Difarense intrà łe version de "Rejon de Itàlia"

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Navega in tel istorego in manjiera interativa
(Varda tute łe modifeghe che speta ła revixion)
[Version verifegà][Revixion njiancora controłà]
← Difarensa pì vèciaDifarensa pì nova →
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
VixuałeWikitesto
Nessun oggetto della modifica
Nessun oggetto della modifica
Targhete: Modìfega vixuałe Canbiamento da tełefonin Canbio da web par tełefunini
Riga 1: Riga 1:
Ła forma de deçentralixasion selta en [[Itałia]] ła xé quela de divider el teritorio nasional en '''rejoni''', [[Province de ła Itałia|province]] e [[comun]]i. Quaxi tute łe rejoni łe xé almanco divixe en province (sensa ła Val d'Aosta) e senpre quaxi tute łe xé ła forma pù grande de autoguèrno łocal (sensa el Trentin-Alto Adexe ndo che łe do province łe sta sora ła rejon).
Ła forma de desentralizasion selta in [[Itałia]] ła xe cuela de dividar el teritorio nasional in '''rejoni''', che asieme a Stato, [[Province de ła Itałia|provinsie]] e [[comun]]i "łe costituise ła República" (art. 114 Cost.). Cuazi tute łe rejoni łe xe almanco divize in provinsie (sensa ła Val d'Aosta) e senpre cuazi tute łe xe ła forma più granda de autoguverno łocal (sensa el Trentin-Alto Adeze, 'ndo che łe do provinsie łe xe autònome ł'una co chel'altra e łe costituise asieme ła rejon).


L'Itałia ła xe formà da 20 rejoni e 5 de cueste ([[Friul-Venesia Julia|Friułi-Venesia Julia]], [[Trentin-Alto Àdexe]], [[Vałe d'Aosta|Val d'Aosta]], [[Sardegna]] e [[Siciłia]]) łe gà avù derito a na particułare [[Rejon autonoma a łexislasion speciałe|łexislasion speciałe]] par motivasion culturałi, giografiche, stòreghe o grasie ła prexensa de na menoransa łenguistica. Łe altre 15 rejoni con statuto normal łe gà podù scominsiar el propio laoro sołamente a partir dal [[1970]], mentre quełe speciałi łe laorava dexà ntel periodo tra el [[1945]] e el [[1948]] (ła rejon Friuli-Venesia Julia ła xe stà creà ntel [[1963]]). Tute łe rejoni łe gà on sistema de voto magioritario (fora che el Trentin-Alto Adixe e ła Val d'Aosta che łe gà ancora on sistema proporsional par ła question de łe menoranse) e łe xe formà da na '''Xonta Rejonałe''' con sora tuti el ''Presidente de ła Rejon'' (o anca ''Guernador'') che ła xe el guèrno e da on '''Consejo Regional''' che'l xe el parlamento. Tante rejoni del Setentrion łe dimanda a gran voxe più autonomia e rispeto par łe rejon.
L'Itałia ła xe formà da 20 rejoni e 5 de cueste ([[Friul-Venesia Julia|Friułi-Venesia Julia]], [[Trentin-Alto Àdexe|Trentin-Alto Àdeze]], [[Vałe d'Aosta|Val d'Aosta]], [[Sardegna]] e [[Siciłia]]) łe gà avù derito a na particułare [[Rejon autonoma a łexislasion speciałe|łegislasion speciałe]] par motivasion culturałi, giografiche, stòreghe o grasie ła prezensa de na menoransa łenguistica. Łe altre 15 rejoni con statuto normal łe ga podùo scominsiar el propio laoro sołamente a partir da 'l [[1970]], mentre cuełe speciałi łe laorava dezà 'nte'l periodo tra el [[1945]] e 'l [[1948]] (ła rejon Friuli-Venesia Julia ła xe stà creà 'nte'l [[1963]]). Tute łe rejoni łe gà un sistema de voto magioritario (fora che el Trentin-Alto Adixe e ła Val d'Aosta che łe gà ancora un sistema proporsional par ła question de łe menoranse) e łe xe formà da na '''Zonta Rejonałe''' con sora tuti el ''Presidente de ła Rejon'' (o anca ''Guvernador'') che ła xe el 'guverno' e da un '''Consejo Regional''' che'l xe el 'parlamento'. Tante rejoni del Setentrion łe dimanda a gran voze più autonomia e rispeto par łe rejon.


