Inpero spagnoło

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Inpero spagnoło
Monarquía universal española(Monarquía hispánica /Monarquía de España /Monarquía española) (es) Cànbia el vałor in Wikidata
InoMarcha Real Cànbia el vałor in Wikidata
ContinenteAmèrica
Àfrica
Eoropa
Àzia
Oseània Cànbia el vałor in Wikidata

CapitałeValladolid city (en) Traduzi
Toledo (it) Traduzi
Madrid city (en) Traduzi (1606–) Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe60 000 000 (1790) Cànbia el vałor in Wikidata
Densità3 hab./km²
Idiomaspanjoło Cànbia el vałor in Wikidata
Rełijonceza latina Cànbia el vałor in Wikidata
Zeografia
Parte deunion Ibèrega Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea20 000 000 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Dati istòreghi
FondadorRè catòłeghi Cànbia el vałor in Wikidata
DesolvimentoEror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
Avegnimento ciave
Prima mesion documentadaCorona d'Aragona e Regno de Casteja e Leon Cànbia el vałor in Wikidata
Dì festivo
Eror Lua: callParserFunction: function "

[[Categoria" was not found.

PatronoImacołada concesion Cànbia el vałor in Wikidata
Organizasion pułìtega
Forma de goernomonarchia połisinodiałe, union personałe e monarchìa asołuta Cànbia el vałor in Wikidata
Economia
Monedareal spagnolo (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Istòrego
Spanja Cànbia el vałor in Wikidata



















































L' Inpero spagnoło ła ze sta uno dei primi inperi cołòniałi de ła istòria e uno dei pì espandesti de tuti i tenpi. El zera sta anca soranomenà: "l'inpero sora del cuało el sołe no el tramonta mai", e el se càlcoła èsar sta el cuarto pì estendesto de ła istòria. El ze sta el pì grando inpero del so tenpo, rivando èsar, inte el XVIII secoło, conponesto da na superfise de 18,4 milioni de km².

El zera sta na monarchia conponesta, goernada prima dai Trastamara, de sevente dai Asburgo, e inte-ła-fin dai Borbon de Spagna. El zera sta formà da Ferdinando II de Aragona e Izabeła I de Casteja inte el 1492 de sevente de ła descuerta de łe Amèriche e de ła concuista de Granada che ła ghea metesto fin a ła Reconquista. Soto Carlo V, ła corona de Casteja ła ga mandà i Conquistadores a ocupar grande parte de łe Amèriche. Co ła so abdegasion inte el 1556 dopo del del difónderse de ła reforma protestante, Carlo el ghea dasà el Sacro Roman Inpero al fradeło ma ła Spagna, łe Fiandre, e i gaveri Italiani dei Asburgo, i zera ndà in man a so fioło Fiłipo II. Fiłipo el ghea anetesto dei teritori inte l'Àzia orientałe (che i ghea ciapà pròpio da eło el so nome de Fiłipine) e el zera devegnesto anca Re del Portogało e del so Inpero de sevente de na crize de sucesion. El ghea dazesto de consevensa scumìsio al Siglo de Oro che el ga durà finmente a ła fin de ła guera franco-spagnoła e de ła guera de restaurasion portogheze.

Co ła guera de sucesion spagnoła i Borbon i zera devegnesti ła cazada Reałe de Spagna e coi Decreti de Nueva Planta ła Spagna ła zera devegnesta veramente na nasion. Tutavia ła so rivada in Spagna no ła muda el declin spagnoło. I Paezi Basi i gnen perdesti totalmente, i domini italiani i pasa ai Asburgo de Austria o ai Savoja, anca se inte el 1735 i concuista i regni de Nàpułi e de Sicìlia par na rama cadeta dei Borbon, e ła Spagna istesa ła va numarévułe volte in bancarota. Co l'invazion napołeònega inte el 1808, l'intiero inpero spagnoło in Sudamèrica el se desgrega davanti de łe guere de indipendensa ispanoamericane. La Spagna ła ghea mantegnesto tochi del so inpero inte i Caràibi (Cuba e Porto Rico); in Àzia (Fiłipine), e in Osèània (Guam, Micronèzia, Palau, e Mariane Setentrionałi) finmente a ła guera ispano-americana del 1898 (conosesta cofà el dezastro del '98).

La Spagna ła costituirà inte el XIX secoło un secondo inpero cołoniałe, in Àfrica, limità a racuante rejon del Maroco e a ła Guinea Ecuatoriałe. El sarà el pì modesto dei inperi eoropei, ma el sarà l'ultemo a devegner perdesto co ła decołonizasion. La partecipasion spagnoła a ła corsa a l'Àfrica no ła ghea vesto un'inportansa particułare: el Maroco spagnoło el zera sta mantegnesto finmente al 1956, mentre ła Guinea spagnoła e el Sahara spagnoło respetivamente finmente al 1968 e al 1975. Le ìzołe Canàrie, Ceuta, Melilla e łe altre plazas de soberanía, oncora oncó teritori de oltremare spagnołi, i ze cheło che ghe resta a ła Spagna de l'ex Inpero Spagnoło.

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]


Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Linganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]



Controło de autoritàLCCN (ENsh89004112 · BNF (FRcb12163043v (data)
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Inpero_spagnoło&oldid=1103562"