Morosina Morosini
  | |
| Biografia | |
|---|---|
| Nasimènto | 1545 Venèsia (Itàlia) |
| Mòrte | 21 de zenaro del 1614 (68/69 ani) Venèsia (Itàlia) |
| Liogo de sepełimento | Ciéxa de Sant'Ixepo de Casteło |
| Doxe | |
| 1595 – 1605 | |
| Fameja | |
| Fameja | Morosini (it)  |
| Cògnuze | Marino Grimani (it) |
| |
 | |
|
| |
Morosina Morosini (1545 - Venèsia, 22 de genaro 1614) ła ze stada na dogaresa de ła Serenìsima Repùblica de Venèsia, mojere del doze Marin Grimani. ła ze recordà soratuto pa' ła so cerimonia de inaugurasion, avegnùa inte el 1597.
Biografia
[canbia | canbia el còdaxe]Morosina Morosini gera fìa del patrìsio Andrea Morosini, menbro de un'iłustre famègia venesiana che gaveva za dà a ła Serenisima tre dozi, e de Chiara Priuli, che apartegniva a n'altra sèłebre famègia del patrisiato de Venesia. La gaveva un fradèło e na sorèła, Pietro e Angela. A cuindèze ani, el 27 novenbre del 1560, Morosina ha spozà Marino Grimani, mentre Angela gà spozà so fradèło cadèto de Marìn, Almorò.
Marino Grimani e Morosina Morosini ga avùo cuàtro fìe:[1]
- Beatrice Grimani, deventada mùnega;
- Donata Grimani, spoza de Francesco Tiepolo (1579);
- Laura Grimani, spoza de Nicolò Corner (1582);
- Maria Grimani, spoza de Alvise Grimani (1593), può de Nicolò Molin (1607), può de Lorenzo Giustinian (1608).
La cùbia ha visùo inte ła storèga rezidensa de famègia, el Pałàso Grimani, afasà sol Canal grando in tel sestièr de San Marco, non lontàn dal ponte de Rialto. In tel 1575, a ła morte de so fradèło Pietro, Morosina e Angela ze restàe łe ùgnołe rède del patrimonio dei Morosini, che ze stà spartìo conpàgno intra łe do sorèłe e tra i marìi.
El 26 avrìl del 1595 Marino Grimani ze stà ełeto doze de ła Serenisima, non sensa un notevołe contributo economego de so mugèr Morosina.
El dogado de Grimani ze stà uno dei pì sontuozi e ła cerimonia de incoronasion a dogaresa de Morosina ze recodà da łe fonti cofà ła più sołene e senografega inte ła storia de ła Republega de Venesia[2]. Gera dai tenpi de Zilia Dandolo Priuli (1557) che na dogaresa no venjva incoronà e Morosina sarìa stà ła penultema : infati, in tel 1645, ze stà votà na łèze dal Senato venesian che vietava l'incoronasion de łe dogarese a cauza del maso scuarso razonzesto da sto tipo de avegnimento. La łèze ze stà dezateza in t'una ocazion noma che, in tel 1694, par l'incoronasion de Elisabetta Querini, spoza del doze Silvestro Valier. La cerimònia de l'incoronasion de Morosina ze stà sełebrà in un cuadro de Andrea Michieli (dito el vizentìn), ancùo conservà inte ła Sàła dei Dosałi del Museo Correr.
El 4 magio del 1597, 'conpanjàda da un sołene cortegio de cuatrosènto zentildone, Morosina ga risevesto in tel Pałaso de San Luca i mazorenghi de ła Serenisima. La gavèa indoso un presiozo abito de séda d'oro recamà d'arzènto, co na granda mantìlia e 'l còrno dogàl de ła stòfa conpàgna, da cui partiva un longo véło de séda bianca strasotìl, mentre so el pèto portava na croze de diamnati. Dopo aver zurà in baze ai termini de ła Promision dogàl, ha distribuìo łe ozèłe co ła so efigie. La se ga inbarcà donca sol busintoro cincinà a festa insieme ai magistrati e a a łe damezèłe e, scortàda da altre imbarcasion più pìcołe, ga atraversà el Canal Grando.
