Woody Allen
Woody Allen, (30 de novenbre 1935), el ze un rezista, ator, senejador, comico, scritor, comediògrafo statunitense.
Grasie a l'intensa produsion sinematogràfega (co na media de scuazi un film a l'ano), ai testi comici e a łe gag che'l ga inisià a conponer za in età adołesensiałe, el ze uno dei comici pì presai a łiveło intarnasionałe. El stiłe rafinà e speso serebrałe ło ga rendesto uno dei autori piasè respetai, ponto de refarimento de ła comedia statunitense moderna: el ze considarà «el pì europeo»tra i rezisti statunitensi, sia par łe temàteghe afrontàe sia par el suceso dei só film, da senpre major inte'l vecio continente che in patria.
I temi afrontài da Allen, che i spasia da ła crize ezistensiałe dei anbienti intełetuałi a ła raprezentasion speso autoirònega de ła comunidà abràega newyorkese, da ła critica a ła borghezìa fin a ła critica del capitałizmo, i respecia ła só pasion par ła łetaradùra, ła fiłozofìa, ła psicoanàłizi, ła mùzega jazz, el sìnema europeo, e soratuto par ła só sità nadae, New York, andove ch'el vive e da ła cuałe el ciapa continua ispirasion.[1]
Vinsidor de cuatro premi Oscar, inte'l 1995 el ga resevùo el Leone d'oro a ła cariera a ła Mostra intarnasionałe d'arte sinematogràfega de Venesia.
Biografia
[canbia | canbia el còdaxe]Łe orizene
[canbia | canbia el còdaxe]
Woody Allen nase co'l nome de Allan Stewart Königsberg[2] el 30 de novenbre 1935, anca se ła nasìta ła ze stà rezistrà soło el zorno drìo, inte'l cuartiere del Bronx (New York) da na fameja àbrea de orizene rsso-austriago-todesca e de modesta condision sosiałi. I noni del pare, imigrai da ła Zarmània a ła fin del XIX sècoło, i zera àbrei orientałi aschenaziti de łengua todesca, ebràega e yiddish.
Drìo l'opinion de alcuni ła fameja ła ze orizenaria de l'Ungarìa, anca se el conjome el ze un topònemo zarmànego, derivà da un nome de sità cofà tanti conjomi ebràeghi, e el par refarìrse a Königsberg, inte ła Prusia Orientałe, ancùo denomenada Kaliningrad e situaada inte l'exclave russa. Só pare, Martin Königsberg (1900-2001), el łaora prima cofà insizor de zogełi da un oreze,[3] drìoman cofà camarier a Manhattan e infin cofà tasista; só mare, Nettea Cherry (1908-2002), dita Netty, ła ze inpiegada cofà contabiłe da un fiorer[4] ed entranbi i provien da fameje ebràeghe resentemente emigràe da l'Europa.
Inte'l 1943 A nase só soreła, Letty, co ła cuała da senpre el ga un streto raporto anca de tipo profesionałe (el ze produtora dei só film). A l'età de tre ani só mare ła ło porta al sìnema a véder Biancaneve e i sette nani (1937), film che fasina e senja indełebilmente el picoło Woody;[5] da ałora, come che'l ga contà drìoman in diverse intarviste, ła sała sinematogràfega ła deventa ła só segonda caza. Da tozo el só film prefarìo el zera La fiamma del peccato (1944) de Billy Wilder.
Inte'l primo ano de scoła el vien insarìo in una clase avansà, grasie al só ełevà cuosiente de intełizensa, ma el zviłupa suito un odio par l'anbiente scołàstego, deventando un ribełe, non zvolzendo i conpiti a caza, respondendoghe małe ai insenjanti e desturbando continuamente in clase. Sorprendentemente el se mostra tanto àbiłe inte i spor e el pràtega bałacanestro, football merican, baseball, stickball, sia a scoła che inte'l cuartier; uno dei só favorìi[6] A ze el puziłà , ma dopo diversi mezi de ałenamento i só zenidori ghe chiede de mołàrghe.
Soranomenà dai conpanji Red, "roso",[7] par el cołor de ła só cavełada, A se distinuge tra i studenti par el só strazordenario tałento inte i zoghi de carte e inte i truchi de mazìa, pasion che ła recorarà speso inte łe só òpare. A l'età de 15 ani el partesipa do volte a na audision par el programa tełevizivo The Magic Clown,[8] par el cuałe el reałiza un truco ciamà Passe-Passe Bottles, che tutavia no'l vien meso in onda poiché el programa el zera destinà ai putełii e venjeva utłizàe bose de alcołisi. Inte'l fratenpo el inisia a sonar el clarineto.
Dopo aver frecuentà ła scoła ebràega par oton ani e cueła pùblega, ła Public School 99 (drìoman renomenà Isaac Asimov School)[9] Allen el vien iscrivesto a ła Midwood High School de Brooklyn, andove el conose Mickey Rose,[10] futuro coautor de alcune de łe só prime senejadure, co'l cuało el condivide i intaresi par el basket, el baseball, el sìnema e ła mùzega jazz. Durante cuełi ani el vive so ła Avenue K,[11] tra ła 14ª e ła 15ª Est. El frecuenta anca ła sinagoga e i anbienti rełigiozi ebràeghi, ma par poco tenpo: el se zlontana cuindi da ła rełigion devenjendo ateo, na caratarìstega che ła recore in un gran nùmaro de só batùe.[12] El sèvita a demostrar poco intarese par el studio e ła łetura, prefarìndo de gran łonga ła scritura de gag e barzełette, che'l spedise ai zornałisti umorìsteghi Walter Winchell e Earl Wilson, i cuałi, entuziasti del materiałe resevesto, i deside de contatar l'autor e de trovarghe un azente.[13]
I scominsi in tełevizion e el primo matrimonio
[canbia | canbia el còdaxe]I meregani no i buta mai via łe só refudaje. I łe trasforma in spetàcołi tełevizivi., op. cit.
