Prunus armeniaca

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Armelinaro
TassoboxPrunus armeniaca Cànbia el vałor in Wikidata

Cànbia el vałor in Wikidata
Dati
Fonte dearmełin, Armeniacae Semen (en) Traduzi, armellina (it) Traduzi, néctar de albaricoque (es) Traduzi, apricot oil (en) Traduzi, apricot wood (en) Traduzi e Prunus armeniaca Cànbia el vałor in Wikidata
Piante
Tipo de frutaDrupa Cànbia el vałor in Wikidata
Stato de conservasion
Eror Lua: callParserFunction: function " [[Categoria" was not found.
Tasonomia
SuperregnoEukaryota
RènjoPlantae
ÓrdeneRosales
FamejaRosaceae
TribùAmygdaleae
ZènarePrunus
SpecePrunus armeniaca

L., 1753


L'armełinaro (Prunus armeniaca L.) el ze on'àlbara apartegnente a ła fameja de łe Rosacee[1], e al zènere Prunus.

El fruto che el produze el ga nome armelin. Linneo el credéa che el fuse orizenàrio de l'Armenia (Iran) - da cuà riva el nome sientifico "prunus armeniaca" - ma ła pianta ła zera prezente in Cina. El armełinaro el ze stà inportà in Eoropa dal Roman Lucius Licinius Lucullus.

Descrision[canbia | canbia el còdaxe]

La ze na pianta de mèdia grandesa, alta dai 5 ai 7 m.

Le foje łe ze a forma de cor col màrzene dopiamente seghetà.

I fiori i ga el càłeze e coroła pentameri, i ze bianco-ròzei, ùgnołi o in cópia. La fioritura ła avien, come in tuti i Prunus, prima de ła fojasion.

I fruti i ze de łe drupe vełutae de color zalo-naranson.

Aversità[canbia | canbia el còdaxe]

Intrà i fonghi patòzeni che ciapa l'armelinaro, i pì inportanti i ze el corineo, la moniliosi, el mal del pionbo parasitàrio e i marsumi radegałi da Armillaria mellea e Rosellinia necatrix.

Intrà i inseti, i pi importanti i ze la mosca mediterànea de ła fruta (Ceratitis capitata), la tignola oriental (Cydia molesta), el rodilegno rosso (Cossus cossus), la cosineja bianca (Diaspis pentagona) e l'aspidioto (Quadraspidiotus perniciosus).

Fiori de armelìn

Produsion[canbia | canbia el còdaxe]

I majori produtori de armełinaro inte el 2018[2]
Stato Produsion (tonełae)
Turchia 750.000
Uzbèkistan 493.842
Iran 342.479
Alzeria 242.243
bandiera Itàłia 229.020
Spagna 176.289
Pakistan 128.382
bandiera Fransa 114.785
Japon 112.400
Ucràina 111.670

Tasonomia[canbia | canbia el còdaxe]

Prunus armeniaca ła ze stada descrivesta da Carlo Linneo e publegà in Species Plantarum 1: 474. 1753.[3]

Etimołozia
Sinonimia
  • Amygdalus armeniaca (L.) Dumort.
  • Armeniaca armeniaca (L.) Huth
  • Armeniaca vulgaris Lam. basónimo[6]

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

  1. (EN) Prunus armeniaca, in The Plant List. entrada il 24 maggio 2016.
  2. (EN) Food and Agriculture Organization of The United Nations, FAOSTATfao.org. entrada il 7 agosto 2020.
  3. Prunus armeniaca, in Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. entrada il 20 de zenaro de 2015.
  4. En Nombres botánicos
  5. Prunus in F. Gaffiot, Dictionnaire Latin-Français, Hachette, Paris, 1934.
  6. Prunus armeniaca in PlantList Archivià il 26 de febraro 2021 in Internet Archive. /

Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Linganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]



Controło de autoritàLCCN (ENsh85006194 · GND (DE4262466-6 · NDL (ENJA00560286
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Prunus_armeniaca&oldid=1110136"