== Storia ==
== Storia ==


L'[[Itałia]] ga butà drento łe rejon n'tel so [[ordinamento xuridego]] co ła [[Costitusion deła Republica Itałiana]], n'tel 1º de xenaro del [[1948]], che ai articołi 114 e 115 prevedea<ref>Łe vegnarà modificae da ła lexe costitusionałe de el [[18 de otobre]] del [[2001]], n. 3, "Modifighe al titoło V de ła parte seconda de ła Costitusion".</ref> in fati:
L'[[Itałia]] ła ga metesto łe rejon drento el sò [[ordinamento xuridego|ordenamento zurìdego]] co ła [[Costitusion deła Republica Itałiana|Costitusion deła República Itałiana]], 'nte'l 1º de zenaro de 'l [[1948]], che a i articołi 114 e 115 el prevedeva<ref>Łe vegnarà modificae da ła lexe costitusionałe de el [[18 de otobre]] del [[2001]], n. 3, "Modifighe al titoło V de ła parte seconda de ła Costitusion".</ref> in fati:
"''Ła Republica se riparte in Rejon, Provinse e Comuni.''" Costitusion Itałiana, art. 114.
"''Ła República ła se riparte in Rejon, Provinsie e Comuni.''" Costitusion Itałiana, art. 114.


"''Łe Rejon łe xé costituie in enti autonomi co propri poderi e funsion secondo i prinsipi fisai n'te ła Costitusion.''" Costitusion itałiana, art. 115
"''Łe Rejon łe xé costituie in enti autonomi co sò poderi e funsion secondo i prinsipi fisai nte ła Costitusion.''" Costitusion itałiana, art. 115




Łe rejon adotae co ła nasua de ła Republica Itałiana, in numero de 19, łe jera in gran parte enti territoriałi del precedente [[Regno d'Itałia (1861-1946)|Regno d'Itałia]] denominai "circoscrision de desentramento statistico-aministrative". Unighe difarense, el [[Friuli]] e ła [[Venesia Giulia]] che łe xé njieste unie n'te ła rejon [[Friułi-Venesia Giulia]] e i [[Abrusi]] e el [[Mołixe]] inserii n'te ła rexon [[Abrusi e Mołixe]]. N'tel [[1963]] ła rejon Abrusi e Mołixe xé vegnesta da novo desfada n'te łe do rejon [[Abruso]] e [[Mołixe]] portando a 20 el numaro de deso de łe rejon.
Łe rejon adotae co ła nàsita de ła República Itałiana, in númaro de 19, łe jera in gran parte enti teritoriałi del presedente [[Regno d'Itałia (1861-1946)|Regno d'Itałia]] denominadi "sircoscrision de desentramento statistico-aministrative". Sołe difarense, el [[Friuli]] e ła [[Venesia Giulia]] che łe xé stà unie 'nte ła rejon [[Friułi-Venesia Giulia]] e i [[Abrusi]] e el [[Mołixe|Mołize]] inserii 'nte ła rejon [[Abrusi e Mołixe|Abrusi e Mołize]]. Inte'l [[1963]] ła rejon Abrusi e Mołixe xe stà da novo dividesta 'nte łe do rejon [[Abruso]] e [[Mołixe|Mołize]] portando a 20 el numaro de łe rejon.


== Rejon e Cavedałi Rejonałi Itałiane ==
== Rejon e Cavedałi Rejonałi Itałiane ==

Version de le 18:03, 1 avr 2019

Ła forma de desentralizasion selta in Itałia ła xe cuela de dividar el teritorio nasional in rejoni, che asieme a Stato, provinsie e comuni "łe costituise ła República" (art. 114 Cost.). Cuazi tute łe rejoni łe xe almanco divize in provinsie (sensa ła Val d'Aosta) e senpre cuazi tute łe xe ła forma più granda de autoguverno łocal (sensa el Trentin-Alto Adeze, 'ndo che łe do provinsie łe xe autònome ł'una co chel'altra e łe costituise asieme ła rejon).