Inte'l 1952, a l'età de dizisete ani, el ciapa el pseudònemo de Woody Allen, in onor del séłebre clarinetista jazz Woody Herman. El cołegamento fra el só nome d'arte e el clarinetista el vien zmentìo da l'isteso Allen inte ła só autobiografia “A proposito di niente”. El canbia cuindi el só nome łegałe da "Allan Stewart Königsberg" a Heywood Allen, nome che'l uzarà calche volta a teatro, anca se mai in maniera ofisiałe.[7], e el scrive batùe par cołosi del spetàcoło cofà Ed Sullivan e Sid Caesar. Do ani drìo, inte'l 1954, el vien asumesto da ła rede tełeviziva nasionałe ABC, de ła cuała el deventa l'autor de punta, scrivendo par séłebri programi come el The Ed Sullivan Show e The Tonight Show.
Inte'l 1955 el inisia ła só prima rełasion sentimentałe stabiłe co Harlene Susan Rosen, studentesa de fiłozofìa; i do i se incontra cazualmente par formar un trio jazz insenbre a l'amigo de Allen Elliot Mills; inte'l grupo, che'l sona insenbre in t'ùnega ocazion, Allen el sona el sasofono soprano, ła Rosen el pianoforte e Mills łe percusion. Inte'l 1955 el pasa a ła rede tełeviziva NBC e el se trasferise ad Hollywood, sensa Harlene, par unirse ad un grupo de scritori par el programa The Colgate Comedy Hour.[5] L'autor prensipałe del show el ze Danny Simon, fradeło major de l'autor teatrałe Neil Simon, al cuało Allen drìoman el sarà senpre reconosnete par l'ajuto resevesto inte'l zviłupo del só clàsego stiłe de scritura.
El 15 de marso 1956, a l'età di vinti ani, Woody spoza Harlene, ałora dizisetene[14] a Hollywood, e insenbre i ze tornà a New York par andar a vivar a Manhattan. I do i ga divorsià bełocozamente dopo sìe ani inte'l 1962. Harlene Rosen, a ła cuała Allen se referiva speso inte i só spetàcołi de cabaret definendoła "ła teribiłe siora Allen" ("the dread Mrs. Allen"), drìoman el ga cuerełà l'ex-marìo e ła NBC stesa par difamasion, chiedendo un miłion de dołari.[15] Allen inte'l só àlbunStandup Comic, che rancura i só mejo pesi comici dei ani sesanta,el declara che l'ato presedente ła denunsia ła ze stà na batùa che'l gaveva dito durante na intarvista.
In un'intarvista sucesiva al The Dick Cavett Show, Allen el ga renpisà ła połèmica ripetendo i propi comenti, pur refarìndose a ła Rosen come a ła só "segonda mujer", e refarìndo che l'amontar de ła suma rechiedesta par ła cauza ła jera de 1 miłion de dołari. I zenitori i ło spontona a studiar a l'univarsità, e Allen frecuenta ła New York University, indove el studia comunegasion e sìnema. Dopo un soło semestre, paraltro sensa grandi rezultadi, el vien espulso da ła stesa;[16] el frecuenta cuindi par un curto parìodo el City College of New York, ma i rezultadi i ze i stesi de l'espariensa presedente, mentre ła só cariera, invese, no ła conose sosta.[17]
Come autor el scrive i tochi par numarozi comici al preso die 100$ al minuto, e tra el 1956 e'l 1958 el łaora al teatro Tamiment,[18] indove el fa granda espariensa cofà autor e rezista; el teatro, infati, el produzeva setimanalmente novi musical e sketches comici, che Woody el scrive e dirize.[19] De nesun de st'altri spetàcołi eziste pì el copion, fata ecesion par el spetàcoło de ła serada de vertura del 1956, ła cui senejadura ła ze venjesta po' catada inte i archivi del teatro.[17] Inte'l novenbre 1958 el taca łaorar come coautor co Larry Gelbart par el The Chevy Show de ła NBC. El programa, prezentà da ła séłebre steła tełeviziva Sid Caesar, dura par oltra 10 ani, par cui oltra a vinser un Sylvania Award el venjarà anca candidà par l'Emmy.[18]
El cabaret, el teatro e el segondo matrimonio
[canbia | canbia el còdaxe]
In 'sti ani Allen el se incontenta del só łaor par ła TV, che ghe fruta pì de 1.700 dołari a setimana. Tutavia, dopo aver asistìo a uno spetàcoło de Mort Sahl[20] e avendo perdesto intarese par el łaoro de autor tełevizivo, el tołe ła desizion de inisiar na propia cariera come cabaretista.
Inte'l 1958 el canbia azenti, pasando inte łe man de Jack Rollins e Charles H. Joffe, che i sarà drìoman i produtori de tuti i só film, anca se co i do curiozamente Allen no'l ga mai siglà un contrato ofisiałe, ma soło na "streta de man", nonostante i só manager i gabia inte'l tenpo negosià par łu contrati da miłion de dołari, sensa che ghe sia mai stà ła mìnema controversia. I do manager i ło sperona a portar so'l palco el só steso materiałe. El ga debutà al Blue Angel inte'l 1959 e inte'l 1960 el ga otenjesto un gran suceso de pùblego.[18]
Inte'l 1959 inisiando a sentirse małincònico sensa capirghene el motivo, par ła prima volta el deside de consultar un psicoanałista. Da ałora, e par pì de trent'ani, ła terapia ła deventa un apontamento fiso[14] a ła media de na sentada a setimana, co curti parìodi de pauza e co parìodi pì intensi co anca 3 apontamenti a setimana. Ła psicoanałizi ła sarà un ełemento portante dei só film e del só parsonajo.
Inte'l 1960 el ga tacà ofisialmente ła só cariera de stand-up comedian, co ezibision de gran suceso in numarozi night club newyorchesi. Inte'l fratenpo el sèita vanti a scrivar par ła tełevizion, in partegoałar par el popołar programa Candid Camera,[21] inte'l cuało el aparise parfin in serti epizodi. El conose, inte'l fratenpo, Marshall Brickman, co'l cuało el cołabora come autor TV e co'l cuało in futuro el scrivarà alcune de łe só mejo senejadure.
