Cren

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
TassoboxCren
Armoracia rusticana Cànbia el vałor in Wikidata

Cànbia el vałor in Wikidata
Dati
Fonte derafano (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Piante
Tipo de frutasiliqua (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Stato de conservasion
Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
Tasonomia
SuperregnoEukaryota
RènjoPlantae
ÓrdeneBrassicales
FamejaBrassicaceae
TribùCardamineae
ZènareArmoracia
SpeceArmoracia rusticana

G.Gaertn., B.Mey. e Scherb., 1800

El cren el xe na pianta de łe Brassicaceae: ła Armoracia rusticana o anca Cochlaria armoracia. Ła xe ciamà kren anca in Austria, anca se el so nome todesco xe Meerrettich; i inglexi i ła ciama horseradish, i taljàn rafano. Originaria del Sud e del'Est Europa, deso el se trova dapartuto. Ghin parla Catone inte i so scriti su l'agricoltura. A Pompei ghe xe un mosaico ke ło rafigura. Plinio el Vecio el parla del cren 'nteła so opera Historia Naturalis.

El ga foje grandi e ła riva a 1 metro - 1 metro e mexo da tera.

Raixa de cren

Ła ga groxe raixe bianche ke par tuberi e xe queste ke se dopara par far ła salsa de cren. Łe raixe crue no łe sa da gnente, ma quando ke łe vien tajà o gratà, i ensimi de łe cełułe i spaca ła sinigrina (un glicosinołato) faxendo vegner fora un allylisotiocianato ke xe queło ke fa sbrusar i oci e el naso. Na volta gratà, el cren ocore smisiarlo subito co l'axedo, se no el diventa scuro e amaro. El cren el ga vitamina C, B1, B2, B6, fero, calcio, fosforo, potasio e magnesio. Ł' ensima perosidasi del cren vien doparà un saco 'nteła biołogia mołecołar e 'nteła dignostega de łaboratorio par evidensiar i anticorpi. I Giaponesi i grata ła raixa de naltra pianta, ła Wasabia japonica de łe Cruciferae, par far na salsa ke ghe someja al cren e ke se dopara in specie par magnar el pese crudo, el sushi. Sto cren giaponese el se ciama wasabi e el xe pi forte oncora del cren nostran e el ga un cołor verde ciaro.

El cren in cuxina[canbia | canbia el còdaxe]

El cren vien doparà da senpre 'nteła cuxina dei Ebrei, in queła dei Todeschi e de l'Est Europa. El xe anca un magnar tipico de łe Venezie. Ła salsa clasica veneta xe queła de smisiar el cren gratà col'axedo de vin bianco (calkedun ghe mete anca un poco de sucaro e sałe). Altri ghe mete anca buro o crema de łate. Ła so morte ła xe coła carne bojà o col pese fumegà. Bon anca el cren coł speck.


Controło de autoritàLCCN (ENsh85062124
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Cren&oldid=1110503"