Granda Muraja Cineza

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Infobox de Infrastrutura Granda Muraja Cineza
Dati
SorteAtrasion turìstega e lìnea difensiva Cànbia el vałor in Wikidata
ArtistaEror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
CostrusionEror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
Caraterìsteghe
Materiałepiera calcària Cànbia el vałor in Wikidata
Mezurasionmàsimo: 8 (altura) m
4,5 (larghesa) m × 21 195 (longhesa) km
mèdia: 7 (altura) m
mìnemo: 5 (altura) m
Pozision
Rejon aministrativa Hebei (RP Cina), Pechin (RP Cina), Tianjin (RP Cina), Shanxi (RP Cina), Mongołia Interna (RP Cina), Shaanxi (RP Cina), Ningsia (RP Cina) (it) Traduzi, Gansu (RP Cina), Xinjiang (RP Cina), Shandong (RP Cina), Henan (RP Cina), Hubei (RP Cina), Hunan (RP Cina), Sichuan (RP Cina) e Qinghai (RP Cina) Cànbia el vałor in Wikidata

Map

40°25′N 116°05′E / 40.416667°N 116.083333°E40.416667; 116.083333Coordinae: 40°25′N 116°05′E / 40.416667°N 116.083333°E40.416667; 116.083333

Formà daPasso Jiayu (it) Traduzi
Old Dragon Head (en) Traduzi
Guangwu Great Wall (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Atività
Vizitanti anuałi16 000 000 Cànbia el vałor in Wikidata
Ligo webthegreatwall.com.cn… Cànbia el vałor in Wikidata



















































Ben protexesto da l'UNESCO
Granda muraia cineze
Tipołoxiaarchitetònega
CriteroC (I) (II) (III) (IV) (VI)
Perigołoel ze a ris-cio par avegniminti naturałi, turismo de masa e incuinamento
Ano1987
Linganboinglexe
fransexe

[[Categoria:Patrimoni de l'umanità in Cina ]] [[Categoria:Patrimoni de l'umanità in Cina ]]


Mapa del corso

La Granda Muraja (長城


T, 长城


S, ChángchéngP

), nasesta cofà che Wanli changcheng (萬里長城


T, 万里长城


S, Wànlǐ ChángchéngP

, Granda Muraja de 10.000 [1]), ła ze na stra-longa sèrie de mura situae inte l'odierna Cina. Ła ze stada declarada da l'UNESCO patrimònio de l'umanità inte el 1987 e inseria inte el 2007 intrà łe sete maraveje del mondo moderno.

Costruia partindo dal 215 a.C. sirca par vołer de l'inperatore Qin Shi Huang (秦始皇


S, Qín Shǐ HuángP, Ch'in Shih-huangW, letaralmente "Primo Inperatore de ła dinastia Qin"

) - istesa persona a ła cuała se ghe intesta el Ezèrsito de teracota de Xi'an - ła so longhesa ła ze stada considerada, fin poco tenpo fa, de 6 350 chiłometri co altese variàbiłi.

Da łe mezurasion fate inte el 2012 co pì moderne strumentasion tecnołòzeghe (raji infrarosi, GPS), ła Granda Muraja ła rezultaria longa 8 850 km (longhesa de ła cuała sirca 350 km fata de trincee e sirca 2 250 km de difeze naturałi), co un desviłupo totałe de 21 196 chiłòmetri mezurando anca tute łe ramefegasion, sirca 2 500 km in pì de chełi stimai[2] .

Nomi[canbia | canbia el còdaxe]

L'union de mure, conosesta uncó cofà che ła Granda Muraja Cineza, inte el pasà ła zera sta denomenada co na sèrie de nomi difarenti o col nome conpleto de Granda Muraja Cineze, conprendeste anca tute chełe sesion che łe ze ormai ndae perdeste. L'atuałe nome el ga avesto orìzene dai turisti e viajadori eoropei, che, tornai dal viajo, i contava de ła "muraja cineze"; de fati, partindo da ła fin del XIX secoło, el nome "Granda Muraja Cineza" el ze devegnesto el nome comune de ła muraja[3].