Insenbre ai só manager el riese a trasformar łe só debołese inte'l só ponto de forsa, zviłupando ła só clàsega imàjine nevròtega, serebrałe e spàvia che ła deventarà na costante dei só film. El ze devenjesto in poco tenpo tanto popołar come comico, e i só spetàcołi i ze deventài senpre pì rechiesti e frecuenti. El scominsia a scrivar storie curte par serte riviste (ła major parte de łe cuałe par el prestijozo The New Yorker) ed òpare teatrałe; el primo suceso el riva co Don't Drink the Water (1966), ła só prima òpara teatrałe che ła vien raprezentada al Morosco Theatre, (New York);[22] che ła andarà in sena par 598 repliche.[23]
El 2 de febraro 1966 el se ga respozà, 'sta volta co l'atora e comica Louise Lasser. El sełie só mujer cofà una de łe voze par el dopiajo de'l só primo film da rejista, Che fai, rubi? (1966), e el ghe asenja un ròło menor inte'l só segondo film, Prendi i soldi e scappa (1969). Ła Lasser ła sarà da cuel momento co-protagonista de nantri do dei primi film de Allen, Il dittatore dello stato libero di Bananas (1971) e Tutto quello che avreste voluto sapere sul sesso* (*ma non avete mai osato chiedere) (1972), oltra che del curtometrajo Men of Crisis: The Harvey Wallinger Story (1971), prima de ła fin de ła só rełasion, inaugurando cueło che drìoman par Allen el deventarà na sorta de costumansa. Ła copia ła ga divorsià inte'l 1969; Allen no'l se respozarà fin al 1997.
Allen el sèvita ła só cariera de comico fin al 1968, deventando senpre pì popołar onji ano; so i scominsi inte'l 1960 el vadanjava noma che 75 dołari ła setimana, ma za inte'l 1964 el zera un comico afermà e rechiesto in tuto el paeze, e i só vadanji setimanałi i rivava ad oltra 5.000 dołari. Inte'l só parìodo come showman el pùblega tre àlbun co i só sketch, Woody Allen, Woody Allen Volume 2 e The Third Woody Allen Album. L'ùnega rezistrasion reparibiłe ła ze el CD del 1978 Woody Allen: Standup Comic, na rancura dei mejo brani. Tra st'altri el pì séłebre A ze el famozo monołogo I shot a Moose Once ("una volta ho sparato ad un alce"):
Cuesta ła ze asołutamente da no crédar. A go terà zo un alse, un zorno. Andavo a casa, su, verso el confìn co'l Canada, e go batùo un alse. Ło łìgo al parafàngo, e via. Me ne torno a New York, so l'autostrada. Parò no me jero incorto che ło gavevo colpìo de striso: l'alse el zera soło stramortìo. A łe porte de New York el cominsia a reciapar conosensa. Ecome donca a viazar co un alse vivo so'l parafàngo, andove ghe ze na łeze inte'l Stato de New York che ło vieta espresamente – de viazar co un alse vivo so'l parafàngo – el marti, el zioba e el sabo. A venjo ciapà da'l pànico., op. cit.
L'aprodo al sìnema
[canbia | canbia el còdaxe]A ze asołutamente evidente che l'arte del sìnema ła se ispira a ła vita, mentre ła vita ła se ispira a ła TV., op. cit.
Inte'l 1965 el firma ła só prima senejadura sinematogràfega: Ciao Pussycat,[24] direto da Clive Donner, inte'l cuało el aparise in un ròłor menor da rénte a Peter Sellers, Peter O'Toole, Romy Schneider, Capucine ed Ursula Andress. Inte'l 1966 el reałiza el só primo łongometrajo, Che fai, rubi?, par el cuało el firma ła senejadura e ła rezìa, e inte'l cuało el aparise in veste de ator.
El film el utiłiza diverse clip de'l film japoneze Kokusai himitsu keisatsu: Kagi no kagi (1965, noto anca co el tìtoło ingleze intarnasionałe de International Secret Police: Key of Keys) de Senkichi Taniguchi, na sòrta de parodia de un film de James Bond, i cui diàłoghi i vien dupià in ingleze conpletamente reinventài in ciave comica e sureałe da Allen:[25] ła storia de'l film de Taniguchi ła se trasforma in una łota par el poseso de na riseta de na sałata de vovi. De'l 1967 ła ze ła só partesipasion al film cołetivo James Bond 007 - Casino Royale, na parodia "non ofisiałe" de ła saga dedicà a James Bond.
L'incontro co Diane Keaton
[canbia | canbia el còdaxe]
Dopo aver divorsià da Louise Lasser, inte'l 1969,[26] durante i provini par ła mesa in sena a partir dal 13 de febraro de'l steso ano a Broadway de ła só séłebre e fortunada òpara teatrałe Provaci ancora, Sam, che ła deventarà un film direto da Herbert Ross inte'l 1972 co'l steso Allen protagonista, el incontra Diane Keaton. El spetàcoło el otien anca eło un gran suceso e el vien meso in sena par 453 repliche.[27]
Durante ła só cołaborasion, i do i da inisio a na rełasion duraùra[28] che darà vita anca ad un proficuo sodałisio artìstego; Allen, infati, sernirà senpre ła conpanja come protagonista de tuti i só film, tra łe cuałe Io e Annie (1977), che fruta ad Allen do premi ai Oscar 1978 par ła "mejo rezìa" e ła "mejo senejadura orizinałe", e a ła Keaton cueło par ła "mejo atora protagonista". El film el ze par intiero dedegà a ła Keaton: el parsonajo de Annie Hall, ła protagonista, ła ga el vero conjome de Diane Keaton, che ła interpreta, el cui vero nome el ze propio Diane Hall.[29] Annie ła ze in azonta el soranome co cui Woody Allen ciamava ła só conpanja.
La cubia no ła se ga mai spozà, ma ła ga soło convivesto par un serto parìodo. Allen, anca dopo el só matrimonio co Soon-Yi Previn, ga senpre definìo Diane Keaton come el grando amor de ła só vita. I do i ga cołaborà speso, anca dopo ła separasion, ed insenbre i ga zirà 8 film: Provaci ancora, Sam (1972), Il dormiglione (1973), Amore e guerra (1975), Io e Annie (1977), Interiors (1978), Manhattan (1979), Radio Days (1987) e Misterioso omicidio a Manhattan (1993).
I primi film
[canbia | canbia el còdaxe]
El me primo film el zera cusì bruto che in sete stadi meregani el gaveva sostituìo ła pena de morte., op. cit.