L'Itałia ła xe formà da 20 rejoni e 5 de cueste (Friułi-Venesia Julia, Trentin-Alto Àdeze, Val d'Aosta, Sardegna e Siciłia) łe gà avù derito a na particułare łegislasion speciałe par motivasion culturałi, giografiche, stòreghe o grasie ła prezensa de na menoransa łenguistica. Łe altre 15 rejoni con statuto normal łe ga podùo scominsiar el propio laoro sołamente a partir da 'l 1970, mentre cuełe speciałi łe laorava dezà 'nte'l periodo tra el 1945 e 'l 1948 (ła rejon Friuli-Venesia Julia ła xe stà creà 'nte'l 1963). Tute łe rejoni łe gà un sistema de voto magioritario (fora che el Trentin-Alto Adixe e ła Val d'Aosta che łe gà ancora un sistema proporsional par ła question de łe menoranse) e łe xe formà da na Zonta Rejonałe con sora tuti el Presidente de ła Rejon (o anca Guvernador) che ła xe el 'guverno' e da un Consejo Regional che'l xe el 'parlamento'. Tante rejoni del Setentrion łe dimanda a gran voze più autonomia e rispeto par łe rejon.

Storia

L'Itałia ła ga metesto łe rejon drento el sò ordenamento zurìdego co ła Costitusion deła República Itałiana, 'nte'l 1º de zenaro de 'l 1948, che a i articołi 114 e 115 el prevedeva[1] in fati:

"Ła República ła se riparte in Rejon, Provinsie e Comuni." Costitusion Itałiana, art. 114.

"Łe Rejon łe xé costituie in enti autonomi co sò poderi e funsion secondo i prinsipi fisai nte ła Costitusion." Costitusion itałiana, art. 115


Łe rejon adotae co ła nàsita de ła República Itałiana, in númaro de 19, łe jera in gran parte enti teritoriałi del presedente Regno d'Itałia denominadi "sircoscrision de desentramento statistico-aministrative". Sołe difarense, el Friuli e ła Venesia Giulia che łe xé stà unie 'nte ła rejon Friułi-Venesia Giulia e i Abrusi e el Mołize inserii 'nte ła rejon Abrusi e Mołize. Inte'l 1963 ła rejon Abrusi e Mołixe xe stà da novo dividesta 'nte łe do rejon Abruso e Mołize portando a 20 el numaro de łe rejon.

Rejon e Cavedałi Rejonałi Itałiane

RejonCavidałe rejonal
1. Abruzo
(Abruzzo)		Ł'Aquiła
(L'Aquila)
2. Val d'Aosta
(Valle d'Aosta, (FR) Valleé d'Aoste)		Aosta
( (FR) Aoste)
3. Puje
(Puglia)		Bari
-
4. Baxéłegata o Łucania
(Basilicata)		Potensa
(Potenza)
5. Całavria
(Calabria)		Catanxaro
(Catanzaro)
6. Canpania
(Campania)		Napułi
(Napoli)
7. Emiłia-Romagna
(Emilia-Romagna)		Bułognia
(Bologna)
8. Friułi-Venesia Julia
(Friuli-Venezia Giulia, (FUR) Friul-Vignesie Julie, (SL) Furlanija-Julijska krajina)		Trieste
( (FUR) Triest, (SL) Trst)
9. Łasio
(Lazio)		Roma
-
10. Łiguria
(Liguria)		Xenoa
(Genova)
11. Łonbardia
(Lombardia)		Miłan
(Milano)
12. Marche
- 		Ancona
-
13. Mołixe
(Molise)		Canpobaso
(Campobasso)
14. Piemont
(Piemonte)		Turin
(Torino)
15. Sardignia
(Sardegna, (SR) Sardinna)		Cajari
(Cagliari, (SR) Casteddu)
16. Siciłia
(Sicilia)		Pałermo
(Palermo, (SCN) Palermu)
17. Trentin-Alto Ádexe
(Trentino-Alto Adige, (DE) Trentino-Südtirol, (LLD) Trentin-Südtirol)		Trento
-
18. Tuscana
(Toscana)		Firense
(Firenze)
19. Onbria
(Umbria)		Peruxa
(Perugia)
20. Vèneto
(Veneto)		Venesia
(Venezia)

Notasion

  1. ↑ Łe vegnarà modificae da ła lexe costitusionałe de el 18 de otobre del 2001, n. 3, "Modifighe al titoło V de ła parte seconda de ła Costitusion".
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Rejon_de_Itàlia&oldid=599492"