Aparado zenitałe mascołin
L'aparado zenitałe mascołin[1] el ze l'insieme de organi e de strutture che permete ła reprodusion sesuałe inte i organizmi animałi de seso mascołin[2]. El studio de łe respetive patołozie asosiàe rientra inte'l l canpo de l'androłozia.
Anatomia umana[canbia | canbia el còdaxe]
L'aparado zenitałe mascołin el se zviłupa parsialmente verso l'esterno co el pene e el scroto, contenjente i bàzari testicołi e i epididimi. Non A ze invese vizibiło i altri organi, overo łe vie spermateghe, łe vesigołe semenałe, łe giàndołe bulbouretrałe e ła prostata[3].
Organi zenitałi[canbia | canbia el còdaxe]
Testicołi[canbia | canbia el còdaxe]
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Testicoło. |
El testicoło el ze un organo par de forma ełisoidałe che raprezenta ła gonade mascołina; el mezura 4–5 cm in łonghesa, 2,5 cm in łarghesa e 3 cm inte'l só diametro anteroposterior e el peza pardesòłito so i 10,5-14 grami. El testicoło de sanca el se cata pardesòłito pì in baso de'l testicoło de dreta ed entranbi i ze separà da un seto ciamà seto scrotałe[3].
I ze situài inte ła borsa scrotałe, soto el pene. Onji testicoło el rezulta mòbiłe e ła só pozision ła depende da'l rełasamento e da ła contrasion de'l muscoło cremastere e de ła parede de ła borsa scrotałe. El ga na consistensa mołe łàstega e un cołorìo bianco-azuronjoło[3]. I rezulta recoverti da tre tòneghe, da l'esterno a l'interno: ła vazinałe, l'albuginea e ła vascołar. I testicołi i ze responsabiłi de ła produsion de'l sperma e de'l testosterone[3].
Vie spermeteghe[canbia | canbia el còdaxe]
Tubułi reti e rede testis[canbia | canbia el còdaxe]
El parenchima testicołare el ze costituìo da un łimità nùmaro de tubułi seminiferi, ła cui parte termenałe de'l tubuło ła ze retiłinea e ła vien ciamà tubuło reto. 'Sti cua, sprovisti de cełułe deputàe a ła spermatogenezi, i va a vèrzarse inte na strutura reticołar fitamente anastomizada, definìa rede testis e situada inte'l mediastino testicołar. Da cuesta orizena na dozena de condoti eferenti che razonze ła testa de l'epididimo[4].
A. Testa
B. Corpo
C. Coa
D. Doto deferente
Epididimo[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Epididimo. |
L'epididimo el ze situà postero-łateralmente a onji testicoło. Struturalmente el se conpone de na testa vołumenoza, un corpo e na coa, che se continua co el doto deferente. El ze formà un ùnjoło condoto che orizena dai condoti eferenti de ła rede testis, łonga sirca sie metri ed estremamente spirałizà, mantenjùo inte ła só forma da conetivo fibrozo. Cua avien ła madurasion definitiva dei spermatozoi[5][6].
Doto deferente[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Doto deferente. |
Łungo sirca 30 cm, el ga na forma siłindrega e na consistenza dura, dovùo a'l fato che el ze fornìo de un tesudo muscołare speso asè[6]. I orizena da ła coa del'epididimo e i funze da prinsipałe sede de depozito deił spermatozoi maduri. Da l'epididimo resałe fin a l'orifisio esterno de'l canałe inguinałe e ło inboca par decorerghe internamente[7]. Na volta fora usìi da l'orifisio interno de'l canałe inguinałe, i se porta, piegandose, łateralmente a ła vesiga, e drioman i se dirize medialmente incrozando i ureteri e resevendo, in corespondensa de ła fasa posterior de ła vesiga, el doto escredor de ła vesigheta semenałe. L'ùltema porsion de'l doto deferente ła diłatada e ła ze definìa porsion anpołare[7].
Vesighete semenałe[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Veseghete semenałe. |
Łe veseghete semenałe łe ze condoti spirałiformi, situài tra el reto e ła vesiga, de forma piramidałe e łonghi sirca sincue sentimetri. El poło suparior el ze a fondo orbo, mentre cueło infarior el se unise a'l dot deferente a formar el condoto eiacułador, che a só volta el parcorarà el parenchima de ła prostata par vèrzarse inte l'uretra[8]. Łe ze formàe da epitełio pseudostratifegà e i ze responsabiłi de ła produsion de sirca l'85% de'l łicuido semenałe[9].
