Vałuta

Ła vałuta ła xe na unità de scanbio che ła gà el scopo de rendar piesè faciłe el trasferimento de beni e servisi. De sołito ła asume forma de moneda.

Emision

Normalmente na vałuta ła vien emesa da na nasion o un grupo de nasion (come con l'euro o el dołaro) par lo più tramite ła propria banca çentral in regime de monopolio. In çerti Stati ghe xe più de un istituto de emision.

Nome

El steso nome el pol èser doparà par più de na moneda (tipo el dołaro, che gh'è quel canadexe e quel statunitense), opure ła stesa valuta ła pol vegner doparà da tante nasioni (tipo l'euro), o oncora na nasion ła pol dichiarar a corso legale ła valuta de un altro paexe.

Multipli

Ogni valuta tipicamente ła gà i so multipli e sotomultipli, de sołito i centeximi. In vèneto a se dixe Schei parchè squaxi doxento ani fa i striaci i gavea introduesto dee monede intel Lonbardo-Veneto che se ciamava Scheidemunze. In todesco scheidemuenze a vol dir monedete, 4 franchi. Da Scheiden: spartir, divìdar e Munze: moneda. I vèneti i ga tolto el nome striaco e i pronunsiava sol che ła prima parte de sta paroła.

Stato Vèneto

I schei i xe stà introdoti daspò de ła fin del Stato vèneto, 1797, e donca i ga sostituìo el zechin, el sixin, el soldo e ła lira vèneta.

Se uxa dir anca Franchi al posto de lire italiane, sta denominasion la se deve a n'altra moneda introdota par i striaci, ndo che ghe gera stanpà co n'abreviasion el nome de l'inperador striaco de l'epoca, tal Cecco Bepe, o sia FRANC.. Da qua el nome franco' o franchi, plural.

Controło de autorità	GND (DE) 4064147-8