Gusèla del vescovà
La Gusèla del Vescovà (2365 m s.l.m.) 'te el grupo del Sčara l'é una dele sime simbol de le Alpi de Belun.
El nome Gusèla, che in belumat vol dir "ago" el gnen da la so forma spisa a ponta, propio come na gusèla par cusìr i calsét, el xe cuéla del Vescovà (Vescovo) propio parché ła xe granda e la dòmena Belun. Na òlta i ła ciamèa Pònta de Prièta.
Morfołozia
[canbia | canbia el còdaxe]
Anca se no la xe tanto granda (da la baxe la fa circa 40 m) ła xe tanto amada da la xent de Belun, parché co tuto al grupo S'čiara la stà sora la sità de Belun e la se vede tanto bén. Da on poc de temp la Gusèla l'a an problema, parché se a vert na faglia in vertical, tanto che cualcheduni l'a ipotizà an futuro cròlo. A tal proposito l'é nat anca an comitato par la difesa de la Guséla.
Storia
[canbia | canbia el còdaxe]Al primo a salir in sima a la Guséla a l'é stàt al batagliòn del 7° alpìn de belùn (tèl sett.1913) col uficiàl Andreoletti, Jori e Pasquali, co na spediziòn comandàda de tipo militàr. La vera prima salida 'par passiòn' la ga fàta Chino Vièl(Gioacchino Viel), Gènio Pòl (Eugenio Da Rold) e Dibona che i se ha tirà drio De Marchi e Terribile, (Majo 1921). Dopo calche àn Genio Pòl par scaldàrse al se ha tirà su la Breviglieri, prima fèmena rivàda sula Gusèla inte el 1928 a setèmbre.
La Guséla l'a na valenza storico-culturàl; se ricorda la salida su la sima del scritor Dino Buzzati ma anca del rebaltòn de Toni Croda (Antonio Carlin) e dèla guida Gabriele Franceschini vegnèsti do dala Gusèla màsa in prèsa ma che no i ze morti, miracolàdi dàla Ponta de Prièta.
Pàr al zentenàrio dela prima salida inte el setèmbre 2013 'Gero' (Ruggero Da Rold, fiòl de 'Genio Pol' anca lu crodaròl) al se ha tirà drio sùla zima dèla Gusèla quìndese (15) persone con tanti bòcie che da belùn la Pònta de Prièta la parèa fiorìda.