Rełasion internasionałi
Le rełasion internasionałi (RI) łe xe łe interasiòni tra stati sovrani. Ło studio scientifico xe ciamà studi internasionałi, pułìtega internasionałe, o affari internasionałi. In manièra più granda, trata le rełasion multilaterałi, e se interesa de tute le òpare de intrà stati — cofà ła guèra, ła diplomasia, el trafego, e la pułitega estera — e co altri atori internasionałi, cofà organizasion internasionałi (IGO), tribunałi internasionałi, e inpreze multinasionałi (MNC). Łe xe diverse scòƚe de pensiéro in RI, łe majori son el realismo, el libarałismo, e el construtivismo.
Łe rełasion internasionałi son considerade una sótodisiplina de ła siensa pułìtega, có pułìtega comparata, teoria pułìtega, metodòlogia pułìtega, e aministrasiòn pùblica. Ła disiplina ciàpa da antre materie, cofà ła l'antropołozia, ła conomìa, ła zeografìa, del derito, ła fiłozofia, ła sociołozia, e ła istoria.
Óra che ła pułìtega internasionałe ła xera anałizà da ła antichità, łe rełasion internasionałi no diventaron na vera disiplina fino a el 1919, cuàndo ła xera oferta cofà un bacelierato a ła Università de Aberystwyth, in Gàłes nel Renho Unìo. Dopo ła Seconda Gura Mondiałe, le rełasion internasionałi fiorìron per inportansa e per stùdio — in particołare in Eoropa osidentałe e Stati Unii — cualménte par i interesi zeostratègici e ła Guera Freda. Ła caxùa de l'Union Soviètega e ła montàda de la globalisasiòn nel 20. secoło ga prodòto nòve teorie in un sistema internasionałe in ràpida canbiànsa.
Descrision
[canbia | canbia el còdaxe]El stùdio de łe rełasion internasionałi el revarda łe relasion dei Stai intrà lori e co altri atori (organizasion internasionałi, atori no statałi) a liveło internasionałe. La disiplina ła ze de frecuente sudividesta in vàrie branche: pułìtega econòmega internasionałe, anàłize de ła pułìtega èstera, organizasion internasionałi, seguresa internasionałe, risołusion dei confliti. Le relasion internasionali, in pì, łe ze inparentae co altre disipline acadèmeghe cofà l'economia, ła stòria, el derito, ła fiłozofia, ła zeografia, la sociołozia, l'antropołozia, ła psicołozia e i studi culturałi. El interscànbio de idee, informasion, arte, mùzega e łéngua traverso ła diplomasia culturałe, efetivamente, el połe considararse un instrumento inportante inte el desviłupo de łe rełasion internasionali.[1][2][3][4][5][6]
Un strumento che el połe èsar asocià al cusita ciamà soft power dei atori internasionałi, contraponesto a l'hard power, che el revarda invese ła potensa miłitare e/o econòmega.
La moderna teoria de łe rełasion internasionałi ła cata fondamento inte łe prinsipałi tradision del pensiero internasionałista, da l'antighità a l'Otosento, refazéndose a autori cofà Tucidide, Machiavelli, Hobbes, Kant e Marx. Da ła re-ełaborasion de ste tradision, de l'interasion co altre siense sociałi e co ła fiłozofia, i ze dopo stai sprezonai i paradigmi pì recorenti inte łe rełasion internasionałi:
- reałismo (Hans Morgenthau, Edward Carr, Reinhold Niebuhr) e neo-reałismo (Kenneth Waltz, Robert Gilpin): el Stato el vien considarà ator prinsipale de łe rełasion internasionałi e el conflito, spesalmente (ma no soło) inte ła so declinasion bèłega, cofà el caràtaro predomenante de ła realtà internasionale;
- idealismo (Immanuel Kant, Woodrow Wilson, Alfred Zimmern) e neoliberalismo (Robert Keohane, Stephen D. Krasner): viene metesto l'èsare uman al sentro de łe relasion internasionali e se ritien ła paze perpètua cofà un fin pusìbiłe (par ezénpio traerso la creasion de rezimi internasionali, o gràsie a l'interdipendensa ecònomega intrà łe nasion)
- marxismo (Lenin, teoria de ła dipendensa) e neo-marxismo (Immanuel Wałerstein): el sistema internasionale el ze considerà cofà dividesto intrà Stati che i ga capitałe e conosensa e Stati che no i ghene ga e che i vien par sta motivasion sfrutai. Trè łe ze stae łe contribusion fondamentałi de sta teoria:
- spostamento da l'ase Est/Ovest a l'ase Nord/Sud de łe relasion internasionali;
- rescoverta del longo perìodo inte el stùdio de łe rainze de l'economia-mondo capitałista;
- riłetura de łe rełasion intrà confliti interiori e confliti internasionali;
- postmodernismo e teoria crìtega: sti raporti no i ga teorie par ła łetura del sistema internasionałe, ma i move na crìstega radegałe ai presedenti tipi de rełasion.
- costrutivismo: tanti ponti de vista signifegativi de łe rełasion internasionałi i ze costrusion stòreghe e sociałi invese che inevitàbiłi consevense de ła nadura umana o de ła strutura del sistema internasionale; dai so scumisii, a ła fin dei ani '80, el costrutivismo el ga subio na crepadura intrà ła so variante "convensionałe" (pozitivista) e cheła crìtega (post-pozitivista); sta crepadura ła rezalta łe pozision epistemołòzeghe dei studizsi costrutivisti; dai primi ani '00 ła variante convensionałe ła ze considerada parte integrante del cànone de ła disiplina e ła ga profondamente influensà i altri paradigmi.
Notasion
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ Deborah R. Vargas, Dissonant Divas in Chicana Music: The Limits of la Onda, U of Minnesota Press, 21 maggio 2018. Ospitato su Google Books.
- ↑ Media Sound & Culture in Latin America & the Caribbean. autores - Bronfman, Alejandra & Wood, Andrew Grant. University of Pittsburgh Press, Pittsburg, PA, USA, 2012 Pg. 49 ISBN 978-0-8229-6187-1 Books. Google. Com Vedere p. 49
- ↑ Music, Art and Diplomacy East-West cultural Interactions and the Cold War Editors: Siom Mukkonen & Pekka Suutari. Ashgate Books, 2016 Vedere Introduction & Chapter 1 - Introduction to the Logic of East-West Artistic Interactions -Cultural Diplomacy sopra books.google.com(EN)
- ↑ The History of United States Cultural Diplomacy - 1770 to the Present Micahael L. Krenn. Bloomsbury Academic, New York 2017 p. 1-8 Introduction ISBN 978-1-4725-0860-7 Cultural Diplomacy sopra google.books.com(EN)
- ↑ Searching For A Cultural Diplomacy - Google Books Searching for a Cultural Diplomacy Editors: Jessica C. E. Gienow-Hecht & Mark C. Donfried. Berghahn Books. Oxford 2010 ISBN 978-1-845-45-746-4 p. 3-13 Introduction - cultural diplomacy (in tutto il mondo prima e durante la guerra fredda) sopra google.books(EN)
- ↑ Cultural Diplomacy: Beyond the National Interest? Editors: Len Ang, Yudhishthir Raj Isar, Philip Mar. Routledge, UK 2016 Chapter 1 - Cultural Diplomacy- Beyond the National Interest? sopra google.books.com(EN)