Łéngua gałò
| Tipo | łéngua e diałeto  |
|---|---|
| Parlà in | Bretagna (Fransa), |
| Parlanti | |
| Totałe | 200 000—400 000 i ło parla 400 000—800 000 i ło capise |
| Caratarìsteghe | |
| Scritura | alfabeto latin |
| Clasifegasion lenguìstega | |
| łéngua umana łéngue indoeoropee łéngue itàłeghe łéngue romanze łéngue romanze osidentałi łéngue gało-ibèreghe łéngue galorromanze łéngue gało-rèteghe lengua de oïl | |
| Statuto ofisałe | |
| Lengua ofisałe in | Bretagna, |
| Vulnerabiłità | 4 in sèrio perìcuło |
| Còdazi | |
| ISO 639-2 | , (T) |
| Glottolog | gall1275 |
| Linguasphere | 51-AAA-hb |
| Linguist List | fra-gal |
| UNESCO | 355 |
| IETF | fr-gallo |
| Endangered languages | 3412 |
| Destribusion zeogràfega | |
 In bixo ła Haute Bretagne (Bretagna Alta), onde che se parla gałò Espansion lenguìstega rezaltada dal cołore | |
El gałò el xe na łéngua romanxa difondesta inte ła rejon franséxe de ła Bretagna insieme al brèton, che invénse el partien a ła rama sèltica de łe łéngue indoeuropee.
Caraterìsteghe
[canbia | canbia el còdaxe]El gałò el xe difondést inte ła banda oriental de ła Bretagna (ciamada Haute Bretagne). El fa part de ła faméja de ła "Langue d'oil", branca de łe łéngue romanxe che ła ciapa rento anca franséxe, picardo, vałon, norman e tante altre. Tutavia el Gało e el brèton łe se ga influensà tanto l'una co qûel'altra, sia dal punto de vista gramatical che da qûeło lesical.
Statuto
[canbia | canbia el còdaxe]Inte el diçenbre 2004 el Conséjo rejonal de ła Bretagna el ga ofisialmente riconosuo a l'unanimità el gałò e el brèton cofà "łéngue de ła Bretagna" in banda al franséxe inte l'ànbito de un pian a fov del biłenguismo inte qûeła rejon par salvar łe łéngue rejonałi. Dal 2006 el gałò el xe proponést cofà łéngua facoltativa a ła maturità.
Exenpi
[canbia | canbia el còdaxe]| Vèneto | Gałò | Franséxe |
|---|---|---|
| ava | avètt | abeille |
| carega | chaérr | chaise |
| formajo | fórmaij | fromage |
| insida | desort | sortie |
| cascar | cheir | tomber (arcaico: choir) |
| cavra | biq | chèvre (slang: bique) |
| caxa | ostèu | maison (arcaico: hostel) |
| làvaro | lip | lèvre |
| bóca | góll | bouche (mascella: gueule) |
| nùmaro | limerot | nombre |
| pero (no perer) | peirr | poire |
| scoła | escoll | école |
| schirat | chat-de-boéz (let. gat de bósco) |
écureuil |
| stéła | esteill | étoile |
| orario | orier | horaire |
| fumar | betunae | fumer (arcaico: pétuner) |
| uncuò | anoet | aujourd'hui |
| subiar | sublae | siffler |
Topònemi
[canbia | canbia el còdaxe]
- departamàn dou Ille-e-Vilenne ou Ill-e-vilaenn : (Ille-et-Vilaine)
- Arjantrae : (Argentré-du-Plessis)
- Boen : (Bain-de-Bretagne)
- Cauncall : (Cancale)
- Foujerr ou Foujère : (Fougères)
- Resnn ou Rènne ou encore Renn : (Rennes)
- Rdon : (Redon)
- Saent-Malô : (Saint-Malo))
- Teintenyac : (Tinténiac)
- Vitrae : (Vitré)
- departamàn dou Loère-Atlantiqe : (Loire-Atlantique)
- Anczeniz ou Anceniz : (Ancenis)
- Bass-Goleinn : (Basse-Goulaine)
- Blaen : (Blain)
- Borg-de-Baz : (Batz-sur-Mer)
- Borg-Noe-an-Rais : (Bourgneuf-en-Retz)
- Châtiaubriant : (Châteaubriant)
- Cliczon : Clisson
- Naunnt ou Nàntt : (Nantes)
- Paeï de Nàntt : (Pays de Nantes)
- Paeï de Rais : (Pays de Retz)
- Saent-Nazère ou Saent-Nazaer : (Saint-Nazaire)
- departamàn dou Graéy d’Armor : (Côtes d'Armor)
- Finyac : (Yffiniac)
- Loudia ou Lodeiac: (Loudéac)
- Mateinyon : (Matignon)
- Saent-Bérieu ou Saent Berioec: (Saint-Brieuc)
- departamàn dou Morbihan : (Morbihan)
Linganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]- Maézoe - Istituto di Etudes Brito-Romanici
- Bertaèyn Galeizz Archivià il 20 de disenbre 2005 in Internet Archive.
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Gałò
el detien schemi gràfeghi so
| Controło de autorità | BNF (FR) cb11971237f (data) |
|---|