Joani apòstoło

Joani apòstoło
	;
Nome orizenałe	(hbo) יוֹחנן בן זבדי
Biografia
Nasimènto	Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.; Betsaida
Mòrte	Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found. (87/88 ani); Èfezo
Càuxa de morte	Càuze nadurałi
Liogo de sepełimento	Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
Apòstoło
	30 d.C. –
Dati personałi
Grupo ètnego	Ebrèi
Rełijon	Cristianèzemo e ebraìsmo
Atività
Ocupasion	Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
Profesori	Gesù storico (it) e Jezù
Cariera miłitar
Lialtà	Zudea romana
Ełevasion
	Santo ;
Festività	27 de diçenbre (Ceza catòłega, Angleganismo); 26 de diçenbre (Cexa cristiana ortodosa)
Iconografia	Aquila di San Giovanni (it)
Artisti rełasionai	Jàcomo el Major: Boanerges (en)
Fameja
Zenitori	Zebedeo e Sałome
Fradełi	Jàcomo el Major
	visione (it)
	; ; ; ; ; ; ;
	Notes Apòstoło e evanxełista

San Joani apòstoło (Betsaida, 10 sirca – Èfezo, 98 o ani drio) el ze sta un apòstoło de Jexù. Ła tradision cristiana ło dexegna come ł'autor del cuarto vanxeło e pa cuesto el xe anca un evanxełista.

Secondo ła narasion dei vanxełi canoneghi xera fiol de Zebedeo e Sałomè e fradeło de Jacomo el Major. Prima de nar drio a Jexù el xera descepoło de Joani Batista. Ła tradision ła ghe dà un posto speçiałe rento el sercio dei dodexe apostołi el xe sta el descepoło pì prediłeto.; el gà parcecipà ai avegnimenti prinsipałi de ła vita e ministero del mestro e ł'unego dei apostołi presente de ła morte in croxe de Jesu. Secondo antighe tradision Giovani saria morto in età avansà a Efeso, ultimo sopravisù dei dodexe apostołi.

A eło ła tradision cristiana ga atribuio sincue testi del Nòvo Testamento: Vanzeło de Joani, łe tre Łetere de Joani e ł'Apocałise. Pa ła so fondità contenpłativa dei so scriti el xe sta indicà tradisionalmente el "teołogo" pa antonomaxia, rafigurà artistigamente col sinboło de ł'acuiła, atribuia a eło rapòrto, co ła so vixion descrita inte ł'Apocałise, garia contenpłà ła Vera Łuxe del Verbo, come descrito in tel prołogo del cuarto vanxeło, cosita come ł'acuiła, se ritenea, pì fisar diritamente el sołe^[1].

Fonti storeghe[canbia | canbia el còdaxe]

No esiste riferiminti archołołoghi driti (come pigrafi) riferie a ła vita o ł'òperato de Giovani, e gnanca rifiriminti driti in òpare de auturi antighi no cristiani. Łe fonti testuai conservà łe xe de tri tipi:

i cuatro vanxełi canoneghi e i Ati dei Apostołi redà in grego tra el I secoło e la prima metà del II, i ciapa i unighi riferimenti driti de ła vita de Giovani (altri scriti del Nòvo Testamento a eło atribuio da ła tradision, łe Tre łetere e ł'Apocałise no i fornise informasion drita de ła so vita);
cualche scrito no canonego a łu atribuio ─ Ati de Joani, Apocrifo de Joani, Interrogatio Johannis – che pa ła datasion tardiva e el contenuo łexendario no i xe considerà come vere e proprie fonti storeghe, seden xe posibiłe che el pì antigo de cuisti, i Ati el gapia rincurà cualche detajo storegamente fondà;
cualche mesonade contenù inte i scriti dei Pari de ła Cexa, in particołar Tertułian, Ireneo de Łion, Eusebio de Cesarea, e Gerònimo.