Alpe

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.



Infobox de Zeografia fìzegaAlpe

Cànbia el vałor in Wikidata
SorteCaena montagnoza Cànbia el vałor in Wikidata
Parte de sistema alpino-himalayano (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Liogo
ContinenteEoròpa Cànbia el vałor in Wikidata
Cànbia el vałor in Wikidata

Map

 
Dati e sifre
Mezura280 (larghesa) × 1 200 (longhesa) km
Ponto pì altoMonte Bianco Cànbia el vałor in Wikidata  (4 810,9 m Cànbia el vałor in Wikidata )
TraversaZermània, Àustria, Svìsara, Fransa, Itàlia, Slovènia, Mònaco e Liechtenstein Cànbia el vałor in Wikidata
Materiałeròcia magmàtega, Flysch (it) Traduzi, mołasa, ròcia metamòrfega e ròcia sedimentària Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea190 000 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Istoria
PerìodoOligocene (it) Traduzi e Tersiàrio Cànbia el vałor in Wikidata





















































On masicio austrìago alpin

Łe Alpe łe xe na caena montagnoza de l'Eoropa sentro meridional.
Łe se slonga intra Mònaco, Fransa, Svìsera, Liechtenstein, Germania e l'Austria verso ovest e nord, senpre l'Austria, ła Itàlia e ła Slovenia a este e a sud.

Łe Alpe drénto el stato italian łe se slonga dal Friułi, pasando pa Vèneto, Trentin, Lonbardia, Vałe d'Aosta el Piemonte e pa ùltima ła Liguria.

Ziografia fizega[canbia | canbia el còdaxe]

Considerando ła estension, ła majoransa łe xe cata inte łi stati de oltralpe.
El monte pì alto el xe el Monte Bianco chel fa 4 810 m e xe considarà el teto de Eoropa.

Orogènesi e storia pì rexente[canbia | canbia el còdaxe]

Ła formasion de sta cordijera ła xe conplesa e prodota de na serie de movimenti tetòneghi prodoti intel Mexoxoico [1] e al Senoxoico [2], che i ga interesà dal Magreb fin i Urałi.
Ła existensa de fose marine grande so ste rejon e el so saramento posterior dovúo a ła convergensa de łe plache continentałi africana e europea el ga provocà enormi piegamenti, sol senso norde-ovest prima, e daspó in senso sud-este. Sti piegamenti łi xe stà cauxai de na serie de despiasamenti de łe plache sedimentarie inte ła diresion precixa.

Ła storia rexente de rimodełamento morfologico de łe Alpe el taca co ła fin de ła ùltima giasasion 15 000 ani indrio.

Ziografia umana[canbia | canbia el còdaxe]

Łe Alpe le xe inportantìsime pa difarenti raxon, prime intrà tute, parché łe influensa el clima, teritorio e economia, sensa desmentegar el aporto de aqua che łe ne dà grasie a i giasari.

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

  1. ła era Secondaria, de 245 a 65 mijoni de ani indrio
  2. inte ła so prima parte, ła era Tersiaria

Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Linganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]


Controło de autoritàVIAF (EN148144928888154441142 · LCCN (ENsh85003839 · GND (DE4001328-5 · BNF (FRcb11934036f (data) · BNE (ESXX451467 (data) · WorldCat Identities (EN148144928888154441142
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Alpe&oldid=1160325"