Inte'l 1969 el ze el só primo film "convensionałe" come rezista, el finto documentario Prendi i soldi e scappa, senejà in cołaborasion co l'amigo Mickey Rose. Do ani dopo, inte'l 1971, Allen reałiza uno dei só primi film co un tema połìtego in evidensa, Il dittatore dello stato libero di Bananas, inte'l cuało el resita a fianco de ła ex-mujer Louise Lasser, e Tutto quello che avreste voluto sapere sul sesso* (*ma no gavé mai olsà chiedar) (in 'st'ùltemo A ze prezente un epizodio anbinentà in Itałia, omajo a Federico Fellini e Michelangelo Antonioni, resità in itałian inte ła varsion orizenałe). Inte'l 1972 el partesipa a ła varsion sinematogràfega de ła só comedia Provaci ancora, Sam, direto da Herbert Ross.
Pur no zbandonando par intiero l'atività teatrałe, Allen el se dedefa soratuto al sinema, e ła só cariera, senjada da'l łigame sentimentałe e profesionałe co Diane Keaton, el ze inarestabiłe; in pochi ani el zira Il dormiglione[30] (1973) e Amore e guerra (1975), e el reseve un Orso d'Argento al Festival de Berlin in reconosimento de l'atività dezvolzesta cofà sineasta par sołi cuatro film.[31] Tuti i primi film de Allen i ze comedie pur che łe ponta tanto so na comisità fìzega slapstick, protagonista de tuti 'sti só film A ze l'isteso Allen, che'l ponta asé so ła fegura parfeta par el só stiłe de comisità.
El gran suceso
[canbia | canbia el còdaxe]Onji volta, cuando un mio film el ga suceso, A me dimando: come go fato a fregarli uncora?[32], [[#CITEREFOnji volta, cuando un mio film el ga suceso, A me dimando: come go fato a fregarli uncora?[32]|op. cit.]]
Inte'l 1976 el resita in Il prestanome deMartin Ritt, na ponzente satira so łe "łiste nere" de ła Hollywood macartista dei ani sincuanta. I mazori sucesi de Allen, critici e comersiałi, i riva inte'l desenio che'l scominsia inte'l 1977 co l'usida inte łe sałe de Io e Annie,[33] che'l vinse cuatro premi ai Oscar 1978 ("mejo film", "mejo rezìa", "mejo senejadura orizenałe" e "mejo atora protagonista" a ła Keaton) e un Golden Globe ("mejo atora protagonista musical/commedia", senpre a ła Keaton). El film el ga influensà ła moda de'l tenpo co'l partegołar sti e dei àbiti sernìi da ła Keaton par el só parsonajo; el film el ze par cuanto che ghe revarda un omajo a ła só conpanja. Anca daspò ła fine de ła rełasion, Allen e ła Keaton i ze restà amisi.[34] Al film ghe ze seguìo in breve tenpo altri do sucesi, el sofistegà Interiors[35] (1978), só primo film dramàtego e primo film inte'l cuało no'l aparise in veste de ator, ispirà ad uno dei idołi de Allen, Ingmar Bergman,[36] e Manhattan[37] (1979), co łe mùzeghe de George Gershwin. Inte i ani otanta Allen el scumisia a insarir inte i só film arcuanti rifarimenti fiłozòfeghi. A'l Festival de New York de'l 1980 el prezenta Stardust Memories, da ła forte conponente autobiogràfega ispirà a'l sinema europeo ed in partegołar a Federico Fellini[38] ed Ingmar Bergman, resevesto fredamente dai critici.[39] L'ano sucesivo el scrive e dirize Zelig,[40] trazicòmega parodia idiosincràrtega de un documentario dei ani vinti e trenta, da tanti considarà uno dei só caòłaori.[41]
Ła rełasion co Mia Farrow e el scandało Soon Yi Previn - Dylan Farrow
[canbia | canbia el còdaxe]
Verso el 1980, Allen el ga scumisià na łonga rełasion, durada oltra dòdaze ani, co l'atora Mia Farrow, ła cuała, come Louise Lasser prima e Diane Keaton drioman, ła gavarà da chel momento i ròłi da protagonista in diversi só film, cofà ad ezenpio in Una commedia sexy in una notte di mezza estate (1982). Ła Farrow ed Allen no i se ga spozà né i ga convivesto mai par łonghi parìodi. La Farrow ła ga adotà altri do putełi, Dylan Farrow[42] (inte'l 1985) e Moses Amadeus Farrow[43][44] (inte'l 1980, nasesto in Corea de'l Sud inte'l 1978); Allen łi ga adotà come propi fiołi inte'l 1991. Łori i ga avùo un fio biołòzego inte'l 1987, Satchel Ronan O'Sullivan Farrow Allen (noto po' come Ronan Farrow).[45] Drio declarasion de ła Farrow, in realtà Ronan el podarìa non èsar fio naturałe de Allen (come eła ła gaveva presedentemente declarà soto zuramento inte ła cauza de separasion), ma de l'ex marìo de l'atora, Frank Sinatra, co'l cuało no ła ga mai mołà de frecuentarse inte vint'ani drio daspò el devorsio.[46][47]
Allen e la Farrow i se separa inte'l 1992, daspò che l'atora ła desoverto serte someje pornogràfeghe[48][49] de Soon-Yi Farrow Previn - orfana coreana de 19 ani afeta da un dezòrdene de aprendimento,[50][51] adotata da ła Farrow e da l'ex-marìo André Previn - scatàe da Allen inte'l meze de zenaro.[52] Daspò ła descòerta da parte de Mia Farrow, Allen, segondo eła, el ga dichiarà de amar Soon-Yi e de vołerla spozar, po' el ga canbià idèa e el ga sconuzurà ła Farrow de spozarlo, definindo ła rełasion co Soon-Yi "na tepida rełasion de poco conto", ma a'l rifiuto de ła Farrow el ze ndà via de caza co Soon-Yi.[53] In sèito a ła separasion Allen el ga sità in zudisio ła Farrow, dimandando ła custodia dei fiòłi adotivi Dylan e Moses e de'l fio biołòzego Satchel, dazendo inisio a na łonga e pùblega bataja łegałe[54].
