Sicìlia

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Siciłia
Sicìlia
Sicilia (it)
Sicìlia (scn) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera
Bandiera
Someja


Pozision

Map

38°06′56″N 13°21′41″E / 38.115556°N 13.361389°E38.115556; 13.361389 (Siciłia)Coordinae: 38°06′56″N 13°21′41″E / 38.115556°N 13.361389°E38.115556; 13.361389 (Siciłia)

StatoItàlia Cànbia el vałor in Wikidata

Capitałe  Pałermo Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe4 983 478 (2019) Cànbia el vałor in Wikidata
Densità193,83 hab./km²
Demònemo siciliano o siciliana o siciliani, siciliane
,
  Edit this at Wikidata
Zeografia
Àrea25 711 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Altitùdene3 340 m Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoEtna (3 357 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
nisun vałore Cànbia el vałor in Wikidata
Organizasion pułìtega
Òrgano ezecutivoZonta rejonałe de ła Sicilia (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoAsenblea Rejonałe Siciliana Cànbia el vałor in Wikidata
Presidente de ła Rejon Siciliana Cànbia el vałor in WikidataRenato Schifani (it) Traduzi (13 de otobre del 2022) Cànbia el vałor in Wikidata
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-2IT-82 Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Còdaze NUTSITG1 Cànbia el vałor in Wikidata
ID ISTAT19 Cànbia el vałor in Wikidata

Sito webregione.sicilia.it Cànbia el vałor in Wikidata

















































MusicBrainz: d4c33fca-8194-4c8f-824c-9df8717138cc


Ła Siçiłia (in siçiłian Sicìlia) ła xe na region (25 711 km², i abitanti i sùpara i 5 miłioni, caòłogo Pałermo) italiana.
Ła xe bagnada a nord dal Mar Tiren, a est dal Mar Jonio e a sudovest dal Canal de Siciłia; el Streto de Mesina ła separa a nordest da ła Całabria.

A łiveł aministrativo ła xe ła region pi estexa del stato itałian.

Ła Siciłia xe na tera piena de storie e difarenti culture che łe ga prodoto na identità forte, tìpega e caraterìstega de l'ìxoa.

Zeografia[canbia | canbia el còdaxe]

Ła xe na ìzoła inte el sud de l'Itałia. Se trata de ła pi granda ìzoła del Mediteraneo.
Ła ga forma de triangoło, co łi tre vertisi rapresentai da Cao Boeo o Łilibeo a ovest, Ponta del Faro a nordest e Cao Ìxoła de łe Corenti a sudest.
Łe fa parte de ła rejon anca el arsipełago de łe Eolie a nordest, ła ìzoła de Ustica a nordovest, el arsipełago de łe Egadi a ovest e ła ìzoła de Pantełeria co el arsipełago de łe Pełagie a sudovest.

Ła xe in bona parte montagnoza e cołinar, co łi riłievi maxori inte ła banda nordoriental.
El pì inportante el xe el volcan Etna (3340 m.). Staltri łi fa parte del Apenin Sicuło, un łongo ałineamento de montagne co orientamento estnordest-ovestnordovest, che el va dal Streto de Mesina a ła vałe del Torto; el xe divixo inte łi grupi dei Pełoritani, dei Nebrodi[2] e de łe Madonìe. Pì basi łi xe łi Monti Iblei, ìzołai inte el canton sudoriental, łi Monti Erei che łiocupa ła banda sental de ła ìzoła, e łi Monti Sicani inte ła banda sentro-oriental.
Łe pianura pì estexe ła xe ła Piana de Catania, intra el Etna a nord e e łi Monti Iblei a sud, e cheła de Geła, a sudovest dei Monti Iblei.

Łi corsi de acua łi ga carater torentisio, co piene inporovixe in inverno e łonghi periodi de magra.
Łi pì inportanti łi xe el Simeto, el Salso[3], e el Platani.

Ła ga clima de tipo mediteraneo, influensà da ła distansa dal mar e da ła altitudine.
Łe xone pì piovoxe łe se cata a nordest, chełe manco piovoxe a sudest.

Istòria[canbia | canbia el còdaxe]

Na vecia mapa de ła Siciłia inte el XVII secoło.

Ła rejon, xa abitada inte el pałeołitego, ła xe abitada inte el età del fero da elimi, sicani e sicułi.
Inte el IX-VIII secoło vanti Cristo, ła vien cołonixada da fenici e cartaginexi inte łe coste osidentałi, da grèsi inte łe coste orientałi.
A partir dal III secoło vanti Cristo, co che tuta ła ìzoła ła vien concuistada da łi romani, el teritorio restarà senpre unifegà inte na ugnoła entità połitega, anca se sogeta a un mucio de difarenti goerni sia łocałi che foresti.
Inte el V secoło ła vegnarà ocupada da łi vandałi e inte el VI da łi bisantini.
Inte el IX łi arabi kalbiti łi forma el primo stato sovran, sevio inte el XI secoło da łi normani. Da el XIII al XIX secoło ghe sarà senpre al poter dinastie foreste: svevi, angioini, aragonexi, spagnołi, àustriaghi, savoiardi, e napołetani.
Inte el 1861 ła vegnarà anesa al Regno de Ìtałia.
A inìsio del XX secoło cofà molte altre rejon ìtałiane ła sara interesada da inportanti flusi de emigrasion.

Połitega[canbia | canbia el còdaxe]

Ła Siciłia ła xe aministrà da l'Asenblea Regional Siciłiana, ła xe na region col Statuto Speciałe. I Deputai i xe 90.

Sudivixion aministrativa[canbia | canbia el còdaxe]

Al di de ancuò inte ła Siciłia ghe xe 9 enti łivel paragonàbiłe a cheło de łe province itałiane:

Comuni prinsipałi[canbia | canbia el còdaxe]

Łe sità prinsipałi łe xe Pałermo, Catania, Mesina, e Siracuxa.

Note[canbia | canbia el còdaxe]

  1. (IT) db-city.com
  2. noti anca cofà Caronie
  3. noto anca cofà Imera meridional




Bandiera deła Rejon Siciłia Italia | Province deła rejon Siciłia Bandiera deła Rejon Siciłia
Agrigento | Caltaniseta | Catania | Ena | Mesina | Pałermo | Raguxa | Siracuxa | Trapani


Controło de autoritàVIAF (EN149921888 · ISNI (EN0000 0004 1756 1787 · LCCN (ENn79018703 · GND (DE4055193-3 · BNF (FRcb11933486v (data) · BNE (ESXX450761 (data) · NDL (ENJA00628588 · WorldCat Identities (ENn79-018703
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Sicìlia&oldid=1117058"