In cineze ła muraja ła ze pì comunemente conosesta cofà Changcheng ( 长城


), che signìfega "muro longo"; sto tèrmano el połe èsar catà inte łe Shiji (I sècoło v.C.) co refarimento a łe mure costruie dai Stati Conbatenti (pì inte el partegołare, a łe mura de Qin Shi Huang)[4]; da ste Memòrie ghe devien el senso figurà de "sensa fin" (萬里


T, 万里


S, wànlǐP, letaralmente "diezemiła "

); l'union co "muro longo" (长城


S, ChángchéngP

) el forma el nome moderno de ła Granda Muraja (萬里長城


T, 万里长城


S, Wànlǐ ChángchéngP

). In efeti, el tèrmeno "Wanli Changcheng" no ze sta cuazi mai doparà prima de l'era moderna (un raro ezénpio el ze el libro dei Song scrivesto inte el 493, andove se cita el zenerałe de frontiera Tan Daoji[5]).

Storegamente, łe dinastie dopo de cheła Qin i ga evità de doparar el tèrmeno changcheng par referirse a łe so "grande mura", ponesto che se dizeva che el tèrmeno el invocase imàzeni de ła tirania dei Qin[4]. Pitosto, documenti stòreghi i ne dize che costumava far dòparo de vari tèrmani cofà "frontiera" (


S, sàiP

)[6], "bastion" (


S, yuànP

), "bariera" (


S, zhàngP

)[6], "fortese esteriore" (外堡


S, wàibǎoP

), e "muro de confin" (邊墻


T, 边墙


S, biānciàngP

)[4], zontando anca altri nomi poèteghi e popołari cofà "frontiera viołeta" (紫塞


S, zǐsàiP

) e "drago de ła tera" (地龍


T, 地龙


S, DìlòngP

). Solché in tenpi moderni Changcheng el ze devegnesto l'ùgnoło tèrmeno par dirghe ai longhi muri de confin indipendentemente dal posto o da l'orizene dinastega, ecuivałente al tèrmano osidentałe "Granda Muraja Cineza"[3].

Istòrego[canbia | canbia el còdaxe]

I Cinezi i ghea confidensa co łe tècneghe par trar-sù mura za dal perìodo de ła primavera e autuno intrà l'VIII e el V secoło a.C. In sto perìodo e el Periodo dei regni conbatenti vegnesto drioman, i Stati de Qin, Wei, Zhao, Qi, Yan e Zhongshan i ghea costruio grande fortìfegasion par diféndar i so confini. Tirae su par rèzar el ataco de arme cofà spade e lanse, ste pareti łe ze stae fate per el pì co tera e jara.

Qin Shi Huang el ga vinsesto su tuti i Stati aversari e el ghea unifegà ła Cina inte el 221 a.C., istituendo ła dinastia Qin; co l'intension de inpore el domìnio sentrałizà e de prevegnere ła re-emersion dei siori feudałi, el ghea ordenà el desfamento de łe parte de muro che łe divideva el so inpero drio i veci confini statałi. Par definir e diféndar el teritòrio de l'inpero respeto al popoło Xiongnu del nord, el ghea ordenà ła costrusion de nove mure par ligar łe restanti fortifegasion drio ła frontiera setentrionałe de l'inpero. Par ła dificultà de trasporto, i ga senpre sercà de doparare resorse locałi, doparando łe piere catae inte łe caene montagnoze arente de łe montagne e doparando ła tera batesta in pianura.

La majorparte de łe mure antighe ła se ga erodesto inte el córar dei sècołi. El costo uman in vite de ła costrusion no el ze conosesto, ma ze sta stimà da racuanti autori che sentenari de milaja - forse arente del milion - de lavoratori i zera moresti inte ła costrusion de łe mure inte el ndar de ła dinastia Qin. Drioman, łe dinastie del nord, intrà łe cuałe ła Han e ła Sui, łe ghea reparà, recostruio e espandesto vàrie sesion de ła Granda Muraja pagando racuanto par diféndarse dai invazori del nord.

