (Turismo)
• Visit Wales (Sito turistico ofiçial)
• Wales Map