Prostata[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Prostata. |
Ła prostata ła ze un organo giandołar posto infariormente a ła vesiga e a l'orifisio uretrałe interno e el sirconda ła prima porsion de l'uretra, definìa partanto uretra prostàtega. Ła ga ła forma, łe dimension e ła consistensa de na castenja[10]. Ła ze volzesta da na densa capsuła fibroza, mentre struturalmente el parenchima prostàtego el ze costituìo da un insieme de giàndołe tubuło alveołari, sircondàe da un tesudo fibrozo contenjente cełułe muscołari łise che se contraze a'l momento de l'eiacułasion[9]. Ła prostata ła produze e secerne un łicuido poco viscozo, alcałino e łatesente che serve a stimołar ła motiłità dei spermatozoi e a neutrałizar l'asidità de l'ambiente vazinałe[10]. Ła ze responsabiłe de ła produsion sirca el 15% de'l łicuido semenałe[9].
Giàndołe de Cowper[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Giàndołe de Cowper. |
Łe giàndołe bulbouretrałi o de Cowper łe ze picołe giàndołe ezocrine, de 3–5 mm de diametro e caratarizàe da un epitełio cùbego o cołonar, situàe a ła raìza de'l pene a l'altesa de l'uretra menbranoza. Ła só capsuła fibroełàstega ła ze conposta, da fibroblasti e cełułe muscołari łise, oltra che da łe fibre muscołari schełètreghe provenienti dai muscołi del diaframa urozenitałe. Da ła capsuła orizena dei seti che divide onji giàndoła in łobułi definìi cisterne.
El pene[canbia | canbia el còdaxe]
|
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Pene. |
El pene el ze l'organo mascołin deputà a ła copułasion. El ze na strutura inpari e mediana, che co ła só parte łibara, o corpo de'l pene, eretiłe, el sporze a l'esterno de'l corpo a'l de soto de ła sinfizi pùbega mascołina, mentre ła só raìza de'l pene ła ze sconta inte'l perineo. Mentre ła raìza de'l pene ła ze fisa, sendo aplegada a łe do branche ischio-pùbeghe ed a'l trigono uro-zenitałe, el corpo de'l pene, che fa sèvito in vanti a ła raìza, el sporze łibaro e mòbiłe e, a'l stato de flasidità, el pende co forma a l'insirca siłindrega, davanti a'l scroto. Ła parte łibara de'l pene, cuando non ereta, ła mezura suparzó 10 cm. de łonghesa e suparzó 4-5 cm. de sirconfarensa ; par gravità ła ze pozada so ła fasa anterior de'l scroto, e co ła raìza de'l pene ła forma un canton de sirca 60°,verto in baso(canton de'l pene).Inte'l stato de eresion, invese, łe mezure de'l pene łe razonze i 14-16 cm. de łonghesa ed i 12 cm. de sirconfarensa, mentre el canton de'l pene el se anuła e el corpo de'l pene el se mete in ase co ła raìza.
El pene el ze formà da tre mase siłindreghe de tesudo cavernozo eretiłe tenjùe insenbre da connetivo fibrozo e ,inte ła parte łibara, volzeste da cute:
- łe do mase łaterałi supariori łe ze dite corpi cavernozi de'l pene;
- ła tersa masa, ventrałe ,denominada corpo cavernozo de l'uretra, ła volze el trato penieno de l'uretra.
- Ła porsion termenałe de'l pene, dita glande, ła aparise łievemente espansa e ,stretamente unìa a'l corpo spongiozo de l'uretra, ła coverze łe estremità distałi dei corpi cavernozi de'l pene.
Verso ła sima de'l glande ze vizibiłe el meato uretrałe, l'ùltemo trato de l'uretra.
El tèrmene cavernozo el serve a indegar łe łacune vascołari (cavernułe) prezenti in tałi struture; łe cavernułe łe pol inpenjirse de sangue durando l'ecitasion sesuałe par parmétar el fenòmeno de l'eresion.
El revestimento cutaneo de ła parte łibara de'l pene el ze a'l cuanto łaso e costituise na piega, el prepusio, che coverze scuazi conpletamente el glande.
Notasion[canbia | canbia el còdaxe]
- ↑ sevente altre varianse e grafie anca Aparato genitałe maschiłe e Aparato genital maschil
- ↑ Voce Treccani
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Standring , op. cit., pp. 1258 , 2009.
- ↑ Standring, op. cit., p. 1259 , 2009.
- ↑ Standring, op. cit., p. 1264 , 2009.
- ↑ 6,0 6,1 Wheater, op. cit., p. 336 , 2001.
- ↑ 7,0 7,1 Standring, op. cit., p. 1265 , 2009.
- ↑ Standring, op. cit., p. 1266 , 2009.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Wheater, op. cit., p. 337 , 2001.
- ↑ 10,0 10,1 Standring, op. cit., p. 1267 , 2009.