Ceza de Santa Maria dei Miracoli

	Ceza de Santa Maria dei Miracołi
Nome inte ła łéngua orizenałe	(it) Santa Maria dei Miracoli
Epònemo	Madonna dei Miracoli (it)
Dati
Sorte	Ceza
Architeto	Pietro Lombardo (it)
Costrusion	Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
Dedicà a	Maria
Caraterìsteghe
Stiłe architetònego	architetura renasimentałe
Materiałe	cuareło
Pozision
	Venesia
Pozision	Canarejo
	45°26′21.95″N 12°20′21.12″E / 45.43943°N 12.3392°ECoordinae: 45°26′21.95″N 12°20′21.12″E / 45.43943°N 12.3392°E
Atività
Diòseze	Patriarcàdo de Venesia
Rełijon	Catołega
Ligo web	savevenice.org…
	; ; ; ; ; ; ;

Ła ceza de Santa Maria dei Miracoli el ze un edifisio rełigiozo situà a Venesia, inte'l sestier de Canaregio.

Storia[canbia | canbia el còdaxe]

Inte ła segonda metà de'l XV sècoło A ghe zera un depinto, situà so un canton de l'abidasion de'l marcante łonbardo Angelo Amadi. Retenjesto miracołozo dai abitanti de ła zona, a 'sto depinto A se afidava i abitanti par chiédar numaroze grasie. Da cua ła nesesità de réndar omagio a'l cuadro de ła Vèrzene co na costrusion denja dei só miracołi. El progeto el ze stà afidà a l'architeto Pietro Lombardo che, con l'agiuto dei fiołi Tullio e Antonio, el ga progetà e costruìo 'sto picoło tenpio inte'l voltar de 8 ani (1481-1489).

El ze uno dei primisimi edifisi de stiłe rensimentałe costruìi a Venezia. Inte'l córer de'l XVI sècoło ze stà efetuà dei intarventi ai interni.

Inte'l 1997 ła stà ogeto de un acurà restauro, che el ga parmetesto ai venesiani e ai turisti de góder conpletamente de łe só bełese artìsteghe.

Ła ceza ła fa parte de l'asosiasion Chorus Venezia.

Descrision[canbia | canbia el còdaxe]

Esterno[canbia | canbia el còdaxe]

El tenpio el se prezenta co na strutura retangołar: ła fasada e e l'abside i afasa so do picołi canpi, el łado dreto sora de na całe, mentre el łado sanco el ze banjà da l'acua de un canałe.

Ła faasada pentapartìa da paraste ła ze dividesta in do órdeni, invertìi respeto ai clàseghi canoni vitruviani: l'órdene infarior, co capitełi corinsi, el ze architravà, mentre cueło suparior, iònego, el ze conponesto da 5 archi orbi. A sorasta ła fasada un anpio fronton semisircołar, decorà da un rozon, 3 ocułi e 2 serci de màrmaro.

L'intiera fasada «decorada, inzemada dai revestimenti de màrmaro incrostativi a recuadri, a croze, a stełe, a rode»^[1] ła ze coverzesta de màrmari połicromi (pavonaseto toscan venà, piera d'Istria, serpentin, zało e roso); sora el portałe ghe ze un tinpano curviłineo, decorà da un busto rafegurante ła Madonna col Bambino, òpara de'l scultor Giovanni Giorgio Lascaris, datà 1480.

Inte i penaci fra i archi łongo tuto l'edifisio A ze cołogà busti de profeti che łasa el posto ad ànzołi a fegura intiera inte i penaci angołari.

Basorełievi co fegure de santi, sene de ła vita de Jezù e l'Asunsion de ła Vèrzene łe ze scolpìe inte i tondi dei stipiti dei portałi. Łe sculture inte i łivełi pì alti łe ze stà intagiàe da diversi scarpełini de vario tałento, fursi non partenjenti a ła botega de Pietro Lombardo.

Interno[canbia | canbia el còdaxe]

Da ła porta mazor A se entra inte'l baso spasio oncora sorastà da'l "barco", ła tribuna che ła contenjea el coro de łe clarise.

Da senjałar ła singołar decorasion de ła visina cołona cuadra che ła sostien el barco, intagiada da na man parentemente sconosùa a ła botega de Pietro Lombardo.