Prima de'l scominsio de'l prosedimento, parò, el pediatra de affia adotivaDylan Farrow, die7 ann, iin sèito a na vizita ael gaeeva contatà łe autorità acuzando Allen de abuzo sesuałe inte i confronti de ła puteła, portando na rejistrasion de łe declarasion de 'st'ùltema fornìa da Mia Farrow[55][56] e come conseguensa el pùblego Frank Maco el ghe ga dimandà un team de spesiałisti de'l Yale-New Haven Hospital de ezamenar el cazo. Inte'l fratenpo Allen el ga dizesto che i łegałi de ła Farrow i ghe ga chiedesto sete miłion de dołar par łasar cascar łe acuze, ma łu el ga refudà.[57] El team, dapò sie mezi, el ga prezentà na rełasion indove el afermava de non retenjer che ghe fuse stà na viołensa sesuałe, ametendo parò – da parte de'l rezista – "un problema de confini inte i só raporti co ła fia Dylan" e ła tendensa "a gaver co eła un conportamento co marcàe inplegasion sesuałe. Inte ła mente de ła puteła, l'amor tozo-toza el ecuivałe a bazarse e abrasarse. El pare, co eła, el ga fato ezatamente cuesto, a volte co granda intensidà, e el ze anca deventà l'amante de só soreła Soon-Yi", definindo infin entranbi i zenidori "profondamente instàbiłi" e incapasi de un raporto ecuiłibrà co i fiòłi.[58]
Invese ła połisia de'l Connecticut, che ła gaveva resevùo ła denunsia e indagà tramite na unidà investigativa spesiałe, ła ga re rełasà ła declarasion drioman:A ze nostra opinion che Dylan no ła sie mai stà abuzada sesualmente da Mr. Allen. Par zonta A credemo che łe declarasion videorejistràe de Dylan e cuełe fazeste da eła diretamente a nialtri par łe nostre vałutasion no łe se refarisa a fati daseno avenjesti el 4 agosto 1992. Nialtri A considaremo tre ipòteze par spiega łe declarasion de Dylan. Ła prima: che łe sia vere e che el sinjor Allen el gabia abuzà de eła. Ła segonda: che łe declarasion de Dylan no łe sia vere, ma łe sipia stà fate da na puteła emotivamente vulnerabiłe che ła jera stà senjada da na fameja desturbada e che ła jera drio reazir a łe tension in fameja. Ła tersa: che Dylan ła sia stà indotrinada o influensada da só mare, ła sinjora Farrow. A retenjimo pì verosimiłe che na conbinasion de st'ùlteme do ipòteze ła spiega mejo łe acuze de mołestia sesuałe vansàe da Dylan. Mentre podemo concludar Dylan no'l gabia mai subìo abuzi sesuałi, no podemo saver ła verità so'l resto.[59][60], [[#CITEREFA ze nostra opinion che Dylan no ła sie mai stà abuzada sesualmente da Mr. Allen. Par zonta A credemo che łe declarasion videorejistràe de Dylan e cuełe fazeste da eła diretamente a nialtri par łe nostre vałutasion no łe se refarisa a fati daseno avenjesti el 4 agosto 1992. Nialtri A considaremo tre ipòteze par spiega łe declarasion de Dylan. Ła prima: che łe sia vere e che el sinjor Allen el gabia abuzà de eła. Ła segonda: che łe declarasion de Dylan no łe sia vere, ma łe sipia stà fate da na puteła emotivamente vulnerabiłe che ła jera stà senjada da na fameja desturbada e che ła jera drio reazir a łe tension in fameja. Ła tersa: che Dylan ła sia stà indotrinada o influensada da só mare, ła sinjora Farrow. A retenjimo pì verosimiłe che na conbinasion de st'ùlteme do ipòteze ła spiega mejo łe acuze de mołestia sesuałe vansàe da Dylan. Mentre podemo concludar Dylan no'l gabia mai subìo abuzi sesuałi, no podemo saver ła verità so'l resto.[59][60]|op. cit.]]
Allen el ze notoriamente claustrofòbego e el aferma che mai el sarìa andà so na soffitta (el łogo indegà come teatro dei abuzi) e el sostien che ła storia adsipia derivà da na cansonDde ory Previn (ex moujerdieAndré Previn ed ex amicgadi Mia Farrow), intitołada With My Daddy in the Attic ("Co me pupà in sofita"), ła cuała ła conta na storia sìmiłe; ła canson ła ze de'l 1970 e ła ze contenjùa in un àlbun in cui ła Previn ła contava anca de'l tradimento subìo da Mia cuando che ła ga tacà ła rełasion co André (inte'l brano Beware the Young Girls, cioè "Atension a łe toze zòvane"), na storia anàłoga a cueła avenjesta co Soon-Yi.[61] Drio Allen Dylan el gavarìa negà inisialmente łe mołestie parlando co'l mèdeco, e el gavarìa amese soło dapò insistense de ła mare. Allen el se gavea sotoponesto a ła màchina de ła verità, suparando el test, mentre Mia Farrow ła ło ga refudà (segondo Farrow e Dylan, el test efetuà da Allen el sarìa stà na varsion non vałida).[59] Allen inte'l 2014 el ga fazesto anca notar che Stacey Nelkin, che łu el gaveva frecuentà ani prima, el gaveva contà a ła stanpa de èsar stà ciamada da Mia Farrow a l'èpoga de ła cauza par ła custodia dei fiòłi, inte'l 1993. Par ła dona, ła Farrow ła ga dimandà de testimoniar a'l proseso e di dir che ła zera menorene a l'èpoga de łe frecuentasion, anca se no'l zera vero.[60]
El zùdeze Elliot Wilk, incargà de désidar de l'afidamento de Dylan, no'l gavea retenjùo credibi eiel raporto de'l team de spesiałisti par el refiudo de do dei tre spesiałisti firmadari a testimoniar (i ùneghi, pare, a aver efetivamente fato cołocui co ła puteła e co ła mare) e a cauza de l'indisponibiłità dei apunti rełativi a łe reserche dei menbri de'l team, che łe jera stà destruzeste prima de'l proseso. Allen, credendo che łe acuze łe fuse asurde, el gavea nomenà un defensor penałista soło drìo insistensa de'l propio łegałe siviłista[62], mentre ła Farrow ła ga avudo tra i so consułenti łegałi anca el noto avocato Alan Dershowitz.[63][64]
Dopo aver stabiłìo che no ghe jera prove credibiłi a suporto de na tezi de Allen de un plagio escozità da amar par vendeta inte i só confronti refarindose a ła prezunta mołestia sesuałe, el zùdeze el gavea scrivesto inte ła sentensa: "probabilmente no savaremo mai cosa che ga nasesto el 4 agosto 1992. Łe declarasion credibiłi de Ms. Farrow, de'l Dr. Coates, de'l Dr. Leventhal e de Mr. Allen i prova comuncue che l'atejamento de Mr. Allen verso Dylan el ze stà scandałozamente inapropià e che mezure łe ga da èsar tołeste par protézarla"[65]. Ła custodia dei fiołi de ła cubia ła jera stà cuindi concesa in escluziva a ła Farrow, mentre ad Allen l'è stà negà el parmeso de vizitar Dylan; da chel momento el ga podesto védar Ronan, che inte'l 1992 el gaveva sincue ani, soło soto suparvizion, mentre Moses, a l'època cuatordezene, el ga desidesto non frecuentar só pare. Inte'l setenbre de'l 1993 el pùblego ministero Frank Maco el ga declarà publegamente che, d'acordo co Mia Farrow e nonostante el gavese "prove de colpevołesa", no'l gavarìa parseguìo Allen par łe acuze de mołestia sesuałe par sparanjar a ła fia adotiva, retenjùa masa fràziłe, el trauma de un sìmiłe proseso[66].
