Mołin Stucky
.jpg)
_-_Molino_Stucky_visto_del_Canale_dei_Lavraneri.jpg)
El Mołin Stucky de Venesia xe un pałaso de Venesia, situà a l'estremità osidental de l'ìxoła de ła Zueca, tacà al vecio stabiŀimento Fortuny.
Un fià de storia
[canbia | canbia el còdaxe]El Mołin Stucky xe stà costruìo inte el 1895 par l'inisiativa de Giovanni Stucky, inprenditor e finansier de nobiŀe famegia svisera el cui pare se gaveva spostà inte el Veneto spoxando na itałiana de ŀa famegia Forti. Ła progetasion de l'inponénte conpleso gera stàda fidàda a l'architeto Ernst Wullekopf, che gà reałixà uno dei maxori exenpi de architetura neogotica aplicàda ad un edificio industrial.
L'edificio colpise par le so proporsion anomałe rispeto a queŀe de ŀe tradisionaŀi architeture venesiane prexenti su tute do ŀe rive del Canal de ła Zueca. L'idea orixinal de istituir un molìn 'nteła łaguna veneta ghe xe vegnìa a Nane Stucky intorno ała metà de l'Otosento in seguito al studio del funsionamento de diversi mołini in paexi esteri. In baxe a tałi studi, l'inpreditor decide de sfrutar el canal venesian par un springo strapòrto via aqua del gran da ispesionàr al molìn de l'ìxoła de ła Zueca.
L'inpiànto modeło - indotà de iłuminasion ełetrica ałimentada a gas - dava łavoro, a pien règime, a miłesinquesento laorànti inpegnài in turni che coverxeva ła xornàda patòca e gera in grào de maxenar, inte el periodo de maxór funsionałità, 2.500 quintałi de farìna al dì [2].
Inte el 1895 el conpleso xa existente sul qual el mołin se łevàva xe stà slargà su progeto de l'architeto Wullekopf e despartìo in do aree signałàe: una - maxór e a sviłupo vertical - includeva el mołin, i magaxeni e i silos nonchè i ufici; na segonda - costituìa da edifici più basi - ospitava
soło ch'el pastificio. Xe stà a quel tenpo che gà ciapà senbianse atuałe.
Wullekopf gà vosùo indotàr l'edificio de ła clasica e carateristica fasàda neo-gotica coinpreso el nome del proprietario del mołin sormontà da un xigantesco rełògio, un prospèto deventà da ałora un sinboło de l'architetura industrial in Itałia.
El prinsìpio de ła dexołasion del Mołin Stucky - che xe stà anca adibìo a pastificio - gà avùo inìsio a partir dai ani 1910, fin a l'ireversibiłe saràda capitàda inte el 1955 drìo de un łongo periodo de crixe e na tribołàda vicenda sindacałe (el stabiłimento xe stà ocupà par un mexe da sinquesento dipendenti [1]).
Rimarcàda inte el 1994 da ła socetà Acqua Pia Antica Marcia (grupo Acqua Marcia), l'antiga area industrial xe stàda mesa quatro ani drìo soto ła tuteła de ła Soraintendensa a łe Bełe Arti. Łasandoghene inalteràda l'architetura neogotica, xe stàda po' sotoponesta ad uno dei maxori restàuri conservativi d'Eoropa, riguardanti diretamente un antigo opificio.
Ła fin de ła contràrie de l'antigo conpleso xe rivàda a metà dei ani 2000 coła stipuła de na partnership econòmego-finansiaria infra Acqua Marcia e ła caéna de Alberghi Hilton,[3] in baxe ała cuała l'area xe stàda destinàda a conpleso imobiliar indotà de residence, centro congresi e sede alberghiera capase de 380 stanse, ristorante e pisìna panoramici,na sała convegni da domiłe pósti. El conpleso gà invià l'operatività inte el zugno 2007.
El 15 avrìl 2003, co i laóri de ristruturasion gera drìo (in corso), el Mołin Stucky xe stà colpìo da un vasto incendio che gà desfà l'intiera parte sentral del stabiłe, danexà masime ła tóre, ła picoła lòxa e'l capeło- overosìpia el pónto più alto del stabiłe - nonché el prospeto lateràn de ła strutura, ła paréde est, dobòto crołàda patòca inte el rio sotostante.
L'incendio xe stà domà dopo ore fise de łavoro da parte dei Vigiłi del fogo, rivà co 2 grande motobarche e 2 ełicoteri par l'òpara de controło e de stuàda, contrastàda dal forte vento e rexa conplesa da łe grande dimension de l'edificio.[4]
Gałarìe de imàxene
[canbia | canbia el còdaxe]
Curioxità
[canbia | canbia el còdaxe]- Łe stanse del stabiłe conserva anca ancùo inte el sofito i diamanti a pónta roversàda carateristeghi de łe tramòxe de l'antigo mołin.[1].
- Ła citasion in vertaùra de voxe de Gabriel García Márquez xe servìa da pìgrafe par un libro fotografego su łe fortune e ła decadensa del Mołin Stucky.
- Quatrosentosinquantamiła xe stài i matóni necesari par el conpleto restàuro del monumental pałaso, degno, segòndo łe parołe del sìndico de Venesia, Massimo Cacciari, de na architetura da na sità anseatica[5].
- I manufati necesari al restàuro xe stài sfiorixài coła supervixión de ła Soraintendensa ałe Bełe Arti dopo un atento studio cromàtego che garantisa na conpleta aderensa al déxegno orixinàl de ła costrusión.
Note
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Fonte: Il Sole-24 Ore-Ventiquattro, n. 2 del 3 febbraio 2007.
- ↑ Fonte: Acqua Pia Antica Marcia Archivià il 24 de otobre 2007 in Internet Archive. .
- ↑ Molinostuckyhilton.it
- ↑ Fonte: Ilrestodelcarlino.net Archivià il 1º de majo 2005 in Internet Archive. / Larepubblica.it / Vvf-ve.it Archivià il 19 de otobre 2016 in Internet Archive.
- ↑ Fonte: Articolo de "Il Corriere del Veneto", zugno 2006 Archivià il 27 de setenbre 2007 in Internet Archive.
Bibliografia
[canbia | canbia el còdaxe]- Aa. Vv., Storia di Venezia. L'Ottocento e il Novecento. Giovanni Luigi Fontana: Lʼeconomia, Treccani, Roma 2002, pp. 1439-1484.
- Aa. Vv., Venezia, città industriale. Gli insediamenti produttivi del XIX secolo, Marsilio, Venezia 1980.
- Francesco Basaldella, Giudecca: storia e testimonianze, Marcon Uniongrafica, Venezia, 1986.
- Cesco Chinello, Classe, movimento, organizzazione: le lotte operaie a Marghera/Venezia 1945-1955, Franco Angeli, Milano 1984.
- Rafaella Giuseppetti, Un castello in laguna. Storia dei Molini Stucky, Il Cardo, Venezia 1995.
- Lavinia Cavalletti La dinastia Stuky 1841-1941 Editrice Studio LT2
Sito da vardàr
[canbia | canbia el còdaxe]Voxe łigàe
[canbia | canbia el còdaxe]Altri progeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Hilton Molino Stucky Venice
el detien schemi gràfeghi so
| Controło de autorità | VIAF (EN) 239628471 · LCCN (EN) n96024583 · GND (DE) 4426657-1 · WorldCat Identities (EN) n96-024583 |
|---|