Perìodo Ming[canbia | canbia el còdaxe]

L'idea de na Granda Muraja ła ze sta ritolta fora oncora inte el ndar de ła dinastia Ming inte el XIV secoło, dopo ła dezemada de l'ezèrsito Ming par colpa dei Oirati, inte ła bataja de ła Fortesa de Tumu. Reconosendo el controło móngoło stabiłizà inte el dezerto de Ordos, el muro el ghea seguio a rìzego el bordo meridionałe del dezerto invese de incorporar ła piegadura del Fiume Zało.

Difarentemente de łe fortìfegasion antesedenti, ła costrusion Ming ła zera pì forte e pì lavorada, doparando matoni e piere al posto che tera batesta. Ponesto che łe incursion móngołe łe zera ndae vanti periodegamente inte el corso dei ani, i Ming i ghea doparà grande resorse par sistemar e renforsar łe mure; łe sesion arente de ła capitałe Ming de Pechin łe zera stae racuanto fortìfegae. Anca Qi Jiguang el ghea fato conpagno, intrà el 1567 e el 1570; el ghea zontà matoni a parte dei muri fati in tera batesta e el ghea tirà-su miłe-do-zento tori de controło da Shanhaiguan a Changping par ła viziłansa de confin, spesalmente par via dei móngołi. Intrà el 1440 e el 1460, i Ming i ghea costruio anca un denomenà "Muro de Liaodong"; simiłar in funsion a ła Granda Muraja (de ła cuała, inte un serto senso, ła zera na so estension), ma pì bàzega inte ła costrusion, el Muro de Liaodong el sarava drento el core agrìcuło de ła provinsa Liaodong, protezéndoło contra a pusìbiłi intachi móngołi Jurched, Oriyanghan da nord-ovest e i jurchen del Jianzhou da nord.

Soto el goerno Qing i confini de ła Cina i se ga espandesto oltre de łe mure e ła Mongòłia ła ze sta anetesta a l'inpero, de consevensa, se ga interonpesto ła costrusion de ła Granda Muraja e sevendo na linea simiłar a cheła del muro Ming Liaoning, ze sta costruito dai goernanti Qing in Mansùria el denomenà Sàłeze Palisade, col fin del controło de łe migrasion e no par difeza.

Pozisionamento[canbia | canbia el còdaxe]

Le provinse, munisipalità e rejon autònome par andove che pasa ła muraja łe ze (in órdene alfabétego, anca se łe ramefegasion de ła strutura no łe permete de far-sù un seguimento contìnuo): Gansu, Hebei, Henan, Hubei, Hunan, Jilin, Liaoning, Mongòlia Interiore, Ningxia, Pechin, Qinghai, Shaanxi, Shandong, Shanxi, Sichuan, Tianjin e Xinjiang.[7]

Gałaria de multimèdia[canbia | canbia el còdaxe]

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

  1. el : mezura che ła corisponde a sirca 500 metri
  2. (EN) Great Wall stretches far longer, China Daily, 20 aprile 2009. entrada il 20 aprile 2009.
  3. 3,0 3,1 Peter Hessler, Letter from China: Walking the Wall in The New Yorker, 21 maggio 2007, p. 59.
  4. 4,0 4,1 4,2 (EN) Arthur Waldron, The Problem of The Great Wall of China in Harvard Journal of Asiatic Studies Vol. 43 #2,, Harvard-Yenching Institute, 1983.
  5. Waldron 1990, op. cit., p. 202 .
  6. 6,0 6,1 (EN) Julia Lovell, The Great Wall: China against the world 1000 BC - 2000 AD, Sydney, Picador Pan Macmillan, 2006, pp. 15-21.
  7. (EN) UNESCO

Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Linganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]





Controło de autoritàVIAF (EN242107420 · LCCN (ENsh85057016 · GND (DE4090402-7 · BNF (FRcb119610997 (data) · NDL (ENJA00955433 · WorldCat Identities (EN242107420
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Granda_Muraja_Cineza&oldid=1148572"