Varda el testo de Crosta continentałe

[[File:Erdkruste-i.jpg|thumb|upright=1.4|1) crosta continentałe <br />2) [[crosta oseànega]] <br />3) [[astenosfera]]]]
La '''crosta continentałe''' ła ze ła parte de [[crosta terestre]] ponesta par de soto de łe [[continente|àree continentałi]] e de racuante àree, limitae e poco profonde, cuerzeste [[Acua de mare|da àcua]]. La crosta continentałe ła se difarénsia, sia par proprietà fìzega che par [[conpozision chìmega]], da ła [[crosta oseànega]] e dal sotostante [[Manto terestre|manto]], dal cuało ła crosta continentałe ła ze limitada inferiormente da ła [[descontinuità de Mohorovičić]]. 

== Propietà fìzeghe==
[[File:World relief map with isopachs of crustal thickness.jpg|thumb|upright=1.4|Spesor de ła crosta terestre (in km)]]
La [[Crosta terestre|crosta]] continentałe ła cuerze sirca el 40% de ła [[Tera|superfise terestre]]; ła ga na [[Masa (fìzega)|masa]] pari a sirca el 3 par miłe de ła masa de ła [[Tera]] e un spesor mèdio de 35 [[Chiłòmetro|km]] co variasion da 20&nbsp;km (inte łe àree de ła [[piataforma continentałe]] poneste soto del [[liveło del mare]]) a 70&nbsp;km (par de soto de łe prinsipałi [[cadena montagnoza|cadene montagnoze]]).

Par cheło che revarda ła [[densità]], ła crosta terestre el ze un strato pì lejero de cuełi soto-stanti e, inte łe [[continenti|zone continentałi]], el ga na conpozision zeneralmente simiłar al [[granito]]. La [[densità]] mèdia ła crese in rełasion co ła profondità: ła ze paro a 2,6&nbsp;kg/dm³ inte łe roce superfisałi, 2,8&nbsp;kg/dm³ inte i bazamenti soto dei [[continenti]], rivando a 3,3&nbsp;kg/dm³, i màsimi vałori anotai inte inte łe roce conoseste.

== Conponimento ==
Mentre inte ła [[crosta oseànega]] i predòmena i [[bazalto|bazalti]], ła conpozision prevałente de ła crosta continentałe ła ze data da łe [[ròcia sedimentària|roce sedimentàrie]] e [[ròcia magmàtega|magmàteghe]] che i forma ła parte sora de ła crosta continentałe de tipo granitòide ([[granito|graniti]], [[granodiorite|granodioriti]] e [[tonałite|tonałii]]) o metamòrfeghe ([[gneis]]), mentre inte łe parti pì profonde ghe połe èsar i [[eclozite|eclozii]]. In racuante àree ła [[sedimento|cuerzidura sedimentària]] ła ghe ze co spesori che i połe rivar a calche chiłòmetro. La granda varietà de asociasion de [[ròcia|roce]] ła se manifesta co na particułar eterozeneità de ła crosta continentałe, che ła contrasta co ła rełativa omozeneità de ła crosta oseànega. 

La crosta continentałe se difarénsia in do parte: ła crosta superiora e ła crosta inferiora.
*Crosta superiora: spesor: 20-25&nbsp;km; costitusion:roce manco dense gavendo drento ła coertura sedimentària
*Crosta inferiora: costitusion: roce ìgnee e metamòrfeghe.

El trànzito intrà łe do croste ła połe èsar neta, co ła descontinuità de Conrad, o guałiva andove el lìmite intrà łe do no el ze ben defìnio. 

La descontinuità de Conrad ła vien definia de "seconda spece" ponesto che no senpre, cofà dito, ła costituise un ciaro confin intrà crosta superiore e inferiore.

Le àree continentałi łe ze costituie da grandi blochi deti [[Craton|cratoni]] (dal [[łéngua greca|greco]] κράτος = forsa) par colpa de ła so stabiłità. I [[sedimento|sedimenti]] che i cuerze łe àree continentałi i ze zeneralmente roce orizenae da mari poco profondi (par es., [[Arenària|arenàrie]], [[Arzełite|arzełiti]], [[dołòmia|dołòmie]] e [[Numulites|calcari]]). I cratoni i òcupa ła pì granda parte de łe àree continentałi, slargàndose par el 24% de l'intiera superfise terestre. Ghe podemo destìnguar:
* i scudi continentałi o cratoni: łe ze łe àree più antighe de ła [[Tera]], co età da 3,8 miliardi de ani a 700 milioni de ani. Inte el corso del tenpo l'erozion łe ga trasformae in grandi pianure, de łe volte incurvae a foja de un [[scudo (defeza)|scudo da defeza]], dal cuało riva el nome. I ze el 6% de l'intiera superfise terestre.
* łe piataforme o oròzeni: [[rocia sedimentària|àree sedimentàrie]] corispondenti a zone deprimeste o a conche antighisime, piate o poco inclinae, soraponeste ai scudi continentałi. Łe ze el 18% de l'intiera superfise terestre.

== Età ==
Zeneralmente se pensa che łe parti più antighe dei continenti łe gàpia sirca 3,8 miłiardi de ani. La datasion de un cristało de [[zircon]], catà inte ła rejon de łe [[Jack Hills]] in [[Austràlia|Austràlia osidentałe]], a 4,4 miłiardi de ani el fa pensar che ła crosta ła gàpia pì ani.
<!-- Sesion de pie voze, NO ZONTAR GNENTE ALTRO! -->
== Notasion ==
{{Notasion}}

==Altri projeti==
{{Interprojeto}}

== Linganbi foresti ==
{{Linganbi foresti}}


{{Controło de autorità}}
<!--  
Scrìvar cuà, dopo de ła freceta łe categorie -->