Ałasca

Ałasca (EN) Alaska
stato federà
Dati aministrativi
Stato	Stati Unìi
Cavedal	Ġunò
Goernador	Sean Parnell (R) dal 26-07-2009
Lengue uficiałi	inglexe
Data de istitusion	3 de xenaro, 1959
Teritorio
Coordinae de ła Cavedal	58°26′40″N 134°13′47″W
Altitudine	580 m s.l.m.
Superfise	1 717 854 km²
Aque interne	236 548 km² (13,77%)
Abitanti	710 231 (2010)
Densità	0,41 ab./km²
Altre informasion
Fuxo orario	UTC-9/-10
ISO 3166-2	US-AK
Nome abitanti	ałascani
Soranome	Ł'ultima frontiera The Last Frontier
Bomò	North to the Future
Locałixasion
Sito istitusionałe

L'Ałasca, dal 3 de xenaro 1959, el costituise el 49° Stato dei Stati Unìi de Amèrica; el xe el 47° Stato pì popołoxo e el 1° pì estexo dei USA.

El nome "Ałasca" el xe probabilmente rivà da ła paroła "grando paéxe" o "teraférma" dei Ałeuti.

Storia

Un jaser sul mar: l'Ałasca ła xe uno dei paixi pi a nord del móndo

L' Ałasca ła xe stà abitada inisialménte dai popołi che i ła ragiunta traversando el pasajo de ła Tera de Bering, incluxi i Inuit e na varietà de grupi de amerindi. Ła majoransa de ła popołasione pre-Cołonbiana de łe Amèriche, se no tuta, ła ga uxà sta róta qûi, ma i ga proseguìo verso est e sud.

El primo documénto scrito l'ìndica che el primo europeo a rivar in Ałasca el xe vegnest da ła Rusia. Vitus Bering el ga navegà verso est e el xe rivà al mónte Saint Elias. Ła conpagnìa Ruso-Americana ła ga cacià łe łóntre par ła só pełicia. Ła colonia no ła xe mai stata tant proficua, a càuxa dei cósti de trasporto, ma ła xe una de łe testimonianse pi concrete de ła cołonixasion rusa de la Mèrica.

Inte'l 1867, i Stati Unìi i ga aquistà l'Ałasca da ła Rusia par 7.200.000 $, equivałenti a 5 dòłari par km². L'aquisto el xe stà òpara del Segretario de Stato William Seward e el xe stà ratificà dal Senato statuniense el 9 de apriłe 1867. El pasajo di sovranità el xe avegnest el 18 de otóbre de lo stéso ano. L'aquisto no'l xe stà popołar inte'l resto dei Stati Unìi, onde che l'Ałasca ła vien sóranomenada ła "Folìa de Seward" o "ła Jasera de Seward". L'Ałasca ła sèłebra l'aquisto ogni ano l'ùltimo łuni de marso, ciamàndoło Seward's Day, méntre el 18 de otòbre el xe noto cofà Alaska Day.

El 7 de lujo 1958 el Presidente Eisenhower el ga firmà l'Alaska Statehood Act, faxendoło diventar leje dei Stati Unìi. Questo ga verto ła strada par l'amision de ł'Ałaska nte ł'Union.

Ntel 1976, ła costitusion deło Stato ła xe sta modificà par stabiłire l'Alaska Permanent Fund. El fondo investe 'na porsion dełe entrate minerarie deło Stato, incluxe łe entrate del Trans-Alaskan Pipeline System, "a beneficio de tute łe xenerasion de Alaskani." Fin al giugno 2003, el vałore del fondo gera de 24 miłiardi de $.

Sità e sitadine inportanti

Anchorage: ła sità pi granda de l'Ałaska

Ła sità pi popołoxa de l'Ałasca ła xe Anchorage, co na popołasion de 260.284 persóne, 225.744 de łe quałi łe vive inte l'àrea urbanixada.

Anchorage Fairbanks College Eagle River (parte nord-est di Anchorage) Ġunò Wasilla Kodiak Ketchikan sità co manco de 10.000 abitanti Sitka Palmer Bethel Barrow Kenai Soldotna Unalaska Kotzebue Nome Petersburg Homer Dillingham Valdez Seward

Ła łista de łe sità pi estéxe dei Stati Unii de ła Mèrica ła véde tre sità de l'Ałasca ai primi tre posti: inte l'órdine Sitka, Ġunò e Anchorage; (Jacksonville in Flòrida ła òcupa el cuarto posto inte sta łista).

Cołegaminti de fora

• Banconote de ła Compagnia Ruso-Americana "Sealskin"
• Sito de someje
• Mapa de ła Ałasca