Allen, i só famejari, i só amisi e i só łegałi i ga senpre negà onji acuza, parlando de manipołasion psicołòzega de ła mare so ła fia e scrivendo el tuto a na vendeta da ła Farrow[67], mentre Soon-Yi, da'l canto suo, ła ga acuzà ła mare adotiva de averla agredìa e petufada e de altri abuzi fìzeghi e morałi.[67] Ronan, l'ùnego prezunto fio biołòzego de Allen, e che'l se considara fio naturałe de Allen e non de Sinatra[68], ancùo el ze un noto avocato e ativista par i deriti umani e el ga tacà publegamente el rezista sirca łe prezunte mołestie subìe da ła soreła Dylan,[69] ła cuałe, inte'l 2014, a 28 ani, ła ga ribadìo łe acuze de viołensa sesusałe da parte de'l pare e defendesto ła mare inte na łétara publegada so'l blog de'l New York Times.[70][71] Allen el ga respondesto tramite el só łegałe definindo Dylan "buziàra" e łe acuze "false e vargonjoze", in cuanto "a l'època na indàzene minusioza ła zera stà condota da esperti independenti incargài da'l tribunałe", che i gavea afermà che "non ghe jera prove credibiłi de l'agresion; che Dylan Farrow ła zera incapase de distinguer tra imazinasion e realtà; che Dylan Farrow ła jera stà fursi manipołada da ła mare Mia Farrow".[72][73] D'altro canto el rezista el sostien che Dylan el posa anca èsar in bona fé e ła sia stà daseno convinsùa da ła mare de èsar stada mołestada da łu, e el ghe ga scrito inte i ani algune łétara e cui ła toza no ła ga mai respondesto.[74]
Moses, che inte'l fratenpo el gaveva intaroto i rapporti co ła mare, el ga reciaparà da adulto i contati co Allen[75][76] e el ga declarà de èsar stà petufà speso da ła Farrow e de non crédarghe a łe acuze de mołestie a ła soreła[77]. Drìo Moses eła ła ło ga spenzesto insistentemente a odiar me pare par aver destuzesto ła fameja e aver mołestà sesualmente me soreła. A ze ovio che Woody no'l ga mołestà me soreła. Eła ła ghe vołeva ben e no ła vedeva l'orda de védarlo, cuando łu el venjiva catarla. No ła se ga mai scondesta da łu finché nostra maare no ła ze stà bona a crearghe datorno na atmosfera de paura e odio».[60] Par Moses non A zera Woody, ma Mia el zenidor dedito ad abuzi e A ze inposibiłe ch'A fuse avenjùa na mołestia sesuałe, dao che ghe jera racuante parsone durando łe vizite de Allen, e nisuni el se spartava; łu isteso el zera prezente e mai el se ga incorzesto de nuła, pur avendo scuazi 15 ani.[78]
Revardo a Soon-Yi, cuando che ła ze stà adotà da Mia Farrow e André Previn, l'orfanotrofio che'l ła ospitava, daspò l'abandon da parte de na mare viołenta e dedita a ła prostitusion, no ła conoseva ła só età, e łe só condision de zbandon łe jera tałe che ła zera scuazi reduzesta a un stadio salvàdego: no ła conoseva nisuna łengua, ła mostrava paura a ła vista de na piàvoła, inte'l véder un specio ła reaziva co repulsion e ła tentava de calciarlo, ła provava desgusto par i òmeni tanto da emeter sìgołi cuando che un se ghe visinava.[79] Iscrita da ła Farrow a na scoła privada, ła ga mostrà desturbi de aprendimento e, nonostante i grandi mejoramenti, ga permanesto dificoltà de aprendimento e sosiałizasion.[80] A l'època de ła scoverta de ła prezunta rełasion de Allen co Soon-Yi l'età de ła toza ła zera stimada intrà i 19 e i 22 ani, sirca 35 ani manco de Woody Allen. Seben Allen e ła Farrow no i fuse spozà e Soon-Yi no ła fuse stà adotada da Allen, ła notisa ła gaveva dazesto scandało so ła stanpa e so i media, visto el roło de Allen inte łe vesti de conpanjo de ła Farrow e de pare de tre dei só fiołi[81] e A se ga discuso a łongo so łe inplegasion e so ła posibiłità che ła rełasion ła fuse da considararse incestuoza.
Notasion
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ Roland Quillot, La filosofia di Woody Allen, Mimesis cinema, 2011
- ↑ Woody Allen Biographyfilmreference.com.
- ↑ Douglas Brode, Woody Allen: his films and career , pag 13, Citadel Press, 1985, ISBN 978-0-8065-0959-4.
- ↑ Robert Benayoun, The films of Woody Allen, pag 21, Harmony Books, 1987, ISBN.
- ↑ 5,0 5,1 Charles L. P. Silet, The films of Woody Allen: critical essays, pag XII, Scarecrow Press, 2006, ISBN 978-0-8108-5737-7.
