Liga de Canbrai
  | |
| Dati | |
|---|---|
| Sorte | Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found. |
| |
Ła Liga de Canbrai l'è stà na lega contro ła Republica de Venesia formà el 10 de disenbre 1508 soto ła guida de Papa Giulio II e che se ga desfantà inte el 1510 par la defesion del steso pontefice.
L'ałeansa[canbia | canbia el còdaxe]
A staltra ghe ga aderìio, oltra al pontefice, Luigi XII de Fransa, Massimiliano I del Sacro Roman Inpero, Ferdinando II de Aragona (Re de Napołi e Re de Siciłia), Alfonso I d'Este, (Duca de Ferara), Carlo III (Duca de Savoia) e Francesco II Gonzaga (Marchexe de Mantova).
Inte el preànboło del tratà, parafà in scondon a Canbrai (sentro del Nord de ła Fransa ai confìni col Belzo), co ła scuxa de tratative de paxe intra el inperador e el Duca de Gheldria, a cui zera stà amesi anca i inbasadori de Spagna e Stato Pontefiso, se łexe ch'el vegniva stipułà ;
(VEC)
«(...) par far cessare le perdite, le ingiurie, le rapine, i danni che i Veneziani hanno arrecato non solo alla santa sede apostolica, ma al santo romano imperio, alla casa d'Austria, ai duchi di Milano, ai re di Napoli e a tanti altri principi occupando e tirannicamente usurpando i loro beni, i loro possedimenti, le loro città e castella, come se cospirato avessero par il male di tutti (...). Laonde abbiamo trovato non solo utile ed onorevole, ma oncora necessario di chiamar tutti ad una giusta vendetta par ispegnere, come un incendio comune, la insaziàbiłe cupidigia dei Veneziani e la loro sete di dominio.»— Manifesto dell'imperatore Massimiliano I a preambolo del Trattato di Cambrai.
El tratà prevedeva ła spartision drìo dei domini venesiani:
- al Papato: Ravenna, Cervia, Faenza, Rimini e rełativi castèłi, inaxonta ai tegneri inte i teritori de Imoła e Cexena;
- a l'Inpero: Padova, Vicensa, Verona, Rovereto, Trevixo, el Friułli e l'Istria;
- a ła Fransa: Bresa, Berghem, Crema, Cremona, Ghiera d'Adda;
- a ła Spagna e a Napołi: Trani, Brindixi, Otranto e Gałipołi;
- all'Ungheria, se fosse entrata nell'alleanza: la Dalmazia;
- al Ducato de Savoia, se fuse intrà ne l' ałeansa: Sipro.
Venesia, che xa gheva avùo nùmaroxi sentori del formarse de na posìbiłe ałeansa contro de eła, ne xe stà in parte informà xa el 14 disenbre dal steso sovrano francexe, atraverso l'inbasador venesian a ła so corte.
El ràdego[canbia | canbia el còdaxe]
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Guera de ła Liga de Canbrai. |
Dal 1508 al 1511 ła lega ga conbatùo łe forse venesiane: dopo aver sbaragià łe forse venesiane ne ła bataja de Agnadeło e averghene desfà ła flota ne ła bataja de Połexeła, l'armàda de ła łiga dòboto zera rivà a łe "ripe salse" (overosìpia a łe coste de ła łaguna de Venesia metendo cussì inutilmente soto sèdio de Padova; paraltro el condotier venesian Bartolomeo d'Alviano ga otegnùo na briłante vitòria in Cador. I intravegnimenti drìo ga rexo vani patòchi i rexultàdi otegnùi da staltra in tèra veneta.
So'l prinsìpio, łe forse de ła Lega intendeva ocupàr e spartìrse ła Tèraferma del stato veneto. In baxe ai acordi, Massimiliano gavarìa risevùoVerona, Vicensa, Padova e l'Istria. Ała Fransa, che xa ocupava Miłan, sarìa andàe Berghem e Cremona. Otranto sarìa tornà ai Aragonesi, mentre el papa gavarìa estexo el so dominio soi tegneri venesiani che restava.
Inte el 1510, anpò, Giulio II ga ritegnùo che ła Fransa rapprexentase pa'i equiłibri inte ła penixoła un menàso ben più grève de Venesia. Xe stà cussì ch'el pontefice ga łasà ła Lega di Cambrai par ałearse co ła Serenissima. L'ano drìo, anca ła Spagna e el Sacro Roman Inpero gaveva canbià schieramento, portando cussì a ła creasion de ła Łiga Santa contro ła Fransa.
| Controło de autorità | VIAF (EN) 249416438 · LCCN (EN) sh85019097 · GND (DE) 4755052-1 · WorldCat Identities (EN) 249416438 |
|---|