Resevùa da łe Arti e tresento sciopetièri che sbarava salve in so onor, ła dogaresa Morosina ze venjùa zo in Piasa San Marco, pasando sotto un arco di trionfo costruìo tra łe do cołone e 'l Pałaso Dogal. Dopo aver fato el ziro de ła piasa, ła ze entrà inte ła baxełega de San Marco dove ze stà sełebrà na mesa sołene, può el riseviménto ze andà vanti in tel pałaso, indove ła dogaresa ze stà risevùa da ła consorteria de łe Arti. Inte ła Sàła del Gran Consègio ze stà dà un bàło che ha durà insìn a łe do de note. El dì drìo ze stà dà un altro bàło inte ła sàła medèma; ze durà cuàtro ore, fin a ła mezanote, co ła festa s'ha spostà inte ła Sàła del Scrutìnio, donde ze stà distribuìi dolsi e confeture.
In tel terso dì de festegiamenti, ła dogaresa Morosina ze stà omagià da papa Clemente VIII e inte ła bazéłega de San Marco ghe ze stà oferta ła Roxa d'oro. La sera medèma ghe ze stà un gran risviménto a Pałaso Dogàl e davanti a l'ìzoła de San Zorzi ze stà inpiantà na giòstra navàl dei marinèri de łe conpanje comerciałi inglezi, ołandezi e fiaminghe prezenti in laguna. Infìn ze stà sbaràe salve in onor de ła dogaresa.
La dogaresa Morosina ze deventà patrona de ła sèłebre manifatura de merléti de Buran e a proprie speze ga fondà na scòła de sentotrenta merletaie[3]. Senpre a proprie speze Morosina ga fato restoràr ła Ceza de San Sebastian.
Grimani ze morto in tel 1605 e Morosina ha soravisùo nove ani, morìndo el 22 zenàro del 1614 prima de conpìr setant'ani. I so funerałi se ga desvolzesto co tuta ła ponpa del cazo : ła salma ze ezposta inte ła Sàła dei Pioveghi in Pałaso Dogàl a ła prezensa del doze Marcantonio Memmo e de tuti i senadori de ła Serenisima. El cailéto ze stà menà inte ła Bazéła de San Zanipòło indove ze stà sełebrà łe ezecuie sołeni. Morosina Morosini ze stà sepełìa darènte a so marìo inte ła Ceza de San Giuseppe de Castèło in t'un maravegiozo monumento de Vincenzo Scamozzi e de Girolamo Campagna. La dogaresa ga łasà ła so Roza d'oro in ligà a ła bazéłega de San Marco.
Onorificenze
[canbia | canbia el còdaxe]Note
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ G. Gullino, Grimani, Marino, DBI.
- ↑ La cerimonia ze dettagliatamente descritta in P. G. Molmenti, La dogaressa di Venezia, Torino, 1884, pp. 289-303.
- ↑ R. Palluchini, Storia di Venezia: Temi. L'arte, vol. II, Roma, 1995, p. 987.
Bibliografia
[canbia | canbia el còdaxe]- G. Gullino, Grimani, Marino, DBI.treccani.it.
- Pompeo Gherardo Molmenti, La dogaressa di Venezia, Torino, 1884.
- Rodolfo Palluchini, Storia di Venezia: Temi. L'arte, vol. II, Roma, 1995.
- Edgcumbe Staley, The dogaressas of Venice, London, 1910.
Altri progeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Morosina Morosini
el detien schemi gràfeghi so
Ligamènti esterni
[canbia | canbia el còdaxe]- Succession cronologica delle dogaresse.veneziamuseo.it.
| Controło de autorità | VIAF (EN) 5905148122904395200009 · WorldCat Identities (EN) 5905148122904395200009 |
|---|