- ↑ Lee Guthrie, Woody Allen, a biography, pag 12, Drake Publishers, 1978, ISBN 978-0-8473-1702-8.
- ↑ 7,0 7,1 A chi che ło ciamava roso Allen respondeva che'l se ciamava Master Heyewood Allen da Annette Wernblad, Brooklyn is not expanding: Woody Allen's comic universe, pag 16, Fairleigh Dickinson Univ Press, 1992, ISBN 978-0-8386-3448-6.
- ↑ John Baxter, Woody Allen: a biography , pag 34, HarperCollins, 1998, ISBN.
- ↑ Marion Meade, The unruly life of Woody Allen: a biography, pag 31, Scribner, 2000, ISBN 978-0-684-83374-3.
- ↑ Marion Meade, The unruly life of Woody Allen: a biography,, 79, Scribner, 2000, ISBN 978-0-684-83374-3.
- ↑ Nancy Pogel, Woody Allen: Twayne's filmmakers series a biography, pag 26, Twayne, 1987, ISBN 978-0-8057-9297-3.
- ↑ Enzo Biagi, Dizionario del Novecento: Gli uomini, le donne, i fatti, le parole che hanno segnato la nostra vita e quella del mondo
- ↑ Fabrizio Borin, Woody Allen, I grandi del cinema, pag 6, Gremese Editore, 1997, ISBN 978-88-7742-065-7.
- ↑ 14,0 14,1 Woody Allen, Robert E. Kapsis, Kathie Coblentz, Univ. Press of Mississippi, 2006, Woody Allen: interviews, pag XXIV, ISBN 978-1-57806-793-0.
- ↑ John Baxter, Woody Allen: a biography , pag 143, HarperCollins, 1998, ISBN.
- ↑ Kimball King, Woody Allen: a casebook, pag xiii, Routledge, 2001, ISBN 978-0-8153-3124-7.
- ↑ 17,0 17,1 Giovanna Salvioni, Capovolgere il mondo per rimetterlo in piedi, edizioni EDUCatt - Ente per il diritto allo studio universitario dell'Università Cattolica, p. 257
- ↑ 18,0 18,1 18,2 Kimball King, Woody Allen: a casebook, pag xiv, Routledge, 2001, ISBN 978-0-8153-3124-7.
- ↑ Marion Meade, The unruly life of Woody Allen: a biography,, p. 49-50, Scribner, 2000, ISBN 978-0-684-83374-3.
- ↑ de łu Allen el dirà «It was the greatest thing i'd ever seen»; Woody Allen, Robert E. Kapsis, Kathie Coblentz, Univ. Press of Mississippi, 2006, Woody Allen: interviews, pag 150, ISBN 978-1-57806-793-0.
- ↑ Come faceva nella stessa epoca Neil Simon Jeanette M. Berard, Norman Corwin, Klaudia Englund, McFarland, 2009, Television series and specials scripts, 1946-1992: a catalog of the American Radio Archives collection, pag 119, ISBN 978-0-7864-3348-3.
- ↑ Annette Wernblad, Brooklyn is not expanding: Woody Allen's comic universe, pag 27, Fairleigh Dickinson Univ Press, 1992, ISBN 978-0-8386-3448-6.
- ↑ Richard Alan Schwartz, Woody, from Antz to Zelig: a reference guide to Woody Allen's creative work, 1964-1998 , pag 104, Greenwood Press, 2000, ISBN 978-0-313-31133-8.
- ↑ Film d'ezordio anca come ator, in Morando Morandini, Laura Morandini, Mauro Tassi, Il Morandini 2010, Zanichelli Editore, 2010, p. 287, ISBN 978-88-08-30176-5.
- ↑ Markus Nornes, Cinema babel: translating global cinema, pag 269, Minnesota Press, 2007, ISBN 978-0-8166-5042-2.
- ↑ Sander H. Lee, Eighteen Woody Allen films analyzed: anguish, God and existentialism, pag 23, McFarland, 2002, ISBN 978-0-7864-1319-5.
- ↑ Britta Feyerabend, Seems like old times: postmodern nostalgia in Woody Allen's work, pag 14, Winter, 2009, ISBN 978-3-8253-5388-9.
- ↑ Deborah C. Mitchell, Diane Keaton: artist and icon , pag 15, McFarland, 2001, ISBN 978-0-7864-1082-8.
- ↑ Patrick Robertson, I record del cinema. Enciclopedia dei fatti, delle curiosità e dei primati del cinema mondiale, dall'epoca del muto ad oggi, pag 275. Traduzione di S. Grossi, Gremese Editore, 2004, ISBN 978-88-8440-273-8.
- ↑ El film el ga incasà 18.344.729 de dołari (EN) Sleeper, Mojo Box Office. entrada il 10 settembre 2011.
- ↑ (EN) Sleeper, Festival internazionale del cinema di Berlino, 1975. entrada il 10 settembre 2011.
- ↑ Citato in Franco Fontanini, Piccola antologia del pensiero breve, Liguori Editore, 2007, ISBN 978-88-207-4128-0
- ↑ El film el ga incasà 38.251.425 de dołari. (EN) Io e Annie, Mojo Box Office. entrada il 10 settembre 2011.
- ↑ Diane Keaton difende Woody Allen: "Gli credo, non ha molestato Dylan Farrow"
- ↑ Il film ha incassato 10.432.366 di dollari (EN) Interiors, Mojo Box Office. entrada il 10 settembre 2011.
- ↑ Peter J. Bailey, The Reluctant Film Art of Woody Allen, pag 83, University Press of Kentucky, 2003, ISBN 978-0-8131-9041-9.
- ↑ Il film ha incassato 39.946.780 di dollari (EN) Manhattan, Mojo Box Office. entrada il 10 settembre 2011.
- ↑ Gianni Rondolino, Storia del cinema, Volume 2. pag 291., UTET, 2006.
- ↑ I critici furono molto duri nell'esprimrersi accusandolo dell'imitazione del film di Fellini 8½, Morando Morandini, Laura Morandini, Mauro Tassi, Il Morandini 2010, Zanichelli Editore, 2010, p. 1422, ISBN 978-88-08-30176-5.