El sofito insarìo intrà i travi el ze invese databiłe a ła fine de'l Sincuesento; a 'ste òpare ga partesipà el trevizan Vincenzo Dai Destri. Łe tełe inte i sconparti łe ze depinti de èpoga pì tarda.

L'interno el prezenta na ùnega navada co volta a bota decorada a casetoni dorài, a l'interno dei sincuanta recuadri A se nota picołi depinti so toła rafeguranti profeti e patriarchi.

El presbiterio el inisia co na erta scałinada che ła mena al pian rialsà, ełegantemente decorà co cuatro statue: S.Antonio di Padova e S.Chiara, l'Arcangelo Gabriele e l'Annunciata e do pulpiti połigonałi, el tuto in màrmari połicromi, òpara de Pietro Lombardo co ła cołaborasion dei fiòłi Tullio e Antonio.

I łetorini dei anboni i ze sostenjùi da acuiłe.

Ła granda croze de dischi de porfido so ła parede de fondo ła reciama el zguardo verso insima, andove A se incontra i tondi co i rełievi prospetisi dei Evanzełisti inte i penaci e ła vetrada superstite inte'l tanburo. Inte ła vetrada A ze rafegurada na imago Pietatis, el Cristo inte'l sepolcro.

So l'altar major A ze cołogàe do statue de Cesare Groppo: San Pietro e Sant'Antonio Abate che łe fa da soaza al picoło "miracołozo" depinto so toła rafegurante ła Madona stante sora de un prà fiorìo contro un fondo roso co in braso Jezù Putìn.

Denjo de nota, fursi uno dei aspeti pì sujestivi e misteriozi de ła ceza, el ze l'aparà scultoreo che intaresa i plinti so i cuałi ze łogàe łe grande cołone de l'arco trionfałe, sculture atribuìo a Tullio e ad Antonio Lombardo. Tritoni e controparte femenine i prezenta senbianse ełeganti ed armonioze e i ze caratarizà da łonghe coe de pese, sate anteriori fitomorfe e ałe. So łe só coe A ze montà puti ed eroti alcuni dei cuałi i soreze fruti.

Tałe conpleso scultoreo el pol èsar incuadrà inte l'òtega de un pasajo al mondo ultrataren consepìo cofà na traversada de'l mar.

Osarvando ła difarente rafugurasion inte i do depinti, asimètrega e dramàtega a sanca, priva de movimento e simètrega a dreta (cua scuazi tute łe creadure marine łe ze fornìe de ałe) emerze l'evocasion de ła fine de l'idiłico mondo antigo e pagan inte'l primo e de'l só reviver in cueło cristian inte'l segondo.

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

↑ G. Lorenzetti, Venezia e il suo estuario. Guida storico-artistica, Venezia 1926

Bibliografia[canbia | canbia el còdaxe]

A. Moschetti. Un quadrienno di Pietro Lombardo a Padova (1464-1467), Padova Tip. Coop. Tipograf., 1914, 61ss.
G. Lorenzetti, Venezia e il suo estuario. Guida storico-artistica, Venezia 1926.
A. Venturi, Storia dell'Arte Italiana, vv. I-XI, parte III, Hoepli, Milano 1901-1940.
U. Donati, Breve storia di artisti ticinesi, A. Salvioni & Co., Bellinzona 1936, 64-69, 77, 78; Id, Artisti ticinesi a Venezia dal XV al XVIII secolo, Lugano 1961, 20.
G. Mariacher. Pietro Lombardo a Venezia, in Arte Veneta, I (1955), 36ss.*AA.VV., Le chiese di Venezia. Guide Artistiche Electa, Milano 1993.
AA.VV. Arte e artisti dei laghi lombardi, Noseda, Como 1959, 344-349.
P. A. M. Caccin O.P., Basilica dei Santi Giovanni e Paolo, Storia e Arte, Giorgio Deganello Editore, Padova (s.d.)
S. Della Torre, T. Mannoni, V. Pracchi (a c.), Magistri d'Europa. Eventi, relazioni, strutture della migrazione di artisti e costruttori dei laghi lombardi. Atti del convegno (Como, 23-26 ottobre 1996), NodoLibri, Como 1997, 206, 209.
M. Ambrosetti, Pietro Lombardo, in LaCittà, Lugano marzo 2008, 45; Id., Tullio e Antonio Lombardo, in LaCittà, Lugano settembre 2008, 50.