- ↑ Il film ha incassato 11.798.616 di dollari (EN) Zelig, Mojo Box Office. entrada il 10 settembre 2011.
- ↑ Goffredo Fofi, Come in uno specchio: i grandi registi della storia del cinema, pag 244, Donzelli Editore, 1995, ISBN 978-88-7989-164-6.
- ↑ Dylan Farrow è nota anche con i nomi di Eliza e Malone, che ha usato per un periodo
- ↑ New York Family Law - Sara Schechter - Google Books
- ↑ Family Law - William Statsky - Google Books
- ↑ All Mia's Children: The Tangled Branches of the Farrow Family Tree
- ↑ Mia Farrow, il figlio Ronan è di Sinatra anziché di Allen? Archivià il 31 de lujo 2022 in Internet Archive.
- ↑ Exclusive: Mia Farrow and Eight of Her Children Speak Out on Their Lives, Frank Sinatra, and the Scandals They've EnduredVanity Fair, 2 ottobre 2013. entrada il 2 ottobre 2013 (archivià dal URL orizenałe il 31 ottobre 2013).
- ↑ LA Times, Judge Won't Look at Nude Photos by Allenarticles.latimes.com, 26 agosto 1992.
- ↑ "Mia Farrow su Woody e Soon-Yi"; dall'autobiografia della Farrow, Quel che si perde
- ↑ Vanity Fair, Audrey Seiger, who has a doctorate in learning and reading disabilities and had spent hundreds of hours tutoring Soon-Yi from the sixth grade all the way through high school.vanityfair.com, 11/1992.
- ↑ Time, "The Heart Wants What It Wants"content.time.com, 24 giugno 2001.
- ↑ Foster Hirsch, Love, sex, death & the meaning of life: the films of Woody Allen. pag 234. Ristampa, Capo Press, 2001, ISBN 978-0-306-81017-6.
- ↑ NY Post, Woody & Mia: A Greek tragedynypost.com, 8 febbraio 2014.
- ↑ LA Times, Woody Allen Denies Crossing Incest Line : Relationships: The actor-director says he was never a father to Farrow's children. He also says her daughter asked him to take nude photos.articles.latimes.com, 23 agosto 1992.
- ↑ What we know is that in August 1992, Farrow and Dylan visited Dylan's pediatrician, who then contacted authorities about an abuse allegation. - slate.com
- ↑ Mia Farrow- Woody Allen: videocassetta per accusa abuso minorearchivio AGI, 20 agosto 1992. entrada il 13 novembre 2020 (archivià dal URL orizenałe l'8 dicembre 2015).
- ↑ Usa: Woody Allen…? (4) - dichiarazione dell'attore Archivià il 10 dicembre 2015 Data inte l'URL no conbazante: 10 de disenbre 2015 in Internet Archive.
- ↑ "Caro Woody, ora curati"
- ↑ 59,0 59,1 Woody Allen al New York Times: «Dylan, non ti ho molestata»
- ↑ 60,0 60,1 60,2 La risposta di Woody Allen
- ↑ Roger Friedman, Did Mia Farrow Get the Molestation Idea from a Song By Ex Husband's Wife?
- ↑ Eror:
<ref>nisun testo par el marcadornytimes2 - ↑ Dershowitz Says Farrow Involved Him
- ↑ Simpson sceglie per avvocato il Perry Mason delle star
- ↑ Huffingtonpost.com, Here's The 1993 Woody Allen Custody Ruling In Its Damning, Detailed Entiretyhuffingtonpost.com, 2 luglio 2014.
- ↑ New York Times, Connecticut Prosecutor Won't File Charges Against Woody Allennytimes.com.
- ↑ 67,0 67,1 Per gli amici di Woody, Mia è pazza
- ↑ Intervista a Mia Farrowilpost.it.
- ↑ Woody Allen, su Twitter l'accusa del figlio: "Mio padre è un pedofilo"
- ↑ Eror:
<ref>nisun testo par el marcadorVanFairUSA2 - ↑ Nicholas Kristof - New York Times, An Open Letter From Dylan Farrowkristof.blogs.nytimes.com, 1º febbraio 2014.
- ↑ Woody Allen risponde alle accuse: "Mai abusato di mia figlia" Archivià il 14 luglio 2014 Data inte l'URL no conbazante: 14 de lujo 2014 in Internet Archive.
- ↑ statement-analysis.blogspot.it, Statement Analysis: Woody Allen Denial Publishedstatement-analysis.blogspot.it, 8 febbraio 2014.
- ↑ Eror:
<ref>nisun testo par el marcadorrisposta2 - ↑ People, Dylan Farrow's Brother Moses Defends Woody Allenpeople.com, 5 febbraio 2014.
- ↑ Woody Allen, la difesa del figlio Moses
- ↑ Moses Farrow in difesa di Woody Allen
- ↑ "Dylan Farrow's Brother Moses Says Mia Farrow, Not Woody Allen Was Abusive", ABC News, Feb. 5, 2014
- ↑ L'intero articolo di Maureen Orth apparso su Vanity Fair nel novembre del 1992, Mia Farrow and Woody Allen storypoundpuplegacy.org, 11/1992.
- ↑ New York Post, The quiet victory of Mia & the kids Woody left behindnypost.com, 8 gennaio 2012.
- ↑ CBS - 60 minutes overtime, Woody Allen defends himself on 60 Minutes in '92cbsnews.com, 22 novembre 1992.
| Controło de autorità | VIAF (EN) 59077912 · ISNI (EN) 0000 0001 2134 7589 · El vałore CFIV000724 de SBN no el xe mija bon. · LCCN (EN) n79090269 · GND (DE) 118502077 · BNF (FR) cb11888505c (data) · BNE (ES) XX1154054 (data) · ULAN (EN) 500273600 · NLA (EN) 35308903 · NDL (EN, JA) 00431312 · WorldCat Identities (EN) n79-090269 |
|---|
- Pagine con errori nelle note
- Voxe co modulo citasion e paramatro coautori
- Eror del mòduło citasion - date no coerenti
- Erore de conpiłamento del modeło Webarchive - Avizi
- Voze che łe dòpara ligaminti màzisi ISBN
- Voxe co còdaxi controło de autorità mija boni (SBN)
- Atori statunitensi
- Rezisti statunitensi
- Nasesti inte el 1935